Financiële analyse samenvatting
1 Inleiding (p 1)
Doel van financiële analyse: de financiële toestand van een onderneming zo goed mogelijk vast te
stellen, hieruit wordt een prognose gemaakt voor de toekomstige financiële situatie.
Financiële analyse is een instrument om informatie te verstrekken aan verschillende
belangengroepen, met name:
Leveranciers
(Potentiële) aandeelhouders
Kredietverstrekkers
Klanten
Concurrenten
Beleggers
Personeel
Overheid
Deze analyse wordt gebaseerd op:
Externe informatie: indien ze de groepen buiten de onderneming moet toelaten de nodige
beslissingen te nemen m.b.t. de onderneming (Vb.: Jaarrekening, aandelenprijzen, …)
Interne informatie: indien ze de leiding en het personeel moet toelaten de toestand van de
onderneming te volgen en zich een oordeel over de gang van zaken te vormen.
(Vb.: Budgetten, standaarden, contracten, …)
Wij gaan ons baseren op de externe informatie, de jaarrekening als belangrijkste informatiebron
over het vermogen, het resultaat en de financiële positie van de onderneming.
Balans: overzicht van de bezittingen (activa) en financieringsbronnen (passiva)
Resultatenrekening: overzicht van de opbrengsten en de kosten
Toelichting: bevat bijkomende informatie over bepaalde posten van de balans en
resultatenrekening
De jaarrekening moet een waar en getrouw beeld geven van de onderneming.
Regelgeving:
Het Wetboek van Vennootschappen (7 mei 1999) en haar uitvoeringsbesluiten, voornamelijk
het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van
Vennootschappen
Het Wetboek van Economisch Recht, boek III, titel 3, hoofdstuk 2: ‘De boekhouding van de
onderneming’
De adviezen en aanbevelingen vastgelegd door de Commissie voor Boekhoudkundige
Normen (CBN)
De International Financial Reporting Standards of IFRS-normen, van toepassing op
geconsolideerde jaarrekeningen van beursgenoteerde entiteiten of dochters van entiteiten
Laura Cooreman 1
,Financiële analyse samenvatting
2 Neerleggingsverplichtingen (p 3)
2.1Wie moet neerleggen en hoe moet dat
gebeuren?
De meeste Belgische ondernemingen moeten jaarlijks hun jaarrekening en/of hun geconsolideerde
jaarrekening neerleggen bij de Balanscentrale van de Nationale Bank van België (NBB).
Kan via elektronische weg (XBRL of PDF) of op papier (specifiek beschreven door NBB + minimum
beperkt).
De volgende ondernemingen moeten een jaarrekening bij de Balanscentrale neerleggen:
Vennootschappen naar Belgisch recht:
o Beperkte aansprakelijkheid: NV, Comm.VA, BVBA, CVBA, ESV
o Onbeperkte aansprakelijkheid: VOF, Comm.V, CVOA,
Als ook rechtspersonen (geen natuurlijk persoon)
Én groot!
Verzekeringsondernemingen
Bepaalde beleggingsinstellingen (voor collectieve beleggingen)
De grootte van de onderneming bepaalt welk model van de jaarrekening moet worden gebruikt bij
de neerlegging.
Jaargemiddelde personeelsbestand 50
Jaaromzet 9 000 000 EUR
Balanstotaal 4 500 000 EUR
Grote vennootschap: indien zij 2 of 3 drempelwaarden overschrijdt, ofwel beursgenoteerd zijn.
Moet een volledig model gebruiken.
Kleine vennootschap: maximaal 1 of geen van de bovenvermelde drempelwaarden overschrijdt.
Mogen een verkort model gebruiken.
! Indien het boekjaar minder of meer dan 12 maanden telt, omzetcriterium evenredig aangepast
Microvennootschap: kleine vennootschap (met rechtspersoon) dat maximaal 1 van de volgende
drempelwaarden overschrijdt (en op balansdatum geen dochter- of moedervennootschap is).
Jaargemiddelde personeelsbestand 10
Jaaromzet 700 000 EUR
Balanstotaal 350 000 EUR
Microschema: beperkte toelichting:
Beperkt overzicht met betrekking tot de waarderingsregels
Staat van de vaste activa
Overzicht van de rechten en verplichtingen buiten balans
Informatie over vergoedingen aan de leden van de organen van de vennootschap
Bepaalde informatie over de inkoop van eigen aandelen
Laura Cooreman 2
,Financiële analyse samenvatting
Laura Cooreman 3
,Financiële analyse samenvatting
Verenigingen en stichtingen:
Verkort schema als groot
Volledig schema als zeer groot
Geen schema als klein
o Vereenvoudigde boekhouding
o Jaarrekening bij Griffie van Rechtbank van Koophandel
Groot of klein? Zeer groot of groot?
