Samenvatting Sociale Psychologie voor Minor Inleiding in de Toegepaste Psychologie
9 views 1 purchase
Course
Sociale Psychologie (OSMINPSYCHC318)
Institution
Hogeschool Utrecht (HU)
Deze samenvatting bevat alle hoofdstukken van het boek 'Sociale Psychologie' van Elliot Aronson (10e druk). De belangrijkste begrippen zijn met een kleur gemarkeerd en semi-belangrijke begrippen staan schuingedrukt. Ik heb zelf een 8,9 gehaald voor het tentamen dankzij deze samenvatting!
SOCIALE PSYCHOLOGIE
Hoofdstuk 1: Inleiding tot de sociale psychologie
1.1 Wat is sociale psychologie
Psychologie: De wetenschappelijke studie naar het gedrag en het innerlijke leven
(gedachten en gevoelens) van mensen.
Sociale psychologie: De wetenschappelijke studie naar de manier waarop de werkelijke
of denkbeeldige aanwezigheid van mensen de gedachten, gevoelens en gedragingen
van andere mensen beïnvloedt.
Sociale invloed: Het effect dat de woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van
andere mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, houdingen en/of gedrag.
- Kern van sociale psychologie
- Gaat verder dan enkel uiterlijk waarneembaar gedrag. Ook invloed op innerlijk
leven, namelijk gedachten en gevoelens.
- Vormen:
o Doelbewuste poging van overreding
o Aanwezigheid van anderen
o Bestaan van anderen
Empirische methode: Op waarneming en/of onderzoek gebaseerde methode voor het
toetsen van hypothesen.
- Een methode om het sociaal gedrag op een wetenschappelijke manier te
onderzoeken.
- Het gezond verstand, volkswijsheden en meningen of inzichten horen er niet
onder.
- Begint met het formuleren van een hypothese -> onderbouwde aannames over
een specifieke situatie waarin de uitkomst zal optreden.
o Hypothese: Een als voorlopige waarheid aangenomen, maar nog te
bewijzen veronderstelling.
Determinanten: Bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
- Ingaan op de verschillen en overeenkomsten tussen de sociale psychologie en
de evolutionaire psychologie, persoonlijkheidstheorie en sociologie.
Evolutietheorie: Verklaart hoe verschillende soorten organismen in de loop van de
geschiedenis verschillende lichamelijke kenmerken hebben verworven.
- Natuurlijke selectie: Het verschijnsel dat in de evolutie sommige organismen uit
een bepaalde populatie beter in hun omgeving passen en zo meer kans hebben
om te zorgen voor overlevende nakomelingen dan minder goed aangepaste
organismen.
, - Evolutionaire psychologie: Wetenschappelijke discipline die sociaal gedrag
probeert te verklaren op basis van erfelijke factoren die zich door de tijd heen
hebben ontwikkeld volgens de principes van natuurlijke selectie.
Persoonlijkheidstheorie: Bestudeert hoe individuele factoren die de persoon bepaalde
karaktereigenschappen heeft gekregen. Controleren zich op de individuele verschillen.
- Individuele verschillen: De aspecten van de persoonlijkheid die mensen
onderscheiden van anderen.
- Sociaal psychologen vinden dat als je gedrag op grond van persoonlijkheids-
verschillen probeert te verklaren, je de machtige rol van sociale invloed buiten
beschouwing laat.
- Het in kaart brengen van een situatie: analyseniveau is het individu –
tegenstelling tot sociaal psychologie waar het analyseniveau de context van een
sociale situatie is.
Sociologie: Bestudeert de groep of institutie. Richt zich op sociale klasse, sociale
structuur en sociale instituties.
- Analyseniveau is de groep, institutie of samenleving als geheel. Die van sociale
psychologie het individu binnen een groep, institutie of samenleving.
- Construct: De manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen
en interpreteren.
o Sociaal psychologen hechten belang aan de manier waarop mensen de
sociale wereld interpreteren (construeren).
Doel van de sociale psychologie is het beschrijven en verklaren van hoe mensen
elkaar in hun voelen, denken en doen beïnvloeden, oftewel hoe de sociale omgeving
mensen beïnvloedt. In kaart brengen welke fenomenen in menselijk sociaal gedrag
redelijk universeel zijn en welke meer cultureel bepaald zijn.
Crosscultureel onderzoek: Onderzoek dat is opgezet met het oog op het analyseren
van gelijkenissen en verschillen tussen mensen uit verschillende culturen.
Evolutionaire Persoonlijkheids- Sociale Sociologie
psychologie, psychologie Psychologie
biologie,
neurowetenschap
Studies van Studie van de Studie naar zowel Studie naar
natuurlijke kenmerken die de universele als algemene wetten
processen, genen, maken dat de cultuurbepaalde en theorieën over
hormonen of individuen uniek invloed van de groepen en
psychologische zijn en van elkaar sociale omgeving samenlevingen, in
processen in de verschillen. op de gevoelens, plaats van
hersenen. gedachten en individuen.
gedragingen van
de mens.
