Aansprakelijkheidsrecht
Inleiding
Aansprakelijkheid is een juridisch begrip dat vele ladingen dekt en omvat verschillende
soorten aansprakelijkheden:
Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Burgerlijke aansprakelijkheid
Deontologische aansprakelijkheid: deze aansprakelijkheid zal opgelopen worden
wanneer de deontologie of plichtenleer niet nagekomen wordt
1 Strafrechtelijke en burgerlijke aansprakelijkheid
1.1 De strafrechtelijke aansprakelijkheid
Strafvordering = publiek recht
Komt enkel ter sprake bij het plegen van een misdrijf
o Soorten misdrijven
Overtreding
Wanbedrijf
Misdaad
Strafrecht zorgt ervoor de schending van de regels te bestraffen
Straf:
Een straf is een door de wet voorziene, individuele, persoonlijke, door de rechter op
te leggen leedtoevoeging
Kan bestaan uit:
o Vrijheidsberoving (gevangenisstraf)
o Vrijheidsbeperking (bv. rijverbod)
o Aantasting van het patrimonium (bv. een geldboete)
Klacht:
Personen die slachtoffer zijn van een misdrijf leggen best een klacht neer
De meeste misdrijven in ons land zijn geen klachtmisdrijven: de strafrechtbank de kan
de dader van een klachtmisdrijf niet veroordelen tot een straf als het slachtoffer geen
klacht heeft neergelegd
Klachtafstand: het tekenen van een klachtafstand wijst op het feit dat het slachtoffer
erkent vergoed te zijn. Dit kan van belang zijn voor de strafmaat of het aanhouden van
de burgerlijke belangen in strafzaken
1
,Kenmerken straf:
Geen schadevergoedend karakter
Er is een band tussen de zwaarte van het misdrijf en de zwaarte van de straf
Straffen hebben een persoonlijk karakter, maar strafrechtelijke en burgerlijke
aansprakelijkheid kunnen samen voorkomen
Verjaring van de strafvordering:
Misdaden: 20, 15 of 10 jaar
Wanbedrijven: 5 jaar
Overtredingen: 6 maanden
Verjaringstermijnen kunnen evenwel verlengd worden ten gevolge van schorsing en
stuiting van de verjaring
1.2 De burgerlijke of civielrechtelijke aansprakelijkheid
Burgerlijke aansprakelijkheid = privaat recht
Doel = niet het straffen maar het vergoeden van de schade die een ander lijdt
2
,2 De burgerlijke of civielrechtelijke aansprakelijkheid
2.1 Soorten burgerlijke aansprakelijkheid:
2.1.1 Contractuele aansprakelijkheid
Niet nakomen van de overeenkomst waarbij schade berokkend wordt aan de andere
contractpartij
As ex contractu
Voorbeelden:
Een koopovereenkomst tussen een garagehouder en een koper voorziet in de levering
van een auto uiterlijk tegen 30 juni 2009. De auto wordt niet geleverd tegen 30 juni
2009. De contractuele aansprakelijkheid van de verkoper komt in het gedrang indien
de koper door de laattijdige levering schade lijdt
Een huurovereenkomst wordt gesloten m.b.t. een woonhuis. Ten gevolge van wind
waaien er dakpannen weg en bij een regenbui worden een aantal goederen van de
huurder nat. De contractuele aansprakelijkheid van de verhuurder komt in het gedrang
nu de huurder schade geleden heeft
2.1.2 Buitencontractuele aansprakelijkheid
Ontstaat uit een onrechtmatige daad. Tussen diegene die een onrechtmatige daad
begaat en het slachtoffer is er in beginsel geen contract of overeenkomst
Aquiliaanse as – delictuele as – extracontractuele as
Voorbeelden:
De verplichte B.A. autoverzekering geeft enkel dekking voor de buitencontractuele
aansprakelijkheid
Een hond bijt een kind. De regels van de buitencontractuele aansprakelijkheid dienen
toegepast te worden omdat er tussen partijen geen contract gesloten werd.
Een fietser rijdt verkeerdelijk op het voetpad en rijdt tegen een voetganger. De
buitencontractuele aansprakelijkheid van de fietser komt in het gedrang
Civielrechtelijke aansprakelijkheid:
Een civielrechtelijk misdrijf is een onrechtmatige daad waarbij aan een derde schade
wordt berokkend
3
, 2.2 Hoofdbestanddelen in beide vormen van aansprakelijkheid
Fout
Schade
Oorzakelijk verband
Beiden soorten aansprakelijkheden zijn onderworpen aan eigen regels; bv. bij
verjaringstermijnen en dekkingen in verzekeringspolissen
2.3 Wet van 28 maart 2014
Eerste systeem B.A. = een individuele vordering
o Als er meerdere schadelijders waren moest elke schadelijder individueel een
vordering instellen om een schadevergoeding te bekomen
De Wet van 28 maart 2014 voert in bepaalde gevallen de mogelijkheid tot een
groepsvordering in (=rechtsvordering tot collectief herstel) enkel te behandelen
door de rechtbanken en hoven te Brussel
3 Andere systemen voor schadevergoeding
Eigen schadeverzekeringen
Fondsen
Voorbeelden:
o Fedris
o Asbestfonds
o Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds
o Fonds tot hulp aan slachtoffers van geweldmisdrijven….
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jonasfv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.