In het document vind je een complete samenvatting van hoofdstuk 5 scheikunde vwo 4 (Chemie Overal). Per paragraaf staat alles wat je moet weten overzichtelijk voor je opgeschreven.
§5.2 Neerslagreacties
Het gebruik van de oplosbaarheidstabel
In de oplosbaarheidstabel in BINAS tabel 45A staat een overzicht van de oplosbaarheid
van zouten. Je vindt bij elke combinatie van ionen die een slecht oplosbaar zout vormen,
de letter s. Je kunt die letter op 2 manieren uitleggen;
- Als je het zout in water brengt, lost het niet op.
- De ionen van het zout kunnen niet samen in 1 oplossing voorkomen. Breng je
beide ionsoorten toch bij elkaar, dan reageren ze onmiddellijk tot een vaste stof.
Neerslagreacties
Een neerslagreactie kan optreden als je 2 of meer zoutoplossingen bij elkaar schenkt.
De 2 oplossingen in het experiment hieronder bevatten de ionen Pb2+, NO3–, K+, I– en zijn
beide kleurloos. Als je de oplossingen bij elkaar schenkt, ontstaat er een gele vaste stof.
Er vindt dus een reactie plaats en om te weten welke reactie er is verlopen, maak je een
oplosbaarheidstabel van de ionen (zie BINAS tabel 45A voor welke letters je er bij zet).
NO3– I–
Pb2+ g s
K+ g g
Je ziet dat bij 1 van de 4 combinaties de letter s staat. Dit betekent dat deze 2 ionsoorten
niet naast elkaar in 1 oplossing kunnen voorkomen. Ze zullen dus met elkaar reageren.
De gevormde vaste stof, noem je een neerslag. De reactie heet een neerslagreactie.
De vergelijking wordt; Pb2+ (aq) + 2 I– (aq) → PbI2
De vergelijking van de reactie tussen de ionen heet een neerslagvergelijking.
Bij de K+-ionen en NO3–-ionen staat steeds de letter g. Dat betekent dat deze 2
ionsoorten ongehinderd in de oplossing kunnen blijven. Er gebeurt dus niets mee,
vandaar dat ze ook niet in de reactievergelijking voorkomen.
Ook oplossingen van magnesiumsulfaat en van natriumnitraat zijn beide helder en
kleurloos. Bij het samenvoegen van de 2 oplossingen is er geen verandering
waarneembaar. Dit is in overeenstemming met de gegevens uit het volgende
oplosbaarheid tabelletje.
, SO42– NO3–
Mg2+ g g
Na+ g g
Bij alle 4 de combinaties van ionen staat de letter g, Er is dus geen neerslagreactie.
Een voorbeeld van het gebruik van zouten waarbij geen neerslagreactie mag optreden
is in een aquarium. Zowel in het voedsel van de vissen als in de producten om het water
helder te houden zitten zouten. Een neerslagreactie is dan een ongewenste reactie.
Een neerslagreactie is een reactie tussen ionen die niet naast elkaar in een
oplossing kunnen voorkomen. Je noemt de gevormde stof een neerslag. De
vergelijking die de reactie tussen de ionen weergeeft, noem je een
neerslagvergelijking. In deze vergelijking staan alleen de ionen die de vaste stof
vormen.
Dynamisch evenwicht
Bij neerslagreacties verdwijnen er dus ionen uit de oplossing, maar verdwijnen alle
ionen of blijven er toch nog ionen van het neergeslagen zout in de oplossing achter? Als
je experiment 5.3 hebt uitgevoerd, dan heb je gezien dat bij het samenvoegen van een
oplossing van calciumnitraat en een oplossing van natriumsulfaat een neerslag
ontstaat. Je kunt uit BINAS tabel 45A aflezen dat het gaat om calciumsulfaat.
NO3– SO42–
Ca2+ g m
Na+ g g
De neerslagreactie is: Ca2+ (aq) + SO42– → CaSO4
Als je de suspensie filtreert en je verdeelt het filtraat over 2 schone reageerbuizen, dan
kun je onderzoeken of er nog calcium,- en sulfaationen aanwezig zijn. De conclusie bij
dit experiment is dat er zowel calcium- als sulfaationen in de oplossing aanwezig blijven.
Blijkbaar heeft maar een deel van de ionen met elkaar gereageerd om een neerslag van
calciumsulfaat te vormen. Voor slecht en matig oplosbare zouten zouten geldt dat er
altijd nog ionen in de oplossing achterblijven. Na bezinken gaan er per tijdseenheid
evenveel ionen vanuit het neergeslagen zout de oplossing in als er ionen vanuit de
oplossing neerslaan. De concentratie van de ionen in de oplossing blijft constant.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller danaemirthe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
