Wie is homo sapiens? Inzichten uit de psychologie en neurowetenschappen
Dit is een volledige samenvatting van de lessen psychologie, de powerpoints zijn er allemaal in verwerkt en ook eigen notities ( heb zelf alle lessen bijgewoond)
Wat is psychologie:
- Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en alle factoren
die het gedrag beïnvloeden
- “Psyche” is wat er in ons brein omgaat
• Niet observeerbaar, omvat gedachten, drijfveren, waarden, voorkeuren
• Reduceerbaar1 tot neuro-fysiologische processen
• Bepaalt wie we als mens zijn
- Reduceerbaar betekent niet dat er 1 op 1 relatie is tussen brein en
gedrag- er is een wisselwerking tussen brein en omgeving
- Afhangend van wat zich in de omgeving voordoet of voorgedaan heeft, nu
of in een ver verleden, zal er zich een ander gedrag voordoen
Gedragseigenschappen van de mens:
- Sociaal
- Intelligent
- Deze combinatie zorgde ervoor dat we kunnen samenwerken wat tot heel
veel realisaties leidt
- We zijn ook uniek in onze capaciteit om destructief te zijn (venijnig uit de
hoek komen)
- We zijn ook uniek in het feit dat we als het meeste van alle dieren de
wereld naar onze wensen hebben aangepast → we hebben de grootste
ecologische voetafdruk van alle dieren
Wie is de homo sapiens:
- Onevenaarbaar succes in biomassa, flexibiliteit, creativiteit, maar ook een
neiging tot geweld, destructie
- Paradoxaal gedrag → we zijn zowel creatief als destructief→ troef of
handicap
- Doel: begrijpen hoe gedrag gevormd wordt om het beter te kunnen
sturen
- Om al onze gaven als troef te kunnen gebruiken moeten we proberen de
oorzaak van ons gedrag te kunnen begrijpen
1
Wisselwerking tussen de omgeving en het brein dat ons gedrag bestuurd maar geen rechtstreekse relatie
1
,Hoofdstuk 1: inleiding:
Het ontstaan van de wetenschappelijke psychologie: Een huwelijk
tussen rationalisme en empirie:
- We kunnen antwoorden formuleren op filosofische vragen omdat we en
brug gemaakt hebben tussen twee filosofische stromingen die uitgewerkt
zijn door de renaissance filosofen
- Rationalisme: theorievorming
- Empirie: dataverzameling
- Psychologie is ontstaan door het verzoenen van rationalisme en empirie
Psychologie ontstond uit interesse voor menselijke bewustzijn:
- De wetenschappelijke psychologie ontstond ongeveer 200 jaar geleden
door de filosofische kijk op het bewustzijn te benaderen met een
fysiologische methode
- Brug tussen rationalisme en empirisme maakt wetenschappelijke studie
van het bewustzijn mogelijk
Wat betekende psychologie 100 jaar geleden:
- Wilhelm Wundt → bestudeert de onderdelen van het bewustzijn via
introspectie
- William James→ bestudeer het bewustzijn in zijn geheel; het bewustzijn
stroomt
- Beide artsen
Twee intellectuele scholen met een verschillende mening:
- Structuralisme (Wundt):
• Focus: het analyseren van de componenten van het bewustzijn
• Experimenteel: systematische en objectieve observaties van de
bewuste ervaringen
- Functionalisme (James):
• Focus ligt in onderzoek naar de functie van het bewustzijn
• Invloed van het Darwinisme, het bewustzijn heeft overlevingswaarde
Conflict leidt tot een waaier van wetenschappelijke benaderingen van de
psychologie:
- Behaviorisme → het gedrag is volledig te bestuderen aan de hand van
respons
- De studie van het bewustzijn leek niet interessant want je kon enkel
bestuderen wat je had geobserveerd
Psycho-analyse:
- Heel veel van ons gedrag wordt bepaald door ons onbewuste
- Freud heeft hier een belangrijke invloed mee gehad in de psychologie
2
,Humanisme:
- Carl Rogers
