Summary
Samenvatting Begrippenlijst bestuursrecht 2019
- Course
- Institution
- Book
Begrippenlijst bestuursrecht, gebaseerd op powerpoints en MAST, 18 pagina's.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
aline_claus
Content preview
Administratief recht Omvat alle handelingen die van een administratief orgaan uitgaan, ongeachtof zij een wetgevende inhoud (bv. bestuursreglementen) hebben of een
jurisdictionele inhoud (bv. beslissingen administratief rechtscollege).
Verticale Rekening houden met rechtsbronnen die ontspringen aan diverse (politieke)
meergelaagdheid niveaus (Europees, federaal, regionaal, lokaal).
Horizontale Invloed van diverse maatschappelijke actoren, verzelfstandigde besturen,
meergelaagdheid burgerparticipatie, beroeps- en belangenverenigingen.
Conflict van attributie Conflict tussen administratieve overheid en juridisch orgaan, kan positief of
negatief zijn. (pos: beiden bevoegd, neg: beiden onbevoegd) HvC hakt de
knoop door.
Administratieve overheid De niet onder rechterlijke of wetgevende macht ressorterende instellingen of
lichamen die door een openbare macht zijn opgericht, om in een openbare
dienst of in een dienst van openbaar nut te voorzien, waarvan die macht de
organisatie regelt en de werkwijze of de statuten bepaalt en kan wijzigen, én
waaraan de bevoegdheid is opgedragen om beslissingen vast te stellen die
uitwerking hebben tav derden (imperium).
Organieke Overheid opgericht bij wet, bekleed met imperiumbevoegdheid. (vb. NMBS)
administratieve overheid
Functionele Personen of entiteiten die niet door de openbare macht zijn opgericht, maar
administratieve overheid wel door haar zijn belast met een publiekrechtelijke opdracht waartoe die
entiteiten krachtens de wet eenzijdige beslissingsbevoegdheid hebben
gekregen. (vb. VUB)
Imperium De eenzijdige beslissingsbevoegdheid van het bestuur, die resulteert in een
eenzijdige bestuurshandeling met rechtsgevolgen voor derden. =
derdenbinding. (= prerogatief van openbaar gezag)
Adm. Rechtshandeling
Eenzijdige bestuurshandeling die uitgaat van een administratieve overheid,
kenmerken:
1) Verbindende kracht = imperium (eenzijdig, zonder toestemming!)
2) Dwingende kracht = weerlegbaar vermoeden van wettigheid, u moet
de beslissing nakomen, zoniet bent u onwettig.
3) Uitvoerbare kracht = bindt de rechtsonderhorige en is uitvoerbaar,
maar bestuur kan daarom nog niet automatisch overgaan tot
dwingende tenuitvoerlegging!
Exceptie van onwettigheid Art. 159 Gw, de onwettige bestuurshandeling wordt door de rechter in het
concrete geschil buiten toepassing gelaten.
Gezag van gewijsde Beslissing is bindend voor de partijen en wordt geacht juist te zijn. Gewone en
buitengewone rechtsmiddelen kunnen nog worden ingezet.
Kracht van gewijsde Uitspraak is definitief, de beslissing is uitvoerbaar! Er kunnen enkel nog
buitengewone rechtsmiddelen tegen ingesteld worden.
Ex nunc Voor de toekomst
Ex tunc Voor het verleden
Erga omnes Ten aanzien van allen
Inter partes Ten aanzien van de partijen in het geding
Administratieve sanctie Attribuut van de uitvoerende functie, bestuur wordt geacht om de niet-
naleving van een publiekrechtelijk voorschrift te sanctioneren erkenning
van de bestuurlijke bevoegdheid om, krachtens een wet, decreet of
ordonnantie en binnen de grenzen die erdoor worden bepaald, eigenmachtig
de rechtsorde te herstellen en de naleving van het publiekrechtelijk voorschrift
af te dwingen.
Doel = normbekrachtiging.
1
,Volle rechtsmacht Europees begrip: hangt samen met art. 6 EVRM (= waarborgen relatie burger-
rechter). = bevoegdheid van de rechter om alle feitelijke en juridische punten
van de aangevochten beslissing te hervormen en vernietigen.