Jaargemiddelde personeelsbestand 5 50
Jaaromzet 312 000 EUR 7 300 000 EUR
Balanstotaal 1 249 000 EUR 3 650 000 EUR
Eén of geen overschrijd criteria: klein, anders groot
groot, anders zeer groot
! Altijd zeer groot als personeelsbestand > 100 bedraagt.
De volgende Belgische ondernemingen moeten geen jaarrekening neerleggen:
Natuurlijke personen die handelaar zijn
Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid (zie supra)
o ALS geen rechtspersoon ÉN klein
2.2Neerleggingskosten
Voor de actuele tarieven voor neerlegging van de jaarrekening, zie website NBB (www.nbb.be). Zij
omvatten:
Openbaarmakingskosten aan Nationale Bank van België (NBB)
Bijdrage in de werkingskosten van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN)
Bijdrage in de werkingskosten van het Advies- en Controlecomité op de Onafhankelijkheid
van de Commissaris (ACCOC)
2.3Termijn van goedkeuring en neerlegging
De jaarrekening moet worden neergelegd bij de Balanscentrale binnen 30 dagen nadat ze is
goedgekeurd door de algemene vergadering en ten laatste 7 maanden na de datum van afsluiting
van het boekjaar.
2.4Andere stukken neer te leggen bij de
jaarrekening
Het verslag van de commissaris (grote ondernemingen + zeer grote vzw’s of stichtingen)
Het jaarverslag bij volledig schema
Andere: zie www.nbb.be
Laura Cooreman 4
,Financiële analyse samenvatting
2.5Gevolgen bij niet- of laattijdige neerlegging
van de jaarrekening
Door ondernemingen:
Tarieftoeslag van 120 tot 1 200 EUR
Ambtshalve doorhaling1 door KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen)
Burgerlijke sanctie: de door derden geleden schade
Gerechtelijke ontbinding bij niet-neerlegging van 3 opeenvolgende boekjaren
2.6Jaarrekening en statistieken raadplegen
Alle jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen kunnen op de website van de Nationale Bank
van België gratis geraadpleegd of opgeslagen worden (statistieken vanaf 2007).
→ DVD “Cijfergegevens uit de gestandaardiseerde jaarrekening”: jaarrekening laatste 3 jaar met
bepaalde kerngegevens, ratio’s met sector vergelijking en cashflowberekening (kopieërbaar naar
Excel).
→ Ondernemingsdossier = beknopt overzicht van de jaarrekening van de laatste 3 opeenvolgende
boekjaar met een sectorvergelijking
Situering in sector gebeurt aan de hand van de NACE-BEL2 code:
Deel van Europese NACE-nomenclatuur, gepubliceerd door Eurostat
Toegekend op basis van toegevoegde waardedecreatie van de economische activiteit
Begint op Europees niveau met PU, gevolgd door cijfers
Basis voor sectorale statistieken, opgesteld door de NBB
Bij vergelijking onderneming – sector: rekening houden met het feit dat:
Er slechts 1 NACE-BEL code per onderneming wordt toegekend (hoofdactiviteit)
Toewijzing van de code vaak moeilijk toe te kennen is op basis van toegevoegde waarde
Bij verandering van de hoofdactiviteit de code vaak niet meer overeenkomst met de
economische activiteit
1
Doorschrapping, wijze waarop een merk kan vervallen
2
NACE is een officiële Europese lijst van activiteitsomschrijvingen
= Algemene Nomenclatuur der Economische Activiteiten in de Europese Gemeenschappen
Laura Cooreman 5
,Financiële analyse samenvatting
3 De jaarrekening (p 15)
Om een goede financiële analyse te maken, is een goede kennis van en inzicht in de
boekhoudkundige regels en principes van groot belang.
Men moet zich bewust zijn van de beperkingen waaraan de boekhoudkundige gegevens
onderworpen zijn:
Enkelvoudige jaarrekening: Belgian GAAP (= Generally Accepted Accounting Principles)
Geconsolideerde jaarrekening:
o Belgian GAAP
o IFRS (= International Financial Reporting Standards) indien beursgenoteerd
o Andere boekhoudnomen mits goedkeuring
ACTIEF PASSIEF
Aanwervingen: Financiële bronnen:
“Waarvoor hebben we onze financiële “Waar hebben we onze financiële middelen
middelen gebruikt?” gehaald?”
