Met dit essay heb ik een 8,5 behaald voor de tussentijdse schriftelijke opdracht van staatsrecht. Onderaan het document staat de opdracht zelf nog vermeld.
Essay Staatsrecht
De mens is in essentie geënt op samenwerking. Het wil zich in zekere zin organiseren, en
vaak werpt één persoon zich als leider op. Er ontstaat een politieke en sociale structuur, een
gemeenschap, die rust op de pijlers vertrouwen en erkenning. De mens moet vertrouwen
hebben in elkaar en in de gemeenschap, en wil zich tevens gehoord voelen. 1 Zonder deze
pijlers stort de samenleving als een kaartenhuis ineen. In dit essay tracht ik antwoord te
geven op de vraag hoe in een constitutioneel stelsel uiting wordt gegeven aan duurzaam
vertrouwen en erkenning van leden van de gemeenschap en op welke manier deze kunnen
worden bedreigd.
In de meeste landen, waaronder Nederland, wordt de kern van een constitutie gevormd door
een geschreven Grondwet, waarin onder meer grondrechten van burgers zijn vastgelegd.
Deze waarborgen de fundamentele vrijheden van burgers. De Grondwet neemt in vele
landen een belangrijke plaats in. In Amerika wordt de Grondwet zelfs gezien als de wortel
van de Amerikaanse identiteit, die zich verbindt door een web van politieke idealen,
instituties en gewoontes -- de Grondwet als middelpunt.2 De Grondwet draagt dus bij aan
erkenning en duurzaam vertrouwen; het verbindt een samenleving.
Daarnaast kennen wij In Nederland vrije verkiezingen. Door betrokkenheid en participatie
krijgen individuen en groepen de kans om hun stem te laten horen en hun standpunten
kenbaar te maken, wat bijdraagt aan een gevoel van inclusiviteit en dus een gevoel van
erkenning. 3 Niet alle landen kennen deze vrijheid: Hongarije begint sinds 2010 steeds meer
trekken te vertonen van een dictatuur, waarbij het idee van de rechtsstaat sterk wordt
beperkt en de idealen van de Grondwet niet worden nageleefd. Burgers leven in angst. Dit
benadrukt het belang van erkenning en vertrouwen en het eerbiedigen van de Grondwet. 4
Een Grondwet bevordert vertrouwen en erkenning sterk. In ons huidige politieke klimaat
doen zich op sociaal en op politiek vlak echter steeds vaker tegenstellingen voor. Links en
rechts staan in de Tweede Kamer lijnrecht tegenover elkaar, vijandigheid, zelfzuchtigheid en
moeizame besluitvorming in de hand werkend. Het gemeenschappelijke belang wordt uit het
oog verloren. Daarnaast zorgt fragmentatie van de samenleving ervoor dat minderheden in
de samenleving het idee hebben dat ze niet worden gehoord en dat hun grondrechten niet
voldoende worden gewaarborgd.5 Dit alles ondermijnt de sociale cohesie, het vertrouwen in
elkaar en in de overheid en het gevoel van erkenning.
Een manier waarop de overheid erkenning en vertrouwen probeert te versterken is
bijvoorbeeld door de Staatscommissie Parlementair stelsel 2017, die onderzocht of
veranderingen nodig waren in het parlementaire stelsel teneinde de Nederlandse burger
meer te te betrekken bij de politiek. Een ander voorbeeld is het lesprogramma “In de
Grondwet staat” van ProDemos, waarbij leerlingen leren over de verschillende rechten van
1
W. Voermans, Het Verhaal van de Grondwet. Zoeken naar wij, Amsterdam: Prometheus 2021.
2
R.B. Bernstein, Amending America: if we love the Constitution so much, why do we keep trying to change it?,
Kansas: University Press of Kansas 2022.
3
M. Boogers & G. Voerman, ‘De organisatie van lokale partijen’, DIA 2021, aflv. 3, p. 27-35.
4
B. Magyar, Post communist maffia state. The Case of Hungary, New York: Central European University Limited
Liability Company 2016.
5
P. Dekker, Politieke polarisatie in Nederland, Utrecht: Het Wereldvenster 2022.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentuniversiteitleiden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.87. You're not tied to anything after your purchase.