Belgisch begrip: hangt samen met art. 16 RvS wet, RvS doet uitspraak als soort
hoger beroepsorgaan, neemt kennis van juridische kwesties en kan
beslissingen in de plaats stellen (dit slecht bij bepaalde materies, bv.
vermindering dotatie KvV, indien daartegen beroep: RvS doet in 1 e en laatste
aanleg uitspraak over geschil, de beslissing komt in de plaats van de eerste
uitspraak.) is dit dan ‘volle rechtsmacht’? GwH: “Ja, want RvS kan
vernietigen”.
(RvS heeft geen hervormingsbevoegdheid in het objectieve contentieux, wat
dit punt betreft dus niet in overeenstemming met het Europees begrip.)
Praetere legem quam ipse Beginsel: de vader van de wet is aan zijn eigen rechtspleging gehouden.
feciste
Genade Prerogatief van de UM, straf geheel of gedeeltelijk kwijtschelden of omzetten
in ene andere straf. De straf blijft bestaan, maar de uitvoering wordt
beïnvloed.
Machtsafwending Bevoegdheid aanwenden voor een ander doel dan datgene waarvoor de
bevoegdheid werd toegekend in de eerste plaats. (Bv. bevriend aannemer
bevoordelen). verplicht uitspraak door RvS in algemene vergadering van de
afdeling bestuursrechtspraak.
Machtsoverschrijding Wegens onbevoegdheid, schending van een ‘wet’, of wegens overtreden van
een substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven vormvereiste.
Toewijzing van Aangelegenheid die uitdrukkelijk is toegewezen, hetzij bij de grondwet zelf
bevoegdheid ofwel krachtens een wet. Koning bv. heeft toegewezen bevoegdheid.
Volheid van bevoegdheid De bevoegdheden die niet uitdrukkelijk aan een ene of andere macht zijn
toegewezen. Voor alles bevoegd, behalve de bevoegdheden die zijn
toegewezen aan een andere macht. (komt toe aan de federale wetgevende
macht)
Delegatie
Een orgaan beschikt uit eigen gezag over de hem door of krachtens de
grondwet toegewezen bevoegdheid, en delegeert die aan een ander orgaan.
In principe verboden, maar verzachting:
1) mogelijk indien ‘bijkomstige en aanvullende maatregelen’
2) die beperkt zijn wat het doel en het voorwerp ervan betreft.
Delegatie = ad nutum herroepbaar!
Gewone Koning maakt verordeningen, neemt besluiten voor de uitvoering van wetten.
uitvoeringsbesluiten = algemene verordeningsbevoegdheid
Kaderbesluit Wetgever heeft krachtlijnen vastgelegd, overige invulling is voor de koning =
toegewezen verordenende bevoegdheid.
Bijzondere In uitzonderlijke situaties, koning krijgt bijzondere bevoegdheid om wetten,
machtenbesluiten decreten en ordonnanties op te heffen, wijzigen vervangen, aanvullen en
beperken, aan de hand van een KB. Is slechts tijdelijk, zolang de bijzondere
macht loopt heeft het KB kracht van wet.
Buitengewone Naoorlogse periode, ter heropbouw van het land. machten gaan nog verder
machtenbesluiten dan bijzondere machtenbesluiten! (Vooral na WO II)
Organieke besluiten Richten organen, entiteiten, organismen op. Ze organiseren openbare
diensten. (bv. Wet OCMW)
Reglementaire besluiten Besluiten die een rechtsregel formuleren en dus algemene draagwijdte
hebben. (= verordenende besluiten). Is een materiële wet! verplicht advies
aan de afdeling wetgeving RvS vragen. (bv. “Hoe subsidies aanvragen”).
Individuele besluiten Regelen de rechtstoestand van 1 of meer individuele rechtsonderhorigen of
concrete zaak. verplicht formeel motiveren. (bv. Besluit examencommissie)
2
, Zelfstandig verordenende Koning kan in beginsel op eigen gezag geen rechtsregels uitvaardigen, want
bevoegdheid van de daarvoor is de UM bevoegd. Dit blijkt uit art. 108 GW en art. 105 GW. Er moet
Koning dus altijd een wetsbepaling zijn die aan de koning een bevoegdheid geeft.