Toename actiefpost Toename passiefpost
Afname passiefpost Afname actiefpost
Totaal actief = totaal passief
3.1De balans
3.1.1 Activa
Vaste activa: Vlottende activa:
Oprichtingskosten Vorderingen op ten hoogste één jaar
Immateriële vaste activa Voorraden en bestellingen in
Materiële vaste activa uitvoering
Financiële vaste activa Geldbeleggingen
Vorderingen op meer dan één jaar Liquide middelen
(Vanaf 2016: oprichtingskosten als eerste Overlopende rekeningen
rubriek boven de vaste activa)
Laura Cooreman 6
, Financiële analyse samenvatting
3.1.1.1 Vaste activa
Oprichtingskosten
Kosten van oprichting (Vb.: Notariskosten, erelonen bedrijfsrevisor, publiciteitskosten)
Kosten van kapitaalverhoging
Kosten bij uitgifte van leningen (Vb.: Dossierkosten, waarborgkosten, …)
Herstructureringskosten (Vb.: Kosten van voorafgaande studies, afdankingskosten, …)
Belastingen en kosten m.b.t. de inbreng
Immateriële vaste activa
Kosten van ontwikkeling
Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en andere gelijkaardige rechten
Goodwill
Vooruitbetalingen op immateriële vaste activa
Materiële vaste activa
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Leasing en soortgelijke rechten
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
Financiële vaste activa
Verbonden ondernemingen (zowel deelnemingen als de vorderingen)
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (zowel deelnemingen als de
vorderingen)
Andere financiële vaste activa (aandelen, vorderingen en borgtochten in contanten)
3.1.1.2 Vlottende activa
Vorderingen op meer dan één jaar
Vorderingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar (alleen het gedeelte dat
nog niet binnen het boekjaar komt te vervallen)
o Handelsvorderingen (vloeien voort uit verkooptransacties in het kader van de
gewone bedrijfsuitoefening)
o Overige vorderingen (o.m. vorderingen die voor de eigenaar of de verhuurder
ontstaat uit leasingovereenkomsten en de door de fiscus terug te betalen
belastingen)
Voorraden en bestellingen in uitvoering
Voorraden
Bestellingen in uitvoering
Zie voorbeeld boek pagina 27 – 28
Laura Cooreman 7
1 Inleiding (p 1)
Doel van financiële analyse: de financiële toestand van een onderneming zo goed mogelijk vast te
stellen, hieruit wordt een prognose gemaakt voor de toekomstige financiële situatie.
Financiële analyse is een instrument om informatie te verstrekken aan verschillende
belangengroepen, met name:
Leveranciers
(Potentiële) aandeelhouders
Kredietverstrekkers
Klanten
Concurrenten
Beleggers
Personeel
Overheid
Deze analyse wordt gebaseerd op:
Externe informatie: indien ze de groepen buiten de onderneming moet toelaten de nodige
beslissingen te nemen m.b.t. de onderneming (Vb.: Jaarrekening, aandelenprijzen, …)
Interne informatie: indien ze de leiding en het personeel moet toelaten de toestand van de
onderneming te volgen en zich een oordeel over de gang van zaken te vormen.
(Vb.: Budgetten, standaarden, contracten, …)
Wij gaan ons baseren op de externe informatie, de jaarrekening als belangrijkste informatiebron
over het vermogen, het resultaat en de financiële positie van de onderneming.
Balans: overzicht van de bezittingen (activa) en financieringsbronnen (passiva)
Resultatenrekening: overzicht van de opbrengsten en de kosten
Toelichting: bevat bijkomende informatie over bepaalde posten van de balans en
resultatenrekening
De jaarrekening moet een waar en getrouw beeld geven van de onderneming.
Regelgeving:
Het Wetboek van Vennootschappen (7 mei 1999) en haar uitvoeringsbesluiten, voornamelijk
het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van
Vennootschappen
Het Wetboek van Economisch Recht, boek III, titel 3, hoofdstuk 2: ‘De boekhouding van de
onderneming’
De adviezen en aanbevelingen vastgelegd door de Commissie voor Boekhoudkundige
Normen (CBN)
De International Financial Reporting Standards of IFRS-normen, van toepassing op
geconsolideerde jaarrekeningen van beursgenoteerde entiteiten of dochters van entiteiten
Laura Cooreman 1
,Financiële analyse samenvatting
2 Neerleggingsverplichtingen (p 3)
2.1Wie moet neerleggen en hoe moet dat
gebeuren?
