Summary
samenvatting samenleving
- Course
- Institution
ppt + boek; volledige samenvatting van alle hoofdstukken behalve hoofdstuk 9
[Show more]
Seller
Follow
k1000alopeztobar
Content preview
SamenlevingInhoud
Deel 1: De Samenleving als gemeenschap ............................................................................................ 1
1. Primaire relaties ...................................................................................................................................... 2
1.1 Primaire relaties in cijfers ............................................................................................................... 2
1.2 Een sociaalwetenschappelijke duiding ........................................................................................... 4
2. Leven in een ouder wordende samenleving ........................................................................................... 5
2.1 Vergrijzing: cijfers en oorzaken ....................................................................................................... 5
2.2 De uitdagingen van een vergrijsde samenleving ............................................................................ 6
2.3 Toekomstige betaalbaarheid van de pensioenen ........................................................................... 6
2.4 Ouderen en zorg ............................................................................................................................. 9
3. Over mannen en vrouwen ..................................................................................................................... 10
3.1 Vrouwen en mannen in de hedendaagse maatschappij ................................................................... 10
3.2 Verklaring voor sekseverschillen ....................................................................................................... 11
4. Over Belgen en vreemdelingen ............................................................................................................. 12
Deel 2: Het arbeidsbestel ..................................................................................................................... 13
5. Arbeidsorganisatie ................................................................................................................................. 14
5.1 De arbeidsorganisatie in begin van 20ste E .................................................................................. 14
5.2 Ontwikkelingen van arbeidsorganisatie (macro economische veranderingen) ........................... 15
5.3 De arbeidsorganisatie vandaag ..................................................................................................... 16
6. De arbeidsmarkt .................................................................................................................................... 17
7. De collectieve arbeidsverhoudingen ..................................................................................................... 22
7.1 Overlegstructuur van arbeidsmarkt .............................................................................................. 22
7.2 Overlegorganen ............................................................................................................................ 23
7.3 Uitdagingen ................................................................................................................................... 25
Deel 3: De verzorgingsstaat ................................................................................................................. 26
8. De verzorgingsstaat ............................................................................................................................... 26
8.1 Algemene situering ................................................................................................................................ 26
8.2 Belangrijke basisprincipes ...................................................................................................................... 26
8.3 Het Belgische sociale beschermingssysteem ................................................................................ 27
10. België in internationaal perspectief ................................................................................................. 33
10.1 Geschiedenis van Europese integratie .......................................................................................... 33
10.2 Instellingen van de EU (7) ............................................................................................................. 34
10.3 Sociaal beleid in EU ....................................................................................................................... 35
Deel 1: De Samenleving als gemeenschap
1
, Samenleving
1. Primaire relaties
“vroeger was het anders” : naoorlogse kern- of standaardgezin
- Veel en jong huwen
- Spoedig na huwelijk veel kinderen
- Geen zijpistes (zoals onwettige kinderen) en tussenstations (zoals ongehuwd samenwonen)
- Echtscheiding zeldzaam
- Seks specifieke rolverdeling
Nu:
- Aantal kinderen/ gezin dealt
- Dinks: Double income no kids
- LAT relatie: Living Apart Together en HOLA: Huwelijken op loopafstand
- idee hoe man en vrouw met elkaar omgaan is anders
- Opvoeding anders: minder reglementering, meer tolerantie
- Mozaiekgezinnen
- polyamorie
- …
1.1 Primaire relaties in cijfers
Huwelijksuitingen
- Brutohuwelijkscijfer: het aantal huwelijksuitingen per 1000 inwoners
- Huwelijksuitingen bevat ook hertrouw: van weduwen met iemand anders of gescheiden mens met
iemand
- Brutohuwelijkscijfer daalt van 7,1 (1960) -> 3,56 (2015)
- 2003 even gestegen want homohuwelijken
- Influencers op huwelijkscijfers :
͐ Bevolkingstructuur: hoeveel mensen er zijn (huwbare leeftijd? nog niet gehuwd? +
huwelijksmarkt (wie is er als potentiële partner? )
͐ Regelgevend kader: bepaald wie kan trouwen, onder welke voorwaarde (minstens 18 en niet
met meerdere mensen,..)
͐ Secularisering ~ toenemende individualisering
͐ Beschikbaarheid van alternatieven ~pluriformisering: er bestaan meerdere alternatieven, vb.
wettelijk samenwonen
͐ Waarden en normen: wat willen we van relatie
͐ Covid maatregelen en andere uitzonderlijke omstandigheden
Echtscheidingen
- 1960- 2010: stijgen aantal scheidingen
- 2010-2015: stabieler
- Influencers op scheidingscijfers:
͐ Bevolkingsstructuur (mensen moeten gehuwd zijn om te kunnen scheiden)
͐ Versoepeling van wetgeving op echtscheiding
͐ Gewijzigde condities in materiële sfeer-> echtscheiding is alternatief
2
, Samenleving
͐ Mentaliteitsverandering tov huwelijk: heeft karakter van onverbreekbaar verloren,
echtscheiding meer geaccepteerd ; nadruk individuele zelfbewustzijn en persoonlijke
uitbouw
͐ Afname invloed kerk
͐ Toegenomen sociale zichtbaarheid van echtscheiding: meer openlijk besproken en zichtbaar
in samenleving -> kan versterkend effect zijn
͐ Tweeverdieners en economische zelfstandigheid (vrouw) - vroeger was het een rem want
niet zelfstandig
͐ Verzorgingsstaat meer uitgebouwd -> vangnet als je uit elkaar gaat
͐ Daling huwelijksvruchtbaarheid (aantal kinderen per huwelijk daalt): kinderen als rem/
motivator om uit elkaar te gaan
- Gevolgen echtscheidingen:
Demografisch
͐ Kwantitatief: oa meer huihoudens, meer single(s)
͐ Kwalitatief: meer mensen met gezinsverledens, instabiele levensloop, veel opeenvolgende
gezinscontexten- en transities
Sociaal emotioneel: voor gescheidenen, kinderen,..