1.2 De macht van de situatie
2
,Fundamentele attributiefout/correspondentievertekening: Neiging om de mate waarin
iemands gedrag wordt veroorzaakt door de rol van persoonlijke eigenschappen en
andere interne factoren te overschatten en de rol van externe, situationele factoren te
onderschatten.
- Toeschrijven aan dispositionele factoren (binnen de persoon liggend) i.p.v. het
effect van de sociale invloed en de acute situatie (externe factoren)
- Attributie: Het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans
gedrag en het daarmee voorzien van verklaringen.
- Bij het verklaren van gedrag in termen van persoonlijkheid, kan dat een
onterecht gevoel van veiligheid geven “Dat overkomt ons nooit”. Hierdoor ben
je minder bewust van eigen gevoeligheid voor dit soort sociale invloeden.
- Het gedrag moet verklaard worden in termen van persoonlijkheid en in termen
van de situatie.
- Is contextafhankelijk
1.3 De macht van sociale interpretatie
Behaviorisme: Psychologische stroming die ervan uitgaat dat je om menselijk gedrag
te kunnen begrijpen slechts hoeft te kijken naar de bekrachtigende of straffende
eigenschappen van de omgeving.
- Stroming vergeet het beland van de manier waarop mensen hun omgeving
interpreteren.
Gestaltpsychologie: Psychologische stroming die het belang benadrukt van het
bestuderen van de persoonlijke (subjectieve) manier waarop een object wordt
waargenomen (het gestalt of geheel), in plaats van het bestuderen van de manier
waarop de objectieve, fysieke eigenschappen zich combineren tot het object.
- Nadruk leggen op de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren.
- Richten op de fenomenologie -> hoe komt een object op iemand over en hoe
ervaart diegene dit. In plaats van richten op de afzonderlijke objectieve
elementen in een object.
o Fenomenologie: Filosofische stroming die probeert door de geestelijk-
intuïtieve beschouwing (door de directe ervaring) van de dingen, niet
door rationele kennis, de wereld en het wezen der dingen te beschrijven.
Naïef realisme: De overtuiging dat we dingen waarnemen zoals ze echt zijn, daarbij
onderschatten hoeveel we dat wat we zien, interpreteren of zelfs verdraaien.
- Denken dat je de situatie ziet zoals het echt is, terwijl beide partijen
waarschijnlijk de interpretatie laten kleuren door hun overtuigingen.
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven
Zelfwaardering: De beoordeling van mensen van wat ze zelf waard zijn; dat wil
zeggen: de mate waarin ze zichzelf als goed, competent en fatsoenlijk zien.
- Positieve zelfwaardering: Een positieve zelfwaardering van zichzelf, dat wil
zeggen: zichzelf beschouwen als bijvoorbeeld goed, competent en beschaafd.
3
, Zelfverheffingsmotief: De voorkeur die mensen hebben voor informatie die hen in een
positief daglicht stelt, ofwel voor informatie die hun zelfwaardering doet stijgen.
- Belangrijkste bevindingen rond dit motief:
o Menselijke wezens zijn gemotiveerd om een positief beeld van zichzelf in
stand te houden, deels door hun gedrag te rechtvaardigen.
o Dit brengt hen ertoe om onder bepaalde omstandigheden dingen te doen
die in eerste instantie verrassend of paradoxaal lijken.
Sociale cognitie: Hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld; het
selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken van sociale informatie om oordelen
te vormen en beslissingen te nemen.
Accuraatheidsmotief: De behoefte van mensen om een beeld te creëren dat zo veel
mogelijk met de werkelijkheid overeenkomt.
Selffulfilling prophecy: De verwachtingen van het eigen of andermans gedrag komen
sneller uit, omdat deze verwachtingen onze interpretaties en gedrag sturen.
Twee voornaamste bronnen van constructen die gedrag en gevoelens in verschillende
situaties beïnvloeden:
- De behoefte om een positieve kijk op onszelf te behouden
(zelfverheffingsmotief)
- De behoefte om de wereld accuraat waar te nemen (accuraatheidsmotief)
Overige motieven:
- Biologische drijfveren zoals honger en dorst
- Psychologisch niveau door angst, belofte van liefde, goedkeuring en andere
beloningen
- Behoefte aan controle
1.5 Het nut en de toepassing van de sociale psychologie
Redenen om oorzaken van sociaal gedrag te bestuderen:
- Nieuwsgierigheid
- Bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke problemen
Hindsight bias: De neiging van mensen om hun vermogen om een uitkomst te
voorspellen te overdrijven nadat ze te weten zijn gekomen hoe die uitkomst eruitziet.
Bystander effect: Het fenomeen dat hoe meer mensen bij elkaar zijn, hoe minder ze
geneigd zijn om een persoon in nood te helpen, omdat de verantwoordelijkheid om in
te grijpen verdeeld wordt over het aantal aanwezigen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FemkeLuna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.38. You're not tied to anything after your purchase.
