Summary

Samenvatting ergotherapie in de geriatrie 2

21 views 1 purchase

Course
Ergotherapie in de geriatrie 2

Institution
Plantijn Hogeschool Van De Provincie Antwerpen (AP)

Deze samenvatting omvat de leerstof van 'ergotherapie in de geriatrie 2'. Dit document is gebaseerd op de Powerpoints, de cursus, aanvullingen en notities uit de hoorcolleges en de practica. Veel succes met de verwerking!

[Show more]

Preview 10 out of 75 pages

View example

Uploaded on June 20, 2024
Number of pages 75
Written in 2023/2024
Type Summary

ap hogeschool
tweede bachelor
geriatrie
ergotherapie
samenvatting

Institution
Plantijn Hogeschool van de provincie Antwerpen (AP)
Education
Ergotherapie
Course
Ergotherapie in de geriatrie 2

$7.54

Added

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

AP hogeschool

Samenvatting
Ergotherapie in de geriatrie 2

Laura Schellekens
Schooljaar 2023-2024

,Inhoudsopgave
1. hersenletsel............................................................................................................................................... 4
1.1 onderverdeling van een hersenletsel..............................................................................................................4
1.1.1 beroerte (CVA)..........................................................................................................................................4
1.1.2 preventie..................................................................................................................................................5
1.1.3 herken een beroerte................................................................................................................................6
1.2 gevolgen van een hersenletsel........................................................................................................................6
1.2.1 motorische gevolgen................................................................................................................................6
1.2.2 Sensorische gevolgen.............................................................................................................................13
1.2.3 Cognitieve gevolgen...............................................................................................................................17
1.2.4 Communicatieve gevolgen.....................................................................................................................22
1.3 motorisch leren.............................................................................................................................................24
1.3.1 engramtheorie........................................................................................................................................24
1.3.2 schematheorie........................................................................................................................................25
1.3.3 ecologische theorie................................................................................................................................25
2. pijn.......................................................................................................................................................... 26
2.1 inleiding.........................................................................................................................................................26
2.1.1 omschrijving...........................................................................................................................................26
2.1.2 soorten...................................................................................................................................................26
2.1.3 diagnose.................................................................................................................................................26
2.1.4 empirische cyclus...................................................................................................................................27
2.2 therapie.........................................................................................................................................................28
2.2.1 keuze strategie.......................................................................................................................................28
2.2.2 forced use...............................................................................................................................................28
2.2.3 spiegel van ramachandran (spiegeltherapie).........................................................................................28
2.2.4 imitatieleren...........................................................................................................................................29
2.2.5 motor imagery/mental practise.............................................................................................................29
2.2.6 error-based of error-less learning..........................................................................................................29
2.2.7 chaining & chunking...............................................................................................................................29
2.3 benaderingswijzen/behandelstrategieën.....................................................................................................29
2.3.1 Brunnstrom............................................................................................................................................29
2.3.2 affolter....................................................................................................................................................32
2.3.3 Neuro development treatment (NDT)...................................................................................................34
2.3.4 Pro-active approach to neurorehabilitation integrating air splints (PAN-at)........................................36
2.3.5 Constraint induced movement therapy (CIMT).....................................................................................38
2.3.6 spiegeltherapie.......................................................................................................................................39

