Sociale veiligheid= de bescherming tegen leed door menselijke factoren, zoals
misdrijven, overtredingen en overlast.
Fysieke veiligheid= de bescherming tegen leed door ongevallen of door
incidenten van niet-menselijke oorsprong, zoals brand en overstroming.
Sociale veiligheid
Veiligheid is onverzadigbaar en kan voor allerlei gebeurtenissen, toestanden en
maatregelen gebruikt worden, ookwel semantisch sleepnet (Boutellier, 2015).
Met name criminaliteit is voor populistische politici een goed bruikbare
angstaanjager, specifiek kenmerk: er zit moreel venijn in. Het is iets anders dan
onveiligheid in het wegtransport of in de voedselketen. Daar ligt ook menselijk
handelen aan ten grondslag, maar geen slechte intentie. Maar criminaliteit
gaat om vormen van het kwaad of – zoals Willem Nagel (1956) dat noemde –
overpowering. Het ontregelt de sociale verhoudingen.
Criminaliteit in de stad
- Platteland land vroeger gevaarlijke plek
- Stad lange tijd symbool voor veiligheid en geborgenheid
- Door verstedelijking en urbanisatie staat stad nu symbool voor
onveiligheid
Openbare sfeer
- Aanwezigheid van veel onbekende mensen
- Meer mogelijkheden voor diefstal, beroving en bedrog
- Verdwijnen in de anonimiteit
- Vermijden onaangename confrontaties
- Toegang tot andere bronnen van bestaan: dak- en thuislozen
Draagvlak en markt voor allerlei gedragingen
- Sociale en fysieke instructuur trekt nieuwe mensen aan
- Denk aan operaliefhebbers en museumbezoekers
- Maar ook: infrastructuur rondom drugsgebruikers:
Gebruiksruimten (koffieshops, drugspanden)
Drugsrunners en ander arbeidsaanbod dat beschikbaar is voor
illegale activiteiten
Opvangcentra voor verslaafden, dak- en thuislozen en andere
vormen van hulpverlening
Plaatsen waar spullen van diefstal afkomstig kunnen worden
afgezet
Plekken die geschikt zijn als tippelzones voor verslaafde
straatprostituees
Concentratie van economische achterstand
- Geregistreerde criminaliteit is hoger
- Plekken worden vermeden
- Minderheden (meestal migranten) worden meer dan andere groepen
geconfronteerd met armoede en achterstand
- Alternatieve carrières in plaats geaccepteerde vormen van sociale stijging
,Organisatie tegen onveiligheid
- Goal: strafrechtelijk systeem
- Verdediging: politie, particuliere bewaking en justitiële jeugdzorg
- Middenveld: scholen, woningcorporaties, welzijnsinstanties
- Voorin: burgers en sociale verbanden tussen de burgers
Veiligheidsketen en criminaliteit
- Proactie: opvoeding
- Preventie: verslavingszorg
- Repressie: arrestatie
- Preparatie: draaiboek in geval van rellen
- Nazorg: reclassering
Openbare ruimte = gemeenschappelijke ruimte van een samenleving, voor
iedereen toegankelijk. Vitale elementen zoals pleinen, parken, straten met een
bepaalde ruimtelijke en sociale kwaliteit zijn daarin belangrijk.
Leefbaarheid en veiligheid
- Leefbaarheid wordt o.a. bepaald door veiligheidsbeleving (subjectieve
veiligheid)
- Verband met objectieve, feitelijke sociale veiligheid
- Leefbaarheid (‘welbevinden’, passendheid, aantrekkelijkheid) is meer dan
veiligheid alleen
- Veiligheidsbeleving (in buurten) in belangrijke mate bepaald door sociale
cohesie (binding, betrokkenheid, steun, deelname, …) zelfredzaamheid,
leefbaarheid en vertrouwen in de buurt, en daarnaast door veel
voorkomende criminaliteit.
Criminaliteit en veiligheid
- Geregistreerde criminaliteit is afgenomen; veiligheidsbeleving is
verbeterd.
- Registratie is sterk afhankelijk van meldingsbereidheid en
opsporingsbeleid.
- Wat precies crimineel is en wat niet, is niet altijd direct duidelijk (wanneer
noemen we iets bijv. mishandeling?)
- In volksmond niet altijd direct sprake van onveiligheid (bijv. financiële
fraude)
- Ook overlast bepalend voor de kwaliteit van de openbare ruimte
Situationele verklaringen voor criminaliteit
Verklaringen van criminaliteit gaan over dader, slachtoffer of zijn situationeel:
- Gelegenheidstheorie: dader + doelwit + toezicht
- Rationelekeuzetheorie: baten – kosten
- Broken windowstheorie: negatieve spiraal door gebrek aan informele
sociale controle
- Toepassing: Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED):
ontneem potentiële criminelen de gelegenheid door het nemen van fysieke
maatregelen.
‘Place’ = ‘space’ + betekenis
- Nadruk op de dagelijkse leefwereld van gebruikers van de openbare
ruimte
- Bijeenbrengen van ‘communities’
, - Besef dat gewone mensen door hun interactie in een ruimtelijke context
(‘design’) met elkaar veiligheid of onveiligheid voortbrengen
- Levendige, drukke en diverse openbare ruimte niet onveiligheid betekent,
maar juist andersom.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Dominique00. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.