Deze volledig uitgewerkte casus in gezondheidsbevordering IT3 richt zich op gewichtsverlies door gedragsverandering in voeding. Casus betreft een man van 53 jaar, met overgewicht. Behaalde cijfer is een 9,3!!
,Inhoud
1. Opdracht 1......................................................................................................... 2
1.1 Omschrijving gezondheidsgedrag & gezondheidsprobleem..........................2
1.2 Data verzameling: opzet van interview en topiclist.......................................2
1.3. Data analyse: coderen................................................................................. 4
1.4 Resultaten (Theory of Planned Behavior & objectiviteit)...............................4
2. Opdracht 2......................................................................................................... 6
2.2 Gedragsanalyse............................................................................................. 8
2.3 Resultatentabel........................................................................................... 10
2.4 Gedragsdoelen............................................................................................ 12
2.5 Shared-Decision Making (SDM)...................................................................13
3. Opdracht 3....................................................................................................... 14
3.1 Fases van gedragsverandering...................................................................14
4. Opdracht 4....................................................................................................... 17
4.1.1 Interventie 1............................................................................................. 17
4.1.1 Methode en theorie............................................................................... 17
4.2. Interventie 2............................................................................................... 18
4.2.1 Methode en theorie:.............................................................................. 18
4.3. Interventie 3............................................................................................... 19
4.3.1 Methode en theorieën...........................................................................19
5. Opdracht 5....................................................................................................... 20
5.1 Gezondheidsbevorderaar............................................................................ 20
5.2 Ethische afweging....................................................................................... 20
Bronnen................................................................................................................ 21
Bijlage.................................................................................................................. 29
Bijlage 1: Topic list............................................................................................ 29
Bijlage 2: Uitgeschreven interview....................................................................31
Bijlage 3: Analyse van het interview.................................................................36
1
,1. Opdracht 1
1.1 Omschrijving gezondheidsgedrag & gezondheidsprobleem
Jeroen is een 53-jarige man met een lengte van 193 centimeter en een gewicht van 100 kilogram.
Jeroen woont samen met zijn vrouw en twee dochters van 20 en 18 jaar oud. Hij is werkzaam als
financieel manager bij een bedrijf dat gespecialiseerd is in de verkoop, reparatie en onderhoud van
snelloopdeuren. Naast zijn baan maakt Jeroen tijd vrij voor lichaamsbeweging; hij beoefent
Supercycle spinning twee dagen per week en wisselt squashen en krachttraining af op een andere
dag. Ondanks zijn toewijding aan sport, merkt Jeroen sinds 2019 een toename in gewicht. In de
afgelopen vijf jaar is hij negen kilogram aangekomen. Hij erkent dat zijn liefde voor snoepen een rol
speelt in deze gewichtstoename. Vooral ’s avonds, nadat zijn gezin naar bed is gegaan, grijp hij vaak
naar extra koekjes of kaas. Bovendien neemt hij regelmatig nootjes of chips in het weekend. Jeroen
beseft dat als hij op deze manier doorgaat met zijn ongezonde eetgewoonten, hij zal blijven
aankomen. Dit kan een potentieel risico vormen voor zijn gezondheid.
Jeroen vertoont een Body Mass Index (BMI) van 26,8 kg/m², berekend op basis van zijn gewicht en
lengte (Voedingscentrum, z.d.). Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
varieert de normale BMI-waarde van 18,5 tot 25 kg/m². Gegeven deze criteria kan worden
geconcludeerd dat Jeroen een verhoogde BMI heeft. Een BMI tussen 25 en 30 kg/m² wordt
beschouwd als matig overgewicht. Met zijn verhoogde BMI heeft Jeroen dus matig overgewicht
(RIVM, 2012). Het hebben van overgewicht brengt verschillende gezondheidsrisico’s met zich mee,
zoals hart- en vaatziekten, rug- en gewrichtsklachten, diabetes type 2, hoge bloeddruk en galstenen
(Voedingscentrum, z.d.-b). Jeroen geeft aan dat er in zijn familie een genetische aanleg is voor het
Loeys-Dietz syndroom, dat van invloed kan zijn op het hart en de vaten en de gewrichten (Erasmus
MC, z.d.). Hierdoor kan het overgewicht deze aandoening verergeren. Daarnaast meldt Jeroen dat hij
kampt met een verhoogd cholesterol, waarbij overgewicht meestal één van de belangrijkste
oorzaken is van deze verhoging (UMC Utrecht, z.d.).