- Het humanisme was positief want als het gedrag kon beïnvloed en
ontplooit worden
- Psychologie kon zo gebruikt worden binnen de psychotherapie → hoe te
groeien als personen
Biologische:
- Gedrag kan verklaard worden aan de hand van de onderliggende
anatomie en biochemische processen
- Moderne benadering
Cognitieve:
- Begrijpen hoe informatie vergaard, opgeslagen en verwerkt wordt- rol van
geheugen en bewustzijn
- Moderne benadering
- Chompsky: We worden geboren met een soort sjabloon dat gevoelig is
voor woorden uit je moedertaal en daarop reageert
Evolutionaire:
- Gedragspatronen zijn het resultaat van evolutie door natuurlijke selectie
en dienen om wederkerende problemen op te lossen- Berust op
assumpties uit het verleden
- Vb. geslachtsverschillen evolutionair verklaren:
• Deze kunnen gevolg zijn van verschillende partnervoorkeuren van
mannen en vrouwen of verschillende genderrollen in de oeromgeving
• Voorkeuren → als mannen vrouwelijke vormen belangrijker vinden
gaan vrouwen niets doen aan bredere heupen, als vrouwen liever
gespierde mannen hebben gaan deze meer werken aan spieren
• Geslachtsverschillen in ruimtelijk inzicht is mogelijk het gevolg van
genderspecifieke rollen in de oeromgeving maar het blijft een
hypothese omdat je het verleden niet kunt zien
• Moderne benadering
Socio-culturele:
- Gedragspatronen zijn afhankelijk van de socioculturele context
- Dubbele nationaliteit = dubbele identiteiten
- WEIRD PEOPLE → psychologische studies vertekend door nadruk op
• Western
• Educated
• Industrial
• Rich
• Democratic
- Oeromgeving was niet noodzakelijk uniform; zorgde mogelijk voor sterk
context-afhankelijk gedrag
- Moderne benadering
3
, Waarom psychologie voor economen:
- Begrip voor economische anomalieën:
• Afkeer voor onrechtvaardigheid (iedereen heeft dit)
• Vertrouwen
• Belang van verhalen en normen
- We dragen allemaal bij tot een gerechtelijk systeem omdat we allemaal
een afkeer hebben voor onrechtvaardigheid en misdadigers willen straffen
- Psychologie in de bedrijfskunde:
• Human resources
• Om gedrag van mensen in organisaties te begrijpen bestudeert men de
oorzaken van betrokkenheid/stress
• Werknemers worden als belangrijk beschouwd nu maar vroeger werden
ze als machines beschouwd
- Een goede theorie is domein-overschrijdend en biedt
toepassingsmogelijkheden in diverse uiteenlopende gebieden
• Vb. het belang van controlegevoel
• Yoked-control stress experimenten bij proefdieren:
• De twee ratten zijn verbonden met elkaar en hangen aan elektrische
schokken → beide ratten krijgen zo evenveel schokken
• Een groep ratten kan op een hendeltje drukken om de schokken te
stoppen maar de andere groep niet
• Derde groep is de controle groep die wel elektronen ingeplant kreeg
maar geen elektrische schokken krijgt om het eventuele effect van de
inplanting te controleren
• De groep ratten leerde snel aan hoe ze de schokken moesten
controleren en bleven in goede gezondheid
• De andere groep die geen controle had maar wel evenveel schokken
kreeg als de andere groep die kregen maagtumoren en stierven
Controle hebben over iets zorgde voor minder ellende
- Controleverlies draagt bij tot:
• Medisch: aangeleerde hulpeloosheid
• Maatschappelijk: gevangenisstress; passievere houding van daklozen
en werklozen
- Controlegevoel draagt bij tot:
• Medisch: minder gezondheidsproblemen
• Economisch: succesvolle CEO’s, productievere werknemers
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jitskelenaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.