1

, 2.3.7 Bobath....................................................................................................................................................40
3. totale heupprothese en totale knieprothese.............................................................................................42
3.1 oorzaken........................................................................................................................................................42
3.2 epidemiologie................................................................................................................................................42
3.3 symptomen....................................................................................................................................................42
3.4 diagnose........................................................................................................................................................43
3.4.1 Klinische classificatiecriteria voor heup- en knieartrose.......................................................................43
3.4.2 Anamnese...............................................................................................................................................43
3.4.3 Meetinstrumenten.................................................................................................................................43
3.5 behandeling...................................................................................................................................................44
3.5.1 Doelen therapie......................................................................................................................................44
3.5.2 Verloop behandeling..............................................................................................................................44
3.5.3 prothesen...............................................................................................................................................45
3.6 patiëntentevredenheid.................................................................................................................................47
3.6.1 werkhervatting.......................................................................................................................................47
3.6.2 sporthervatting.......................................................................................................................................47
4. dementie................................................................................................................................................. 48
4.1 wat is dementie?...........................................................................................................................................48
4.1.1 onze bril..................................................................................................................................................48
4.1.2 omschrijving dementie...........................................................................................................................50
4.1.3 diagnose van dementie..........................................................................................................................53
4.1.4 behandeling............................................................................................................................................54
4.2 verschillende fasen van dementie.................................................................................................................54
4.2.1 vier fasen................................................................................................................................................54
4.2.2 validation (Naomie Feil).........................................................................................................................56
4.3 omgaan met veranderend gedrag.................................................................................................................57
4.3.1 onze bril..................................................................................................................................................57
4.3.2 wat maakt gedrag soms moeilijk om mee om te gaan?........................................................................57
4.3.3 mogelijke oorzaken van veranderend gedrag........................................................................................57
4.3.4 belang van persoonsgerichte zorg.........................................................................................................58
4.4 communicatie bij personen met dementie...................................................................................................58
4.4.1 hoe communiceren wij?.........................................................................................................................58
4.4.2 problemen met communicatie bij dementie.........................................................................................58
4.4.3 voorwaarden om goed contact te houden............................................................................................58
4.4.4 contacttips bij ouderen met en zonder dementie.................................................................................59
4.4.5 verschillende fasen van communicatie bij dementie.............................................................................59
4.4.6 concrete tips in omgang en communicatie (in concrete situaties)........................................................60

2

, 4.5 het geriatrisch profiel....................................................................................................................................61
4.5.1 profiel van de ergotherapeut in de geriatrie.........................................................................................61
4.5.2 het geriatrisch profiel.............................................................................................................................61
4.5.3 psychosociale problemen bij ouderen...................................................................................................65
4.6 vermissing van personen met dementie.......................................................................................................67
4.6.1 inleiding..................................................................................................................................................67
4.6.2 vermissingsprotocol..............................................................................................................................68
4.6.3 privacywetgeving...................................................................................................................................68
4.6.4 stappenplan............................................................................................................................................68
4.6.5 hulpmiddelen.........................................................................................................................................69
4.6.6 website hulpmiddelen bij dementie......................................................................................................69
5. Parkinson................................................................................................................................................. 71
5.1 fasen..............................................................................................................................................................71
5.2 behandeling...................................................................................................................................................72
5.2.1 Multidisciplinaire behandeling...............................................................................................................72
5.2.2 Ergotherapeutische interventie.............................................................................................................72
5.2.3 parkinson en leren..................................................................................................................................73
5.3 meetinstrumenten........................................................................................................................................73
5.4 adviezen.........................................................................................................................................................73
5.4.1 advies omgeving.....................................................................................................................................73
5.4.2 advies mantelzorger...............................................................................................................................73

3

,ERGOTHERAPIE IN DE GERIATRIE
2
1. HERSENLETSEL

1.1 ONDERVERDELING VAN EEN HERSENLETSEL

 Aangeboren hersenletsel
o Ontstaan:
 Tijdens ontwikkeling van de foetus
 Tijdens de geboorte
 Binnen de 6 maanden na de geboorte
o Oorzaak:
 Genetische afwijkingen
 Zuurstoftekort bv. CP
 Niet-aangeboren hersenletsel
o Oorzaak:
 Ten minste 6 maanden na de geboorte
o Oorzaak:
 Traumatisch
 Niet-traumatisch
 Progressieve neurologische aandoening
o Onderverdeling:
 Degeneratieve (neurologische) NAH
 Bv. MS, ziekte van Huntington, ziekte van Parkinson, vormen van dementie
 Niet-degeneratieve NAH
 Traumatisch bv. verkeersongeval, slag tegen hoofd met stomp voorwerp,
sportongeval
 Niet-traumatisch bv. beroerte, tumor, waterhoofd, vergiftiging

1.1.1 BEROERTE (CVA)

1.1.1.1 DEFINITIE
 Snel evoluerende klinische tekenen van focale (of globale) verstoring van de hersenfunctie met
neurologische uitvalsverschijnselen (motorisch, sensorisch, cognitief) die 24 uur of langer duren of
de dood tot gevolg hebben en geen andere oorzaak hebben dan een stoornis in de hersencirculatie

