Summary
Geschiedenis samenvatting vwo historische contexten 1 en 2
- Course
- Level
Samenvatting van memo geschiedenis examenkatern historische context 1 en 2. Lage landen en verlichting.
[Show more]
Seller
Follow
suzeheuvel
Content preview
Geschiedenis samenvatting historische contextenH1 steden en burgers in de lage landen 1050- 1700
Kenmerkende aspecten:
- Van agrarische- urbane cultuur naar zelfvoorzienende agrarische cultuur
- Ontstaan feodale verhoudingen
1.1 de opkomst van een stedelijke burgerij 1050- 1302
- de opkomst vn handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een argarische-
urbane samenleving
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
In de 10e eeuw deel van het heilige roomse rijk. Op feodale wijze bestuurd.
Keizer van het roomse rijk als hoogste leenheer -> leenmannen (graven en hertogen) -> lokale
leenmannen.
Leenmannen zorgden voor bescherming; in ruil daarvoor verleenden de bewoners diensten aan deze
leenman.
Nederland was in de 10e eeuw dunbevolkt en nauwelijks verstedelijkt, bijna niet geschikt voor
landbouw door het moeras en de bossen. -> zelfvoorzienende landbouw en ruilhandel
Vanaf de 11e eeuw verandering:
Landbouw werd productiever, drie oorzaken:
1. Mensen begonnen steeds meer land te bebouwen
Bos werd gekapt en moeras werd drooggelegd
2. Het drieslagstesel
Eerste jaar; akker bebouwd met zomergranen
Tweede jaar; bebouwd met wintergranen
Derde jaar; het akker lag braak -> meer oogst
3. Nieuwe technieken om de grond te bewerken
een betere ploeg
Ossen vervangen door paarden, die waren sterker
Gevolgen van opbloeiende handel:
- Ruimte voor bevolkingsgroei -> mensen konden zich specialiseren
- toename van verstedelijking
Handel op bepaalde plekken -> Steeds meer mensen wonen -> Nieuwe steden of
bestaande steden kwamen weer tot bloei
- Er kwam een behoefte aan geld als ruilmiddel -> monetaire economie -> agrarische- urbane
samenleving
Politieke veranderingen door opkomst steden:
Stedelingen wilde stadsrechten van lokale vorst
Een stad met stadsrechten vormde een aparte, tamelijk zelfstandige eenheid binnen het
gebied van een feodaleheer
Reden voor vorst: belasting en militaire steun van de steden
Stedelingen hadden recht op zelfbestuur en hun eigen rechtspraak regelen en stadsmuren bouwen
De inwoners van steden werden poorters genoemd, samen vormden ze de burgerij
Rechten burgers:
- Recht om een ambacht uit te mogen oefenen
- Recht om door stadsgenoten te worden berecht
- Mogelijkheid om in aanmerking te komen voor bestuursfuncties
Toelating tot burgerij moest je betalen.
Aspirante- poorters: mensen die van het platteland naar de steden trokken om in hun
levensonderhoud te voorzien
Nieuw kapitaal en kennis -> steden ontwikkelden en specialiseerde
, Economische veranderingen: Marktrecht; aantal keer per jaar een markt houden
Vorst zorgden voor veilig en vrij verkeer voor handelaren
- Steden belangrijke functie voor verzorgingsgebied
- Handelaren reisde van ene jaarmarkt naar de ander door europa
Vlaanderen meest verstedelijkt gebied in europa in 11 e eeuw. Behoorde tot franse rijk
Atrecht economisch zwaartepunt -> hoofdstad van een bisdom -> aandwezigheid van bisdom en
hele hofhouding zorgde voor veel werkgelegenheid. Grote bouwprojecten trok arbeiders aan. De
regio om atrecht had een productieve landbouw en gespecialiseerde schaaphouderij. Centrale plaats
voor lakennijverheid; van grondstof tot eindproduct met de hand. Goede kwaliteit laken
Politieke spanningen
- Grote socialen verschillen -> rijke kooplieden verdeelden bestuursfuncties onder elkaar en
noemden zichzelf het gemeen
- Een nieuwe sociale klasse, de patriciers; traden als geldschieters voor vorsten. Ze gedroegen
zich als adel en bepaalde steeds meer viir de ambachtslieden; prijzen, lonen
- Ambachtslieden verenigde in gilden
Eind 13e eeuw conflicten: ambachtslieden klaagden over machtsmisbruik van de patriciers
De franse koning stuurde leger om patriciers bij te staan en orde te stellen
1302; de guldensporenslag de ambachtslieden wonnen van het leger
Maakte geen einde aan machtsmisbruik maar liet wel zien dat de boeren en
ambachtslieden de vorsten en patriciers konden verslaan
1.2 de positie van de stedelijke burgerij 1302- 1602
- de opkomst van stedelije burgerij en de
toenemende zelfstandigheid van steden
- Het begin van staatsvorming en centralisatie
- De protestantse reformatie die de splitsing
van de christelijke kerk in west- europa tot
gevolg had
- Het conflict in de nederlanden dat
resulteerde in de stichting van een
nederlandse staat
Vanaf 1300 verloor atrecht zijn economisch
zwaartepunt want weinig mogelijkheden voor handel over water.
Brugge lange tijd belangrijkste handelscentrum:
- aansluiting tot de noordzee en hanze steden
- Centrum van geldhandel
- Koopmansbeurs; wisselbrieven van elkaar kopen en bankzaken doen
Handelaren moesten lange afstanden afleggen dus echte munten warn niet handig. Wisselbrieven;
een document waar opstond hoeveel geld de handelaren elkaar schuldig waren
Antwerpen werd belangrijkste handelstad
- Goede verbinding met europees achterland
- Toegankelijk voor nieuwe en grote schepen
Amsterdam na 1350 een belangrijke economische functie. Kooplieden specialiseren met handel in
oostzee. In 14e eeuw belangrijke haven me grote koopvaardijvloot.
Burgers zorgden zelf voor het bonum commune het algemeen belang van de stedelingen ipv de
geestelijkheid die dit voorheen deed. Burgerij onafhankelijker van de kerk. Durfde kritiek te hebben.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suzeheuvel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now