Financieel economisch:
͐ Divorce divide: reproductie en versterking sociale ongelijkheden
Vroeger meer scheiding bij hogere klasse want hadden meer onafhankelijkheid -> nu meer bij
lagere klasse (lager opgeleiden) , hogere klasse gaat huwelijk herwaarderen
͐ Meer Eenverdieners
͐ Maatschappelijke kosten aan vb hulverleners (psychologische kosten na scheiding)
͐ Woningmarkt, betaalbare woningen schaars,..
Praktische uitlopers met emotionele tentakels: voor leerkrachten tijdens ouderavond, sportclubs,..
Ongehuwd samenwonen
Vruchtbaarheid
- Bruto vruchtbaarheidscijfers gedaald (denataliteit, laag gebrootecijfer)
- Leeftijdsspecifieke vruchtbaarheidscijfers = # geboorten in bepaald jaar, per leeftijdsgroep
͐ Vrouwen tussen 15 en 45/50
͐ Geen longitudinale cijfers! is een momentopname
͐ Leeftijd waarop vrouwen eerste kind krijgen is verschoven
- Totaal vruchtbaarheidscijfer TVC= som van leeftijdsspecifieke vruchtbaarheidscijfers
͐ Nu : 1,6 (moet normaal 2,1 per vrouw zijn om als populatie natuurlijk jezelf in stand houden)
͐ Info over mate waarin het vervagingsniveau van een bevolking wordt bereikt
- Shift in de context van geboorten
͐ Van binnen naar buiten het huwelijk
͐ Uitgestelde kinderen: leeftijd waarop mensen kind krijgen
͐ Niet of half verwante kinderen:
* Ouders ‘herpartneren’ ouders:
* Multi partner fertility: meer relatie breuken: kind -> scheidingen -> nieuw kind met
iemand anders
3
, Samenleving
- Influencers van geboortecijfers:
͐ Cruciale factor: geboortecontrole door de pil-> bewustere keuzes worden gemaakt
͐ Genderverschuivingen binnen huishouden: economische onafhankelijkheid van vrouwen
͐ Bevolkingsstructuur, huwelijken, scheidingen,..
͐ Verschuiving waarden en normen, individualisering
Dalende geboorte cijfers <-> obsessie met kinderen
« Genderspecialisatiemodel -> genderneutraal taakverdeling
« Private moederrol -> publieke gezamenlijke ouderrol
͐ Doing family (tonen dat je familie bent): gezinsactiviteiten, gezinsvakanties,..
͐ Showing family: babyborrels, gezinsfoto’s ,…
͐ Ouderschap ‘hypes’(als ouder dicht bij kind): attachment parenting (borstvoeding,
draagdoeken,..)
͐ Gezin als consumptie eenheid: gezinsuitstappen en reizen, aanbod musea, nutella,..
« Hypothese: het oudersysteem wordt belangrijker dan partnersysteem
Huishoudens en gezinnen
- Huishoudens: hetzij éen person die alleen leeft, hetzij 2 of meer personen die, al dan niet familie-
verbanden verbonden, in 1 woning samenleven
- Toename aantal aleenwonenden en vermindering van het aantal huishoudens waar er naast de
eigenlijke familiekern nog andere personen aanwezig zijn = gezinsindividualisering & gezinsverdunning
Gezinsindividualisering: afzonderlijke gezinseenheden maken zich los uit patronen van samenwoning
met anderen
Gezinsverdunning: kleiner wordende gezinsomvang
1.2 Een sociaalwetenschappelijke duiding
Ontwikkelingen door:
• Individualisering -> andere motieven om keuzes te maken in private leefwereld
Persoonlijke zelfontplooiing, vrijheid, openheid, ..
• Pluriformisering (verandering) : binnen één samenleving verschillende normen-, waarden- en
handelingssystemen naast elkaar bestaan en geaccepteerd worden.
➔ minder vastomlijnde rolmodellen, algemene kadernormen,..
• Het belang van onderhandelingsprocessen: in relaties, relatiebreuken, in ouderschap
• Machtsverschillen tussen mannen en vrouwen verkleinen
• Relatie ouders- kinderen : van autoritair naar democratisch
• Verandering inzake seksualiteit:
͐ Uit taboe-sfeer
͐ Zelfstandige waarde: plezierbeleving
͐ Ontkoppeling van voortplanten en huwelijk
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller k1000alopeztobar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now