1.2 Data verzameling: opzet van interview en topiclist
Het interview vond plaats in de woonkamer van Jeroen en duurde ongeveer 20 minuten. Er werd
met toestemming van Jeroen gebruik gemaakt van een geluidsopname tijdens het interview. Later is
dit interview getranscribeerd (zie bijlage 2). Tijdens het interview is een semigestructureerde aanpak
toegepast, waarbij een topic-list werd gebruikt als leidraad voor de te bespreken onderwerpen. Deze
lijst bood een structuur om ervoor te zorgen dat alle relevante onderwerpen aan bod kwamen,
waarbij de open vragen optioneel waren en dienden als richtlijn. Hierdoor had de interviewer de
flexibiliteit om aanvullende vragen te stellen en te reageren op de antwoorden van de respondent,
wat resulteerde in een interactief gesprek en verdieping op specifieke onderwerpen mogelijk maakte
(Personio, 2022).
Deze aanpak leidde tot een dynamische gesprek waarin de respondent ook andere relevante
onderwerpen kon bespreken. Door deze methode werd kwalitatieve informatie verzameld, waardoor
er ruimte was voor bredere informatie dan alleen het hoofdgedragsprobleem. Hierdoor kon ook
worden onderzocht of er een onderliggend probleem was dat het hoofdgedragsprobleem
veroorzaakte (Quelsa, 2019). Bovendien vergemakkelijkte het semigestructureerde interview het
delen van persoonlijke informatie, waardoor een dieper inzicht in de situatie van de respondent kon
worden verkregen (Personio, 2022).
2
, Figuur 1.1; Theory of Planned Behavior (TPB)-model van de determinanten van
(gezondheids)gedrag (Sassen, 2018).
Tijdens het maken van de topiclist (zie bijlage 1), is er gebruik gemaakt van het TPB-model (zie figuur
1.1). Het Theory of Planned Behavior (TPB)-model is een sociaal-cognitief gedragsverklaringsmodel
dat vaak wordt gebruikt om menselijk gedrag te analyseren en te verklaren. Door middel van dit
model kunnen onderzoekers en professionals eenvoudig de gedragsdeterminanten onderzoeken,
waardoor duidelijkheid ontstaat over de intenties en het gedrag van de respondent. Dit geldt zowel
voor het huidige gedrag als het gewenste gedrag. Het TPB-model richt zich op drie hoofdfactoren die
de intentie en het gedrag van een individu beïnvloeden: de attitude ten opzichte van het gedrag, de
subjectieve normen (wat anderen vinden of verwachten) en de waargenomen gedragscontrole (de
mate waarin een persoon gelooft dat hij of zij in staat is om het gedrag uit te voeren). Daarnaast
wordt er binnen het TPB-model ook gekeken naar belemmerende factoren, zowel op sociaal als
persoonlijk vlak, die het gedrag van een persoon kunnen beïnvloeden. Door deze analyse kunnen
interventies en strategieën worden ontwikkeld om gedragsverandering te bevorderen en obstakels
voor gewenst gedrag te verminderen (Sassen, 2018).
Motiverende gespreksvoering vormde de basis van de benadering tijdens het interview. Hierbij
werden diverse gesprekstechnieken toegepast, waaronder het stellen van open vragen, reflecteren,
bekrachtigen en samenvatten, ook bekend als de ORBS-methode (InfoNu, z.d.). Deze technieken
werden ingezet om antwoorden van de respondent te bevorderen met betrekking tot mogelijke
ambivalentie. Daarnaast stimuleerde deze aanpak de respondent om zelf een plan of doel te
formuleren. Het is hierbij van belang om empathisch te zijn, het huidige en gewenste gedrag van de
respondent te begrijpen, weerstand te erkennen en de effectiviteit van de respondent te
ondersteunen. Het ultieme doel van Motiverende gespreksvoering is om motivatie te ontwikkelen,
capaciteit en bereidheid om veranderingen door te voeren bij de respondent, waardoor deze
gemotiveerd wordt om gedragsverandering te realiseren (Zorgvoorbeter, 2023).
Tijdens het interview is volledige naleving van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
gewaarborgd, waarbij de rechten en privacy van de respondent zijn gerespecteerd. De respondent
heeft mondeling toestemming gegeven voor en tijdens het interview, zoals vastgelegd is in bijlage 2
waar het uitgetypte interview te vinden is. De geluidsopname van het interview is direct na het
uittypen verwijderd en ter controle aan de respondent voorgelegd. Bovendien is voor de naam van de
respondent een fictieve naam gebruikt om diens privacy verder te beschermen (Autoriteit
Persoonsgegevens, z.d.).
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fennahendriks. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.53. You're not tied to anything after your purchase.
