Summary
Psychologische gespreksvoering en interactionele vaardigheden: samenvatting teksten
- Course
- Institution
Samenvatting van de teksten uit de reader voor het vak psychologische gespreksvoering en interactionele vaardigheden.
[Show more]
Seller
Follow
manonsaeys
Reviews received
Content preview
Psychologische gespreksvoering: samenvatting tekstenProf. Imke Baetens
Tekst: Een therapeutische relatie
Tekst: Motivatietechnieken
Tekst: Het eerste gesprek
Tekst: Richtlijnen voor een helende ontmoeting
Tekst: Moeilijke gesprekken
Tekst: Algemene aspecten van cognitieve therapie
Tekst: Drukte in de therapiekamer: een ontmoeting van meerdere werelden
1
,Tekst: Een therapeutische relatie
- De kwaliteit van de aanwezigheid van de T kan zowel een remmende, vervlakkende of
storende invloed hebben. Alsook een stimulerende, verdiepende of helende invloed op de C
Therapeutische relatie
- Middel
*Therapeutische relatie is een middel om scheefgegroeide verhoudingen te herstellen en de
C interpersoonlijke ruimte te bieden
- Zijnswijzen
*Empathie, echtheid en respect zijn geen kenmerken, maar zijn zijnswijzen die alles wat de T
doet of zegt inspireren
- Nieuw ervaren
*Therapeutisch gesprek is voor de C niet zozeer over ervaringen spreken, maar het is veeleer
een nieuw ervaren, zowel in de relatie met de T, als in relatie tot zichzelf
• Echtheid
= Niets voorwenden en oprecht aandacht hebben voor datgene wat de cliënt zegt
- Uitstraling
*Belangrijk om als therapeut aandacht te hebben voor je eigen persoonlijke kenmerken en
uitstraling à dit kleur namelijk het interpersoonlijk gebeuren
*Wanneer C hun therapie afbreken of niet verder willen gaan met een T verwijzen ze
meestal naar de uitstraling vd T. Bv: “De T was kil en afstandelijk waardoor ik mezelf ook nier
meer kon blootgeven.”
- Levendige aanwezigheid
*T moet exploreren wat zich in zijn binnenwereld afspeelt en hoe dat zijn interactionele stijl
bepaalt
*Een T moet in contact staan met zijn innerlijke wereld en brengt op die manier een
levendige aanwezigheid en energie over die stimulerend is voor het groeiproces aan de C
- Gelaagdheid
*Enerzijds een laag mbt de onderliggende ervaringsstroom vd T die fungeert als bodem
waarop de reacties vd C terechtkomen
*Anderzijds een laag die betrekking heeft op de interactie vd T
- Congruentie, transparantie
*Congruentie: T herkent zijn onderliggende ervaringsstroom + herkent de onderliggende
gevoelens die de C teweegbrengt bij de T (=T is in contact met wat er in hem geraakt wordt)
*Transparantie: T kan uitdrukken wat er in hem leeft
- Voelbaar, onopgemerkt, ingrijpend
*Echtheid is onopgemerkt, maar voelbaar aanwezig
*T heeft een gedisciplineerde spontaniteit
*Of de T meedeelt wat er in hemzelf omgaat is afhankelijke van de mate waarin het relevant
is voor de C en of het relevant is voor de voortgang van het therapeutisch proces
*Het is niet hetzelfde als ‘zeggen wat je denkt’
Vormen van onechtheid
- Gedrag-beleven
*Gedrag en uitingen vd T stemt niet overeen met wat hij innerlijk denkt en voelt
*Bv: “Dat is pijnlijk”, maar het niet echt menen
- Oppervlakkigheid
*Interactie die vlaken kleurloos is
2
, *Wanneer T niet wenst in te gaan op wat C aanbrengt
*Bv: C: “Hoe was je vakantie?”, T: “Goed”, terwijl hij eigenlijk heel slecht was
- Wijsmaken
*Situaties waarin de T zichzelf iets wijsmaakt door redenen aan te geven voor iets dat met
hemzelf te maken heeft, of iets doen zogenaamd in het belang van de C waar eigen belang
primeert
*Dieper niveau van onechtheid die te maken hebben met ideeën, gevoelens en meningen
tov de C
*Bv: T geeft C geen nieuwe afspraak ‘omdat hij geen tijd heeft’, terwijl hij eigenlijk verveling
of afkeer voelt tav de C
- Erkenning incongruentie
*Belangrijk om incongruentie te erkennen
- Hier-en nu gevoelens
*Verbergen van bewuste hier-en nu gevoelens die belangrijk zijn op dat moment
- Gemiste kansen, schadelijk
*Momenten van onechtheid zijn soms vrij onschuldig, maar soms zijn het gemiste kansen en
zijn de schadelijk
Vormen van echtheid
- Echte belangstelling
- *Doorbreekt vaak een grote bron van lijden bij de C
- Geen façade tonen
*Belangrijk om zich als T zonder façade te tonen en niks te voorwenden
- Beginnelingen
*Hebben het soms bang te weinig professionaliteit te hebben en gaan omwille daarvan een
overdreven zekere façade tonen
- Dieper niveau