De meeste Belgische ondernemingen moeten jaarlijks hun jaarrekening en/of hun geconsolideerde
jaarrekening neerleggen bij de Balanscentrale van de Nationale Bank van België (NBB).
Kan via elektronische weg (XBRL of PDF) of op papier (specifiek beschreven door NBB + minimum
beperkt).
De volgende ondernemingen moeten een jaarrekening bij de Balanscentrale neerleggen:
Vennootschappen naar Belgisch recht:
o Beperkte aansprakelijkheid: NV, Comm.VA, BVBA, CVBA, ESV
o Onbeperkte aansprakelijkheid: VOF, Comm.V, CVOA,
Als ook rechtspersonen (geen natuurlijk persoon)
Én groot!
Verzekeringsondernemingen
Bepaalde beleggingsinstellingen (voor collectieve beleggingen)
De grootte van de onderneming bepaalt welk model van de jaarrekening moet worden gebruikt bij
de neerlegging.
Jaargemiddelde personeelsbestand 50
Jaaromzet 9 000 000 EUR
Balanstotaal 4 500 000 EUR
Grote vennootschap: indien zij 2 of 3 drempelwaarden overschrijdt, ofwel beursgenoteerd zijn.
Moet een volledig model gebruiken.
Kleine vennootschap: maximaal 1 of geen van de bovenvermelde drempelwaarden overschrijdt.
Mogen een verkort model gebruiken.
! Indien het boekjaar minder of meer dan 12 maanden telt, omzetcriterium evenredig aangepast
Microvennootschap: kleine vennootschap (met rechtspersoon) dat maximaal 1 van de volgende
drempelwaarden overschrijdt (en op balansdatum geen dochter- of moedervennootschap is).
Jaargemiddelde personeelsbestand 10
Jaaromzet 700 000 EUR
Balanstotaal 350 000 EUR
Microschema: beperkte toelichting:
Beperkt overzicht met betrekking tot de waarderingsregels
Staat van de vaste activa
Overzicht van de rechten en verplichtingen buiten balans
Informatie over vergoedingen aan de leden van de organen van de vennootschap
Bepaalde informatie over de inkoop van eigen aandelen
Laura Cooreman 2
,Financiële analyse samenvatting
Laura Cooreman 3
,Financiële analyse samenvatting
Verenigingen en stichtingen:
Verkort schema als groot
Volledig schema als zeer groot
Geen schema als klein
o Vereenvoudigde boekhouding
o Jaarrekening bij Griffie van Rechtbank van Koophandel
Groot of klein? Zeer groot of groot?
Jaargemiddelde personeelsbestand 5 50
Jaaromzet 312 000 EUR 7 300 000 EUR
Balanstotaal 1 249 000 EUR 3 650 000 EUR
Eén of geen overschrijd criteria: klein, anders groot
groot, anders zeer groot
! Altijd zeer groot als personeelsbestand > 100 bedraagt.
De volgende Belgische ondernemingen moeten geen jaarrekening neerleggen:
Natuurlijke personen die handelaar zijn
Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid (zie supra)
o ALS geen rechtspersoon ÉN klein
2.2Neerleggingskosten
Voor de actuele tarieven voor neerlegging van de jaarrekening, zie website NBB (www.nbb.be). Zij
omvatten:
Openbaarmakingskosten aan Nationale Bank van België (NBB)
Bijdrage in de werkingskosten van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN)
Bijdrage in de werkingskosten van het Advies- en Controlecomité op de Onafhankelijkheid
van de Commissaris (ACCOC)
2.3Termijn van goedkeuring en neerlegging
De jaarrekening moet worden neergelegd bij de Balanscentrale binnen 30 dagen nadat ze is
goedgekeurd door de algemene vergadering en ten laatste 7 maanden na de datum van afsluiting
van het boekjaar.
2.4Andere stukken neer te leggen bij de
jaarrekening
Het verslag van de commissaris (grote ondernemingen + zeer grote vzw’s of stichtingen)
Het jaarverslag bij volledig schema
Andere: zie www.nbb.be
Laura Cooreman 4
,Financiële analyse samenvatting
2.5Gevolgen bij niet- of laattijdige neerlegging
van de jaarrekening
Door ondernemingen:
Tarieftoeslag van 120 tot 1 200 EUR
Ambtshalve doorhaling1 door KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen)
Burgerlijke sanctie: de door derden geleden schade
Gerechtelijke ontbinding bij niet-neerlegging van 3 opeenvolgende boekjaren
2.6Jaarrekening en statistieken raadplegen
Alle jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen kunnen op de website van de Nationale Bank
van België gratis geraadpleegd of opgeslagen worden (statistieken vanaf 2007).
