Dit is een samenvatting voor 5 vwo aardrijkskunde van hoofdstuk 4 GEBIEDEN: Zuid-Amerika van BuiteNLand. Dit hoofdstuk gaat over Zuid-Amerika. De samenvatting is duidelijker gemaakt door middel van afbeeldingen uit de methode. Het is een zeer goede samenvatting, alle belangrijke elementen zijn erin...
4.1 Natuur: klimaat en landschap
Klimaatverschillen ontstaan door verschil in geografische breedteligging, gebergte en hoogte
en het type oppervlak. In Zuid-Amerika zie je deze terug:
1. Tropisch regenwoudklimaat van het Amazonegebied op lage breedte verandert in het
toendraklimaat in het Vuurland op hoge breedte.
2. In de tropen waaien de passaten en deze voeren vochtige lucht aan tot aan de
oostzijde van het Andesgebergte. De westzijde van het Andesgebergte kent vooral
droogte door de overheersende westenwinden van gematigde breedte in Argentinië.
3. Dit patroon wordt versterkt door de koude golfstromen aan de westzijde van de
Andes en in Zuid-Argentinië, hier vindt om de 2 tot 8 jaar El Niño plaats. El Niño zorgt
voor zware neerslag en mislukte visoogst.
Je vindt tropisch regenwoud op de Selva in het Amazonegebied en in de Mata Atlântica, het
kustgebergte van Brazilië. Aan de kust is een mangrove met bomen te vinden die leven in
een nat en zout milieu. Om het Amazonegebied heen, ligt de savanne: de llanos in
Venezuela, de cerrado en caatinga in Brazilië. De caatinga is erg droog, doordat de
zuidoostenpassaat zijn vocht al verliest in de Mata Atlântica. Aan het oostzijde van de Andes
vindt je steppe en woestijnen. De steppe in Zuid-Argentinië wordt de pampa genoemd. De
atacama in Noord-Chili is de droogte woestijn op aarde. De Andes heeft verschillende
hoogtezones met verschillende vegetatiesoorten. De puna bestaat uit grassen en de páramo
ook uit zeer bijzondere soorten.
Zuid-Amerika kent drie belangrijke rivieren: de Amazone, de Orinoco en de Paraná. Het
regiem van de afvoer volgt het regiem van de neerslag. De pieken komen overeen met de
bewegingen van de intertropische convergentiezone. Een groot verhang zorgt voor een
grotere stroomsnelheid, en dit zorgt voor meer erosie en sedimentafvoer. Wanneer er
ontbossing plaatsvindt, infiltreert water moeilijker de grond in en komt dit water in de rivier
terecht. De piekafvoeren gaan hierdoor omhoog.
, 4.2 Natuur: platentektoniek en grondstoffen
De landschappen in Zuid-Amerika zijn van plaattektonische oorsprong. De westzijde van
Zuid-Amerika is een actieve continentrand. Er vindt subductie plaats van de Nazca- en
Antarctische plaat onder de Zuid-Amerikaanse plaat, waardoor het Andesgebergte met
aardbevingen en vulkanen is ontstaan. Het Andesgebergte bestaat uit twee bergketens, dit
komt door de lange geschiedenis van convergentie. Bij beide bergketens is veel sediment
afgezet. Aan de oostzijde liggen deze sedimentpakketten uitgestrekt in het landschap. Deze
noemen we voorlandbekkens. De oostzijde van Zuid-Amerika is een passieve continentrand.
De hooglanden die er zijn, zijn eeuwenoud en vormen nu tektonisch tamelijk stabiele
schilden.
Er is actief vulkanisme in de Andes door subductie. Het uitvloeiingsgesteente dat hierbij
aanwezig is, noemen we andesiet, het zit qua dichtheid tussen basalt en graniet in. Er zijn
ook hotspots te vinden in de oceaan, effusief vulkanisme.
De economieën van de Zuid-Amerikaanse landen draaien vooral op grondstoffen uit exogene
en endogene processen. We spreken van erts als een gesteente genoeg van een rendabel
grondstof in zich heeft. De meeste ertsen vindt je in de hooglanden. Ertsvorming vindt
tijdens of na de vorming van gebergten plaats. Fossiele energiebronnen als steenkool,
aardolie en aardgas vindt je in sedimentpakketten terug in de Andes. In Brazilië vind je veel
ijzer, in Bolivia lithium en in de Amazone en Suriname aluminium.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller quinnvanvugt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.
