Deze samenvatting bevat alle tentamenstof: H1,2,3,4,5,8,9,10,12,13.
Alles wat je moet weten voor het tentamen staat op een rijtje binnen maar liefst 55 bladzijdes, dat klinkt al een stuk beter als dat dikke boek toch?
Zelf heb ik het tentamen behaald met een 9!
Hoofdstuk 1: Geest, Gedrag en Psychologische Wetenschap
1.1 – Wat is Psychologie?
Psychologie = de Wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Wetenschap houdt in dat we materiaal verzamelen wat te bewijzen is.
Soorten psychologen:
1. Experimenteel psychologen = doen onderzoek naar elementaire
psychologische processen.
2. Docenten psychologie = primaire taak van het geven van
onderwijs op bijvoorbeeld een hbo- of bacheloropleiding of aan een
Universiteit.
3. Toegepast psychologen = psycholoog die door de experimenteel
psychologen vergaarde kennis gebruikt om problemen van mensen
op te lossen.
Specialisaties in Toegepaste Psychologie:
1. Arbeid- en organisatiepsychologen
2. Sportpsychologen
3. Schoolpsychologen
4. Klinisch psychologen
5. Forensisch psychologen
6. Omgevingspsychologen
7. Gerontopsychologen
8. (Gedrag en technologie)
Verschil tussen Psycholoog en Psychiater: psychiater heeft medische
achtergrond en is geneeskundig opgeleid. Psychologen kijken naar het
functioneren van de mens in het algemeen. Pseudopsychologen zijn
bijvoorbeeld waarzeggers of handlezers, het is niet
bewijsbaar/aantoonbaar.
Kritisch denken:
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem? “Dit is DE oplossing”
3. Wat is het bewijsmateriaal?
4. Is de conclusie beinvloed door bias?
5. Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
- Correlatie-causaliteit-denkfout = als 2 dingen tegelijkertijd
gebeuren veroorzaken ze elkaar.
6. Verschillende invalshoeken nodig voor oplossen van het problem?
,Conformation bias = de neiging om informatie die niet bij je
opvattingen aansluit te negeren of te bekritiseren en om in plaats daarvan
informatie te zoeken waar je het wel mee eens bent.
Emotionele bias = de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op
attitudes en gevoelens in plaats van op een rationale analyse van het
bewijsmateriaal. Psychologen proberen dit achter zich te houden.
Perspectieven/stromingen in de psychologie richten zich op specifieke
onderdelen en vullen elkaar aan, omdat bepaald gedrag niet altijd enkel te
verklaren vanuit 1 perspectief.
1.2 – Wat zijn de 6 belangrijkste perspectieven in de psychologie?
1. Biologisch (H2)=
- Oorzaken van gedrag liggen in biologische processen; hersenen,
genetica, zenuwstelsel, hormoonstelsel. De geest is een product
van de hersenen
- Neurowetenschap (hersenen)
- Evolutionaire psychologie = verklaringen in termen van
genetische aanpassing aan overleving en voortplanting. Onze
genetische opmaak is gevormd door de omstandigheden waarin
onze genetische voorouders verkeerden.(Charles Darwin)
vb; jonge kinderen hebben een afkeer van alles wat bitter is,
waarschijnlijk omdat gif vaak bitter smaakt.
2. Cognitief (H3,4,5)
- 1879: 1e psychologische lab van Wilhelm Wundt in Leipzig.
Zintuigrijke en emotionele reacties op bepaalde prikkels
vastleggen d.m.v. introspectie.
- Het scheikundige periodiek systeem inspireerde Wilhelm,
menselijke geest op zelfde wijze opbreken in elementen?
- Structuralisme = historische stroming die de basisstructuren
van de geest trachtte te ontrafelen. Structualisten zochten de
elementen van de bewuste ervaring.
- Functionalisme = psychische processen kunnen het best
begrepen worden in het licht van hun adaptieve nut en functie.
o Basis voor de 1e Toegepaste Psychologie.
o Leren door te doen.
- Gestaltpsychologie (H3) = onze ervaringen kunnen niet
gereduceerd worden in afzonderlijke elementen.