Maar: 2 uitzonderingen
1) aanvaard dat koning de impliciete BH heeft om het ambtenarenstatuut te
regelen
2) koning kan indien nodig politiereglementen uitvaardigen m.o.o handhaving,
gezondheid, veiligheid moet verantwoord kunnen worden. (uitzonderlijk,
normaal taak van WM).
Eenheid van Art. 108 GW: koning is belast met de uitvoering van de wet, zij zou dus niet
verordenende mogen worden overgedragen aan iemand anders. = theorie
bevoegdheid
Fragmentering = praktijk: toekenning van een verordenende bevoegdheid door de wet aan
ministers, ambtenaren, verzelfstandigde bestuursorganen, paritaire
organen, ... Probleem: deze organen hebben geen democratische legitimiteit
en moeten geen parlementaire verantwoording afleggen. op federaal vlak
kan niemand gesanctioneerd worden (GWH niet bevoegd).
Contraseign Mede-ondertekening door de bevoegde minister. Deze wordt hierdoor politiek
verantwoordelijk en moet zich voor het parlement verantwoorden.
Interpretatieve Doelstellingen, wijze van interpretatie, ... m.o.o eenvormige toepassing van de
omzendbrief wet. Heeft géén bindend karakter, is niet aanvechtbaar bij de RvS.
Indicatieve omzendbrief Beleidsregels, richtlijnen, referentienormen, ... zijn aanbevelingen van de
overheid aan zichzelf, waarbij ze richtlijnen of voorwaarden oplegt = meestal
het geval wanneer er ruime discretionaire bevoegdheden zijn toegelaten.
Heeft een relatief bindend karakter, want er is motivering noodzakelijk. Is niet
aanvechtbaar bij de RvS.
Is relatief bindend, want er mag van afgeweken worden, maar slechts indien
voldoende gemotiveerd! arrest Beheyt!
Verordenende Dwingende rechtsregel formuleren verordenend van aard, maar is daarom
omzendbrief nog geen verordening! Ze gaan iets toevoegen aan de wet. Aanvechtbaar bij
de RvS (indien voldaan aan de 4 criteria).
Gebonden bevoegdheid Wanneer de wetgever nauwkeurig, gebonden en precies de voorwaarden
heeft bepaald die vervuld moeten worden. Op basis hiervan heeft de
rechtsonderhorige een subjectief recht, waardoor ze dit rechtstreeks voor de
rechter kan inroepen bij schending.
Discretionaire WG heeft aan het bestuur de bevoegdheid verleend om beslissingen te nemen
bevoegdheid die het meest geschikt zijn, ze heeft een ruime beoordelingsmarge. Hier staat
geen subjectief recht van de rechtsonderhorige tegenover.
Wettenrecht Recht gevormd door geheel van wetten die allen afzonderlijk tegenover elkaar
staan, die een welbepaalde aangelegenheid regelen.
Bevoegdheidswetten Wetten die niet in de codex staan, wetgever geeft steeds meer bevoegdheden
aan het bestuur, die discretionaire beslissingen kunnen nemen in het
algemeen belang (en dus een ruime beslissingsbevoegdheid hebben).
Wederkerig bestuursrecht In principe is bestuursrecht eenzijdig, maar er wordt heden ten dage verwacht
van de burger dat hij ook bepaalde regels naleeft en oplettend is.
Vigilantibus non dormientibus, subveniunt jura. Burger moet behoorlijk
handelen in zijn relatie tot het bestuur beginselen van behoorlijk
burgerschap.
Algemene beginselen = ABBB, behoorlijke gedragsregels waaraan het bestuur moet tegemoet
behoorlijk bestuur komen. Hebben een aanvullende werking op de wet (lacunes opvullen), zijn
ongeschreven maar kunnen wel gecodificeerd worden, in beginsel geen contra
legem werking. Bv. hoorplicht, motiveringsplicht, ...
Materiële rechtsbron Bepaalde maatschappelijke gegevens, waarden en opvattingen die aan het
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aline_claus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now