*Een dieper niveau van congruentie impliceert vaak veel werk ‘achter de schermen’ (na de
sessie goed gaan nadenken over de onderliggende ervaringsstroom), waarover er tijdens de
sessie niets gezegd wordt, maar wat wel een invloed heeft op het verdere proces
- Transparantie
*Uitdrukking van congruentie in de sessie (uitdrukking van eigen gevoelens en ervaringen)
- Gevoel T
*T deelt zijn gevoel mee omdat hij zich daardoor niet ten volle op de C kan focussen (bv: T
heeft net het nieuws gekregen dat het zoontje van zijn vriendin in verongelukt)
*Meedelen van deze gevoelens kan anderzijds helpen om het gevoel opzij te zetten en de
volledige aandacht aan de C te geven
- Ervaringsproces bevorderen
*Gevoelens meedelen die werden opgewekt door het verhaal vd C à hierdoor gaat hij het
ervaringsproces vd C bevorderen (T legt zij gevoel naast het gevoel vd C waardoor de C het
signaal krijgt dat hij dat kan/mag voelen)
- Confronteren
*Soms kan het meedelen van het gevoel confronterend zijn voor de C (omdat wat de T voelt,
verschilt van wat de C tot nu toe voelde)
*Bv: C vertelt van alles wat haar moeder voor haar deed. T zegt dat het voor haar wat
verstikkend overkomt à kan de C laten schrikken en laten nadenken
- Beleving te ver af
*Wanneer de beleving vd T te ver af ligt van de beleving vd C is het beter om niet
transparant te zijn, omdat het eerder hinderend dat helpend kan zijn voor de C
- Beoordeling
*Wanneer de gevoelens van de T een beoordeling vh gedrag van de C impliceren kan dit
3
, ervoor zorgen dat de C het gevoel krijgt om niet meer te exploreren wat het gedrag voor
haarzelf betekent à dus in dit geval de gevoelens niet meedelen
- Onveranderbaar gedrag
*Wanneer gevoelens vd T te maken hebben met iets vd C dat onveranderbaar is, moet de T
best op zoek gan naar iets anders om met zijn gevoel overweg te kunnen
*Bv: C die zo traag spreekt agv een hersenbeschadiging waardoor je het als T moeilijk hebt
om je te concentreren
- Interactie grondhoudingen
*Transparantie vd T is steeds in interactie met de grondhoudingen empathie en respect
- Verteerbare porties
*Uitingen vd T komen steeds in verteerbare porties, en worden steeds gevolgd door
expliciete aandacht voor wat de C met deze uitingen wel of niet kan doen
*Betekenis verteerbare porties: niet meteen gevoel meedelen, maar even wachten om te
zien of het gevoel enige betekenis heeft, maar anderzijds ook niet te lang laten aanslepen
wanneer het gevoel niet vanzelf over gaat (hierdoor verliest men contact met de C)
- Heftige gevoelens
*Best niet meedelen à C heeft hier meestal geen baat bij (te veel emotionele
betrokkenheid kan storend werken)
- Proces vd T
*Transparantie omtrent het eigen proces, de eigen gedachtegang of de redenen waarom
men als T bepaalde keuzes maakt kan helpend zijn
*Bv T: “Je merkt mss dat ik hier emotioneel van wordt, maar daar wil ik nu geen aandacht
aan besteden, maar ik wil ruimte laten voor wat het voor jou betekent”
*Bv T: “Ik ben terughoudend over wat je nu aanbrengt, omdat we niet genoeg tijd hebben
en ik rustig wil kunnen afsluiten, maar ik zou er graag volgende sessie op terugkomen”
- T over zichzelf
*Bewust iets onthullen over het eigen leven in aansluiting op wat de C zegt
*Moet zeldzaam en sober blijven
*Toetsen wat zijn verhaal betekent voor de C
- Feedback hier-en-nu gevoelens
*Geven van feedback aan de C over het effect dat de C op de T uitoefent
• Empathie
= Eigen referentiekader aan de kant leggen en meekijken en meevoelen vanuit de C zijn
referentiekader (= inlevingsproces)
- Binnenkant van empathie: datgene wat zich binnen de therapeut afspeelt, interne stappen
voor hij een respons geeft
- Buitenkant van empathie: communiceren van de empathie (observeerbaar voor de
buitenstaander)
Binnenkant empathie
- Leegmaken
*Wat je als T bezighoudt opzijzetten
- Ontvangen
*Open ruimte creëren waarin je de C kan ontvangen, zonder de C te vermengen met je eigen
problemen
- Afstemmen op de C
*Volle aandacht en concentratie geven aan de C
- Container
*De ruimte is al een container waarin de T bevat wat de C aandraagt en van waaruit de T
dingen meer of minder benoemd en verwerkt teruggeeft (eigen levenservaringen en
persoonlijke kenmerken zijn de bodem en de wand vd container die bepalend zijn voor het
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonsaeys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now