- Modern cognitief perspectief (H5) = de nadruk ligt op mentale
processen, zoals leren, geheigen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking.
o Selectieve aandacht
,Introspectie = beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaringen.
3. Behavioristisme (H4?) = de wetenschap van het gedrag en van de
meetbare omstandigheden in de omgeving die dit gedrag
beinvloeden. Enkel zekerheid kan verwerven over datgene wat je
kunt waarnemen.
- B.F. Skinner
- Iemands gedachten of emoties waren irrelevant
- Geest is zo subjectief, kunnen we uberhaubt bewijzen dat het
bestaat?
- Hoe onze handelingen worden gevormd door de consequenties
daarvan.
4. Gehele persoon (H10) (Globaal inzicht in persoonlijkheid)
- Psychodynamische psychologie =een benadering die de
nadruk legt op het begrijpen van het menselijk functioneren in
termen van onbewuste behoeften, verlangens, herinneringen en
conflicten.
- de onbewuste geest = reservoir van energie voor de
persoonlijkheid.
- Humanistisch nadruk op mogelijkheden, groei o.b.v. vrije wil.
= legt de nadruk op het groeiperspectief, zelfontwikkeling.
o De mens is geen speelbal van externe prikkels, onze
innerlijke processen zijn minstens even belangrijkkritiek
op behavoiristische perspectief.
- Karaktertrekken en temperament verschillen tussen mensen
o.b.v. stabiele kenmerken.
o Vroeger; persoonlijkheid geregeerd door vloeistoffen
(bloed,slijm,zwarte/gele gal)
o Verschillen tussen mensen ontstaan uit verschillen in
stabiele kenmerken en neigingen, die karaktertrekken
(introversie/extraversie) en temperament worden
genoemd.
- Sigmund Freud, persoonlijkheid en psychische stoornissen
ontstaan voornamelijk uit de onbewuste geest. Zijn
psychoanalytische theorie stelde dat deze methode de gehele
persoon kon verklaren.
, 5. Ontwikkeling (H7)
- Ontwikkelingsperspectief = Nadruk op erfelijkheid en
omgeving en op voorspelbare veranderingen die plaatsvinden
tijdens de levensloop.
- Het biologische perspectief (nature) en behavitiorische
perspectief (nurture) komen hier samen.
- Mensen denken en handelen verschillend op verschillende
momenten in hun leven.
- Lichamelijke ontwikkeling; groei, puberteit en menopause.
- Psychologische ontwikkeling; verwerven van taal, logisch denken
en het aannemen van verschillende rollen op verschillende
momenten in het leven.
6. Socio-cultureel (H11)
- Sociocultureel perspectief = nadruk op het belang van sociale
interactie, social leren en een cultureel perspectief. Sociale
invloed staat centraal!
- Invloed van cultuur (taal, opvatting, gewoonte, waarden,
traditie)
- Aanvullend op andere perspectieven.
- Onderwerpen als aardig vinden, liefhebben, vooroordelen,
agressie, gehoorzaamheid en conformisme.
- Crosscultureen psycholoog = is geinteresseerd in de manieren
waarop psychologische procwessen verschillen tussen mensen
van verschillende culturen.
- De kracht van de situatie = de sociale en culturele situatie
waarin de persoon is ingebed, kan soms sterker zijn dan alle
andere factoren die het gedrag beïnvloeden.
- Holisme = visie die totaliteit altijd belangrijker vindt dan de som
der delen.
Zie video & figuur 1.3 MyLab over de 6 perspectieven.
1.3 – Hoe vergaren psychologen nieuwe kennis?
Wetenschappelijke methode =4 stappen procedure voor emperisch
onderzoek van een hypothese, waarbij de omstandigheden zo zijn
gekozen dat vooroordeen en subjectieve oordelen worden uitgesloten.
Emperisch onderzoek = onderzoeksbenadering waarbij gegevens
worden verzameld d.m.v. objectieve informatie uit de 1e hand, gebaseerd
op sensorische ervaring en observatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eashartman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.11. You're not tied to anything after your purchase.
