Week 1
Compendium van het personen- en familierecht – Afstamming
Inleiding
Twee soorten moeders in het afstammingsrecht:
1. Biologische moeder (uit wie het kind wordt geboren is).
2. Sociale moeder (ten tijde van de geboorte van het kind met
biologische moeder is gehuwd of een GP heeft).
Verschil: het moederschap van de biologische moeder staat vast en kan
niet worden ontkend (mater semper certa est). Het moederschap van de
duomoeder kan worden ontkend en de erkenning door de duomoeder kan
worden vernietigd op de enkele grond dat zij niet de biologische moeder is
(art. 1:202a en 1:205a BW).
Kinderen staan altijd in familierechtelijke betrekking tot de vrouw uit wie
het kind is geboren (art. 1:198 onder a BW). De tweede ouder van het kind
is degene die het kind heeft erkend of van wie het ouderschap juridisch is
vastgesteld (art. 1:198 lid 1 aanhef en onder c of d BW en art. 1:199 BW).
De familierechtelijke band bestaat tussen een kind en zijn ouder, en ook
tussen het kind en de bloedverwanten van de ouder (art. 1:197 BW).
Draagmoederschap
De draagmoeder is naar huidig recht de juridische moeder van het kind.
De vader is dan wel biologische vader van het kind, maar de moeder niet
de biologische moeder (maar ze zijn wel de genetische ouders).
Voorgestelde wettelijke regeling: vrije instemming van de draagmoeder,
eventuele echtgenoot of partner en de wensouders + draagmoeder mag
ten tijde van verzoek tot toekenning van het ouderschap nog niet zwanger
zijn + draagmoeder en wensouders moeten voorlichting en counseling
over draagmoederschap hebben afgerond + ondertekend
draagmoederschapsovereenkomst.
Rechtsgevolgen van het al dan niet in familierechtelijke betrekking staan
tot een ouder
1. Het gezag over minderjarige kinderen buiten huwelijk of GP
geboren kind oefent de moeder uit wie het kind geboren is gezag uit.
De ouder die het kind heeft erkend, heeft van rechtswege mede het
gezag (art. 1:251b BW).
2. Een wederkerige verplichting tot levensonderhoud tussen ouders en
kinderen (art. 1:392 BW).
3. De naam als een kind geen tweede ouder heeft, heeft het de
achternaam van de moeder uit wie het kind is geboren of als van de
vader als het kind alleen een juridische vader door adoptie heeft
(art. 1:5 lid 1 BW).
4. Erfrecht bij versterf/legitieme portie Kinderen erven van beide
ouders en hebben recht op de legitieme portie. Ouders kunnen van
hun kinderen erven, maar hebben geen recht op een legitieme
, portie. Als een kind één ouder heeft, erft het alleen van die ouder en
heeft het recht op de legitieme portie bij diens nalatenschap.
5. Nationaliteit het kind met een Nederlandse moeder of vader krijgt
de Nederlandse nationaliteit.
Kunstmatige donorbevruchting
Hier is een derde betrokken bij de bevruchting. Zowel de donor als de
verwekker zijn biologisch de vader van het kind.
Het onderscheid tussen verwekker en donor is belangrijk omdat:
1. Ontkenning van vaderschap en vernietiging van erkenning kan op
basis van biologische vader, niet verwekker. Bij gebruik van
verwekker zou vaderschap ook bij kunstmatige inseminatie of IVF
met eigen zaad ontkend kunnen worden.
2. Gerechtelijke vaststelling van vaderschap geldt voor de verwekker of
degene die als levensgezel heeft ingestemd met de daad die leidde
tot conceptie, waardoor vaderschap van een donor zonder
levensgezelschap is uitgesloten.
Tijdens huwelijk of GP geboren kinderen
Een kind dat tijdens het huwelijk of GP geboren is heeft de partner van de
moeder als vader (art. 1:199, aanhef en onder a BW).
De echtgenote of vrouwelijke geregistreerd partner van de moeder wordt
duomoeder als het kind tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap
is geboren via kunstmatige donorbevruchting met een anonieme donor
(art. 1:198, aanhef en onder b BW).
Ontkenning van het door huwelijk of GP ontstane vader- of
duomoederschap
Verschillen ontkenning vader en ontkenning duomoederschap:
1. Het door huwelijk of GP ontstane vaderschap gaat uit van het
vermoeden dat de echtgenoot van de moeder de verwekker is van
het kind. Het door huwelijk of GP ontstane duomoederschap is niet
gebaseerd op een vermoeden van biologisch moederschap. Maar het
vaderschap en duomoederschap kunnen beiden worden ontkend op
grond dat hij of zij niet de biologische ouder is. Het bewijs is bij
vaderschap moeilijker dan bij duomoederschap.
2. Het verschil in terminologie leidt tot verschillende termijnen voor het
ontkennen van vaderschap of duomoederschap. Voor vaderschap
begint de termijn wanneer de vader of het kind ontdekt dat de vader
niet de biologische vader is. Voor duomoederschap is er een vaste
termijn, omdat vrijwel altijd vaststaat dat de duomoeder niet de
biologische moeder is.
3. Bij de ontkenning van het vaderschap kan bedrog van de moeder
omtrent het verwekkerschap een rol spelen en bij duomoederschap
niet.
Rechtskarakter, vorm en gevolgen van erkenning
Twee opvattingen:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ishany. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.17. You're not tied to anything after your purchase.