→ DVD “Cijfergegevens uit de gestandaardiseerde jaarrekening”: jaarrekening laatste 3 jaar met
bepaalde kerngegevens, ratio’s met sector vergelijking en cashflowberekening (kopieërbaar naar
Excel).
→ Ondernemingsdossier = beknopt overzicht van de jaarrekening van de laatste 3 opeenvolgende
boekjaar met een sectorvergelijking
Situering in sector gebeurt aan de hand van de NACE-BEL2 code:
Deel van Europese NACE-nomenclatuur, gepubliceerd door Eurostat
Toegekend op basis van toegevoegde waardedecreatie van de economische activiteit
Begint op Europees niveau met PU, gevolgd door cijfers
Basis voor sectorale statistieken, opgesteld door de NBB
Bij vergelijking onderneming – sector: rekening houden met het feit dat:
Er slechts 1 NACE-BEL code per onderneming wordt toegekend (hoofdactiviteit)
Toewijzing van de code vaak moeilijk toe te kennen is op basis van toegevoegde waarde
Bij verandering van de hoofdactiviteit de code vaak niet meer overeenkomst met de
economische activiteit
1
Doorschrapping, wijze waarop een merk kan vervallen
2
NACE is een officiële Europese lijst van activiteitsomschrijvingen
= Algemene Nomenclatuur der Economische Activiteiten in de Europese Gemeenschappen
Laura Cooreman 5
,Financiële analyse samenvatting
3 De jaarrekening (p 15)
Om een goede financiële analyse te maken, is een goede kennis van en inzicht in de
boekhoudkundige regels en principes van groot belang.
Men moet zich bewust zijn van de beperkingen waaraan de boekhoudkundige gegevens
onderworpen zijn:
Enkelvoudige jaarrekening: Belgian GAAP (= Generally Accepted Accounting Principles)
Geconsolideerde jaarrekening:
o Belgian GAAP
o IFRS (= International Financial Reporting Standards) indien beursgenoteerd
o Andere boekhoudnomen mits goedkeuring
ACTIEF PASSIEF
Aanwervingen: Financiële bronnen:
“Waarvoor hebben we onze financiële “Waar hebben we onze financiële middelen
middelen gebruikt?” gehaald?”
Toename actiefpost Toename passiefpost
Afname passiefpost Afname actiefpost
Totaal actief = totaal passief
3.1De balans
3.1.1 Activa
Vaste activa: Vlottende activa:
Oprichtingskosten Vorderingen op ten hoogste één jaar
Immateriële vaste activa Voorraden en bestellingen in
Materiële vaste activa uitvoering
Financiële vaste activa Geldbeleggingen
Vorderingen op meer dan één jaar Liquide middelen
(Vanaf 2016: oprichtingskosten als eerste Overlopende rekeningen
rubriek boven de vaste activa)
Laura Cooreman 6
, Financiële analyse samenvatting
3.1.1.1 Vaste activa
Oprichtingskosten
Kosten van oprichting (Vb.: Notariskosten, erelonen bedrijfsrevisor, publiciteitskosten)
Kosten van kapitaalverhoging
Kosten bij uitgifte van leningen (Vb.: Dossierkosten, waarborgkosten, …)
Herstructureringskosten (Vb.: Kosten van voorafgaande studies, afdankingskosten, …)
Belastingen en kosten m.b.t. de inbreng
Immateriële vaste activa
Kosten van ontwikkeling
Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en andere gelijkaardige rechten
Goodwill
Vooruitbetalingen op immateriële vaste activa
Materiële vaste activa
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Leasing en soortgelijke rechten
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
Financiële vaste activa
Verbonden ondernemingen (zowel deelnemingen als de vorderingen)
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (zowel deelnemingen als de
vorderingen)
Andere financiële vaste activa (aandelen, vorderingen en borgtochten in contanten)
3.1.1.2 Vlottende activa
Vorderingen op meer dan één jaar
Vorderingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar (alleen het gedeelte dat
nog niet binnen het boekjaar komt te vervallen)
o Handelsvorderingen (vloeien voort uit verkooptransacties in het kader van de
gewone bedrijfsuitoefening)
o Overige vorderingen (o.m. vorderingen die voor de eigenaar of de verhuurder
ontstaat uit leasingovereenkomsten en de door de fiscus terug te betalen
belastingen)
Voorraden en bestellingen in uitvoering
Voorraden
Bestellingen in uitvoering
Zie voorbeeld boek pagina 27 – 28
Laura Cooreman 7