1.1.1.2 VORMEN VAN CVA
 Ischemisch (80%)
o = herseninfarct
o Blokkade: bloedvat wordt afgesloten door klonter (2 soorten):
 Trombosis cerebri
 Embolia cerebri
 Hemorragisch (20%)
o = hersenbloeding: ruptuur bloedvat
 Intracerebraal
 Subarachnoïdaal/subduraal

4

,  zuurstoftekort

1.1.2 PREVENTIE
 Levensstijlaanpassingen: risicofactoren reduceren
o Voeding
o Beweging
o Roken
o Alcohol
o Onderliggende aandoeningen
 Verminderd risico op:
o Artherosclerose: slagaderverkalking
o Hypertensie
o Hoge cholesterol

Dieet

 Advies om voeding te consumeren met volgende criteria:
o Laag vetgehalte
o Vezelrijk
o Voldoende groenen en fruit
o Voldoende volkorenproducten
o Vermijden van te veel zout (verhoogt de bloeddruk)
 Afgeraden om te veel van één voedingssoort te consumeren: gebalanceerd dieet hanteren

Beweging

 Voldoende beweging
o 150 minuten aerobische beweging van gematigde intensiteit uit te voeren (hartslag stijgt
licht) bv. snelwandelen en fietsen

Roken

 Roken zorgt voor vernauwing van de bloedvaten en verhoogt het risico op samenklonteren van het
bloed
 Stoppen met roken reduceert het risico op een beroerte

Alcohol

 Negatieve impact op een beroerte:
o Alcohol zorgt voor verhoogde bloeddruk en kan een onregelmatige hartslag uitlokken
o Hoog in calorieën: mogelijk gewichtstoename
 overmatig alcoholgebruik vermenigvuldigt het risico op een beroerte X3

Comorbiditeit

 Aantal aandoeningen verhogen het risico op een hartinfarct
o Bv. diabetes, hartproblemen

 Naast aanpassing van levensstijlfactoren kan ook medicatie noodzakelijk zijn

5

,1.1.3 HERKEN EEN BEROERTE
 FAST
o Snel handelen, tijd is cruciaal!: hoe sneller de bloedklonter wordt opgelost, hoe sneller de
hersenen weer zuurstof krijgen en er minder hersenschade optreedt

1.2 GEVOLGEN VAN EEN HERSENLETSEL

 Verschillende factoren bepalen het mogelijke functieverlies en functionele gevolgen:
o Type
o Plaats
o Omvang
 bepaalt klinisch beeld dat verschillend is per patiënt
 Geen prognose mogelijk over herstel, afhankelijk van:
o Leeftijd
o Neuroplasticiteit
 Neurologische uitvalsverschijnselen op:
o Motorisch vlak
o Sensorisch vlak
o Cognitief vlak
o Psychosociale problemen
 Neurologische uitvalsverschijnselen:
o Rechter hersenletsel:
 Ruimtelijke, perceptuele beperkingen
 Cognitie
 Snel, impulsief gedrag
 Linker hemiplegie
o Linker hersenletsel:
 Taal
 Cognitie
 Voorzichtig gedrag
 Rechter hemiplegie

1.2.1 MOTORISCHE GEVOLGEN
 Indeling:
o Primaire gevolgen = functieverlies dat het rechtstreeks resultaat is van de hersenschade,

6

, bv. verlies van spierkracht
o Secundaire gevolgen = problemen die optreden ten gevolge van primaire gevolgen,
bv. ademhalingsproblemen door verminderde rompstabiliteit

 Indeling primaire gevolgen:
o Positieve symptomen: symptomen die een versterkte uitdrukking zijn van het centraal
zenuwstelsel, bv. hypertonie
o Negatieve symptomen: symptomen die een verminderde uitdrukking zijn van het centraal
zenuwstelsel, bv. hypotonie

