Summary
Samenvatting - Inleiding petrologie (C003060)
- Course
- Institution
Samenvatting inleiding petrologie
[Show more]
Seller
Follow
annadeckmyn
Content preview
ALGEMENE INLEIDINGPETROLOGIE: leer/studie van de gesteenten PETROGRAFIE: beschrijving en classificatie gesteenten
- mineralogische samenstelling
- chemische samenstelling
- structuur/textuur
- voorkomen
- oorsprong/vorming
PETROGENESE
- ontstaanswijze
- onderling verband
LITHOLOGIE: studie gesteenten handstuk/terrein
losse of verharde aggregaten van: - mineralen
- organisch materiaal
- andere natuurlijke vaste stoffen
vaak heterogeen verdeeld
,MAGMATISCHE GESTEENTEN of STOLLINGSGESTEENTEN
1.1. INLEIDING
stollen/solidificeren of kristalliseren uit een MAGMA
(meestal) silicaatmagma = hete vloeistof met silicaatsamenstelling
magma = smelt + kristallen + opgeloste gassen
door partieel opsmelten t.h.v. boven mantel en/of onder korst
Δρ → stijgen van magma → stollen aan oppervlakte of in hogere delen van de korst
T(magma) ≥ stollingsT bij gegeven P (meestal weinig of geen oververhitte magma’s)
“mafische” (lage SiO2) magmas zoals basalt ≈ 1100-1200°C
“felsische” (hoge SiO2) magmas zoals rhyoliet ≈ 750-900°C
oplossen H2O: verlaging smeltpunt!
T mineralen kristalliseren uit (mineraalspecifieke T)
specifieke chemische samenstelling ≠ bulksamenstelling smelt (bij evenwicht samenstelling gesteente =)
1.2. CHEMISCHE SAMENSTELLING
hoofdelementen wt% > 2%
classificatie en naamgeving
nevenelementen 0,1 – 2%
sporenelementen >0,1% of >1000 ppm ontstaan en oorsprong: genese (ook met isotopen)
O belangrijkste element chemische samenstelling uitgedrukt als oxiden
zgn. eenvoudige of elementaire oxiden
magmatische gesteenten doorgaans 40% > SiO2 > 75% en 12% > Al2O3 > 18%
-(OH) groepen in mica’s en amfibolen
magma’s kunnen een aanzienlijke hoeveelheid opgeloste gassen bevatten
oplosbaarheid neemt toe met: T en P
explosieve erupties
externe of atmosferische gassen: H2O, N2, O2 en Ar
actieve gassen van zuivere magmatische oorsprong: CO2, NH3, HCl; HF, H2S, SO2
belangrijk voor fysische eigenschappen van het magma: viscositeit, smeltpunt, kristallisatiegedrag
fumarole, solfatara
, 1.3. MINERALOGISCHE SAMENSTELLING
glas
ook viscositeit speelt rol bv. SiO2 rijke magma’s zijn viskeus; taaier kristalliseren moeilijker uit
1.3.1. DEFINITIES
primaire mineralen: kristalliseren rechtstreeks uit magma
hoofdmineralen: >5% essentiële mineralen: vnl. silicaten → naamgeving
nevenmineralen: 1-5%
accessorische mineralen: <1%
secundaire mineralen: latere processen (gassen, hydrothermale fluïda, verwering…)
felsische gesteenten: bevatten veel felsische mineralen (feldspar + silica)
→ lichter van kleur en lichter qua massa (Al, Si vs. Mg, Fe)
mafische gesteenten: bevatten veel mafische mineralen (magnesium en ijzer Fe) → ferromagnetische mineralen
1.3.2. FELSISCHE MINERALEN
1.2.2.1. Silicamineralen = SiO2
1.2.2.2. Veldspaten: belangrijkste felsische mineraal in magmatische gesteenten
→ aluminosiliciaten van K, Na, Ca met tectosilicaatstructuur; vormen vaste oplossingen
a. Plagioklaas
b. Alkaliveldspaat: T: sanidien → orthoklaas → microklien
ontmenging
pertitische textuur en anti-pertitisch
microperthiet
c. Veldspaatvervangers (veldspatoïden = foïden)
→ aluminosilicaten van K, Na, Ca verwant met veldspaten MAAR minder SiO2 in rooster
→ SiO2 arme, Al-rijke gesteenten met meer alkalimetalen
→ komen dus NIET voor samen met silicamineralen zoals Qz
“bolvormige” kristallen
1.3.3. MAFISCHE MINERALEN
1.3.3.1. Pyroxenen: belangrijkste mafische mineralen in magmatische gesteenten
inosilicaten → (enkelvoudige) ketensilicaten: X1-pY1+pZ2O6
X = Ca, Na p ≈ 1: Opx
Y = Mg, Fe(II), (Mn) p < 1: Cpx
Z = Si (Al)
1.3.3.2. Amfibolen
inosilicaten → (dubbele) ketensilicaten – lintsilicaten met (OH-)groepen: W0-1X2Y5Z8O22(OH)2
meer complexe samenstelling!
hoornblende
1.3.3.3. Mica’s of glimmers
fyllosilicaten met (OH-)groepen
perfecte splijting op c-as: bladerig/plaatvormig
“witte” mica = muscoviet
“donkere” = biotiet
1.3.3.4. Olivijn
isomorfe reeks tussen Fo → Fa (rombisch)
1.3.3.5. Fe- en Ti-oxiden (opaak, accessorisch)
1.3.4. GLAS: snel afgekoelde gesteenten → glas in de grondmassa (SiO2 rijke gesteenten)
= obsidiaan (peksteen is waterrijke variëteit 5-8% H2O)
puimsteen
tachyliet of sideromelaan = basaltisch glas
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annadeckmyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now