Biologie samenvatting zodat je zeker een voldoende haalt
All for this textbook (1)
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Biologie
4
All documents for this subject (5519)
Seller
Follow
coriendejong
Content preview
Biologie H6 en H8
§6.1
Twee criteria om vast te stellen dat individuen tot dezelfde soort behoren:
Overeenkomst in uiterlijke kenmerken
De mogelijkheid om vruchtbare nakomelingen te kunnen krijgen
Soort: een groep organismen die bij voortplanting vruchtbare nakomelingen krijgt
Tegenwoordig wordt er gebruikt gemaakt van DNA-onderzoek om te achterhalen of twee
organismen tot dezelfde soort behoren.
Soortnamen bestaan uit twee delen:
1. Geslachtsnaam (met hoofdletter)
2. Soortaanduiding (met kleine letter)
Voorbeeld: Passer domesticus en Passer montanus, zij behoren niet tot dezelfde soort.
Binomiale naamgeving: naamgeving die een geslachtsnaam en soortaanduiding bevat
Ondersoort: een geografisch afgescheiden groep soortgenoten met iets afwijkende kenmerken
Extra letter of woord na de soortaanduiding
Wel dezelfde soort
Salix cinerea, ondersoort: Salix cinerea oleifera
Taxonomie: de wetenschap die soorten indeelt in groepen
Taxonomen
Tegenwoordig worden domeinen als grootste groep gebruikt.
Taxonomie plaatst organisme bijeen in steeds grotere groepen:
organismen → soorten → geslachten → families → orden → klassen → afdelingen → rijken → domeinen
Rassen: door het fokken van dieren of het kweken van planten ontstaan variaties
Rassen maken geen onderdeel uit van de taxonomie.
Domeinen, elk met eigen ribosomaal RNA:
Archaea (prokaryoten, eencelligen zonder kernmembraan)
Bacteriën
Eukaryoten
Bij prokaryoten ligt het cirkelvormige DNA los in de cel. De bouw van het celmembraan bij archaea
wijkt af van dat van beide ander groepen. Het membraan bestaat uit een enkele laag fosfolipiden
met lange vetachtige staarten.
De celmembranen van bacteriecellen en eukaryote cellen hebben een dubbele laag fosfolipiden.
Eukaryote cellen hebben het DNA in een celkern.
Uiterlijk geeft niet altijd de familierelatie weer.
Biologen gebruiken DNA-onderzoeken voor een betrouwbaardere indeling van soorten.
Genen die met een constante snelheid muteren, vormen voor biologen een moleculaire klok. Met
behulp hiervan kunnen ze vaststellen welke soorten verwant zijn en hoelang die soorten al op aarde
zijn.
, Hoe meer verschillende mutaties biologen in het gen aantreffen, hoe minder nauw verwant de
soorten zijn en hoe langer geleden ze van een gemeenschappelijke voorouder zijn gesplitst.
Hybriden: levensvatbare nakomelingen van ouders van verschillende soorten
Meestal onvruchtbaar (Zonkey)
Twee soorten kunnen alleen jongen krijgen als hun DNA voor een groot deel gelijk is.
Ongeslachtelijke voorplanting: jongen krijgen zonder paring
Het criterium van vruchtbare nakomelingen vervalt bij deze soorten
§6.2
Populaties: groepen organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied.
Populatiegrootte: aantal exemplaren in een populatie
Je kunt dieren tellen om dit te weten
De populatie grootte schatten is een beter haalbare werkwijze bij het tellen van kleine organismen.
Vangst-terugvangst methode: vangen van dieren, ze merken en dan terugzetten daarna na enkele
dagen weer dieren vangen
N = totale populatie
n1 = organismen na 1e keer tellen
n2 = organismen in totaal na 2e keer vangen
n3 = organismen met merkteken na 2e keer vangen
N
n1 • n 2
=
n3
Populaties achterhalen kan bijvoorbeeld door:
Tellen van holen
Tellen van poep
DNA-onderzoek (poep/vacht/etc.)
Toeneming van een soort door geboorte en immigratie. → grote hoeveelheiden individuen van een
soort. → Sterfte, afschieten en emigratie zorgen voor berkleining van de populatie. → Stabilisatie van
het aantal individuen, een aantal dat niet meer of minder wordt.
Territorium: het gebied dat een mannetje verdedigt tegen ander mannetjes
Beperkende factor: van alle factoren die een populatiegrootte bepaeln, is er altijd één die de groei
van de populatie het meest belemmert
Genetische diversiteit: de genetische variatie in een populatie
De inbreng van andere genen maakt de kans dat de populatie een bepaalde ziekte overleeft
groter.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller coriendejong. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.