1.2.1.1 MOTORISCHE GEVOLGEN: HEMIPLEGIE OF HEMIPARESE
 Hemiplegie = halfzijdige verlamming die kan optreden aan het bovenste of onderste lidmaat of beide
o Mate van verlamming is afhankelijk van locatie van letsel
o Kan zowel slap als hypertoon (en spastisch) zijn
 Herseninfarct thv van:
o Cerebri media: ernstigere en langere hemiparese van de arm en onderste gezichtshelft, dan
het been (BL > OL)
o Arteria cerebri anterior: hemiparese van het been en onhandigheid van de arm (BL < OL)
 Belangrijk:
o Hemiparese doet zich voor in de lichaamshelft CONTRALATERAAL aan de hersenhelft waar
het CVA zich heeft voorgedaan
 gekruiste uitval

o Gezicht
 Geldt enkel voor onderste gezichtshelft

o Romp en proximale ledematen
 Soorten:
 Tractus corticospinalis lateralis
o Contralaterale innervatie (kruist t.h.v. decussatio
pyramidum)
o Distale ledematen
o Somatotopische organisatie: elk lichaamsdeel
correspondeert met een gebied in de motorische hersenschors
 Tractus corticospinalis anterior
o Ipsi- en contralaterale innervatie (kruist op segmentaal niveau
ruggenmerg)

7

, o Axiaal: romp en proximaal

 Aangestuurd door tractus corticospinalis anterior: bilaterale innervatie
 Aansturing van de ipsi- en contralaterale hersenhelft die de motorische
functies ondersteunt
 Proximale en axiale uitval is vaak minder groot dan distale uitval, ook een
grotere kans op een beter herstel van de proximale motorische functies
o Spierzwakte (hemiparese)
 Reduced output parese:
 Afname van de activatie van de agonistische motor units waardoor er
verminderde kracht kan gegenereerd worden
 Subtraction parese:
 Te veel activiteit in de antagonisten waardoor de agonist onvoldoende
kracht kan genereren om een beweging uit te voeren
 Herstelstadia van Brunnstrom

1.2.1.2 MOTORISCHE GEVOLGEN: TONUS EN SPASTICITEIT
Tonus

 Tonus = spierspanning van een spier, zelfs in rust
o Aangestuurd door 2 mediale systemen:
 Tractus reticulospinalis lateralis en medialis
 Tractus vestibulospinalis
 Gezien de tractussen vnl. ipsilateraal verlopen moet ook de lichaamshelft ipsilateraal aan
het hersenletsel in rekening genomen worden
o Soorten spierspanning
 Hypotonie: verlaagde spierspanning
 Hypertonie: verhoogde spierspanning
 Posturale controle
o Stabiliteit
 Anti-zwaartekracht activiteit
 Balans strategieën (enkel, heup, stap(-stap),handen)
 Base of support (BOS)
o Mobiliteit
 Vrije, selectieve bewegingen
 Op een stabiele basis
o Oriëntatie (actieve controle van alignement en tonus)
 Key points
 Center of mass (COM) in relatie tot BOS
 (Intact) lichaamsschema
 Light touch

8

, Spasticiteit

 = het optreden van onvrijwillige, onwillekeurige verhoogde spierspanning (hypertonie) in het
aangedane lidmaat
o Is snelheidsafhankelijk en waarneembaar adhv passieve mobilisatie van aangedane lidmaat
o Schade aan upper motor neurons in het centraal zenuwstelsel
 Stereotiep patroon:
o SCAPULA: depressie en retractie
o SCHOUDER: ADDuctie, endorotatie
o ELLEBOOG: flexie
o ONDERARM: pronatie (supinatie)
o POLS: flexie en ulnaire deviatie
o VINGERS: flexie en ADDuctie
o BEKKEN: elevatie en retractie
o HEUP: adductie, endorotatie, extensie
o KNIE: adductie en extensie
o ENKEL: plantair flexie, ADDuctie, supinatie (inversie)
o TENEN: flexie en ADDuctie
 Spasticiteit vs. rigiditeit
o Spasticiteit
 Hypertonie
 Snelheidsafhankelijk
 Waarneembaar in één richting
 (Knipmesfenomeen)
o Rigiditeit (stijfheid)
 Hypertonie
 Niet snelheidsafhankelijk
 Waarneembaar in twee richtingen
 (Tandrad- en loden pijpfenomeen)
o Clonus
 Het ongecontroleerd samentrekken van een spier als reactie op een rek
 Meetinstrumenten
o Modified Ashworth Scale (MAS)
 Passief bewegen en uitgangshouding
 Meet spasticiteit thv elleboog en knie
 6-puntenschaal van 0 t.e.m. 4

9

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laura-schellekens. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67096 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling

Popular Universities in the United States

Popular books

Find notes and summaries for these qualifications