100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
samenvatting gpr aanvullend bij studiedoelstelling sv $3.83
Add to cart

Summary

samenvatting gpr aanvullend bij studiedoelstelling sv

 86 views  4 purchases
  • Course
  • Institution
  • Book

dit gebruikt bij samenvatting studiedoelstellingen. Samenvatting van H1 en H2 + de te kennen info bij de andere hoofdstukken die niet in de studiedoelstellingen staan

Preview 4 out of 55  pages

  • No
  • H1 en h2 en bij de andere hoofdstukken de te kennen info die buiten de studiedoelstellingen vallen
  • July 1, 2024
  • 55
  • 2023/2024
  • Summary
avatar-seller
DEEL 1 OUVERTURE: HET
WESTERSE CONSTITUTIONELE
MODEL
H1: DE HAASTIGE TRIOMFTOCHT VAN HET
WESTERSE CONSTITUTIONELE MODEL
1.1 Het charter voor een Nieuw Europa en einde van de
Koude Oorlog

1.1.1 De conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa
tussen Helsinki en Parijs
 1975: top van Helsinki
 slotakte: voorwaarden vastleggen voor een vreedzaam samenleven in
een verdeeld Europa (aan beide kanten van het ijzeren gordijn)
 begin 1989: Europa was nog verdeeld
 1990
 alle communistische regimes in alle satellietstaten van de SU waren
gevallen
 stappen om westerse model van democratie en vrije
markteconomie over te nemen
 hereniging Duitsland
 leiders 32 Europese landen, VS en Canada samenkomst in Parijs
 CVSE: Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa
 doel
 strijdbijl KO definitief begraven
 nieuwe constitutionele ordening voor Europa → Charter
voor een Nieuw Europa
 grondgedachte: eenwording van Europa
 voorwaarde voor vrede: overname westerse model
van meerpartijendemocratie, mensenrechten,
rechtsstaat en vrije markteconomie
 duidelijke overwinning westerse constitutionele
model

1.1.2 Francis Fukuyama en het einde van de geschiedenis
 Amerikaanse politieke filosoof die einde KO voorspelde
 na neergang communisme bleef enkel model van de liberale
democratie over
 = logisch eindpunt ideologische evolutie
 verwijzing naar Hegel
 wel nog spanning door religieuze tegenstellingen en nationalisme
 Thomas Buergenthal
 een van de leidende mensenrechtenspecialisten

1

,  hield de pen over het slotdocument over democratie, rechtsstaat en
mensenrechten dat de basis werd voor het Charter van een nieuw
Europa
 George H.W. Bush
 Republikeinse partij
 president VS tijdens einde KO
 samen met Helmut Kohl architect Duitse eenmaking
 Michaël Gorbatsjov
 Communistische partij in USSR
 begon traject van economische en politieke liberalisering
 staatshoofd USSR
 → na de ontbinding legde hij zijn presidentschap neer
 François Mitterrand
 eerste socialistische president van de Vijfde Republiek in Frankrijk
 Helmut Kohl
 kanselier Bondsrepubliek Duitsland (BRD) en later heel Duitsland
 samen met Bush architect Duitse eenmaking
 Margaret Thatcher
 1975: leider Conservatieve Partij VK
 premier tot plotse val tijdens de CVSE-bijeenkomst in Parijs


1.1.3 Gorbatsjovs hervormingen in de Sovjet-Unie
 Gorbatsjov verkozen tot secretaris-generaal van de Communistische Partij
(CPSU)
 had steun van groep jonge hervormers en van de oudere meer
conservatieve leden, het leger en de KGB (de inlichtingendienst)
 Ronald Reagan: wapenwedloop → SU moest investeren in defensie → zoog
economie verder leeg
 Gorbatsjov: reikte hand uit naar het westen voor stop wapenwedloop ← dan
meer ruimte voor binnenlandse veranderingen en ook omdat ze nood hadden
aan westerse producten
 Gorbatsjov wou terug naar het communisme van Lenin (destalinisatie want die
was afgewijkt van dit communisme)

PERESTROIKA
 Economische hervormingen
 Ad-hocmaatregelen (eenmalige maatregelen voor een specifiek geval) →
land-, mijnbouwbedrijven en de industrie meer vrijheid om zichzelf te
managen, eigen productie te bepalen, grondstoffen vrij in te kopen en
producten vrij te verkopen ⇒ planeconomie werd stapsgewijs verlaten

GLASNOST
 = openheid
 politieke hervormingen
 debat toe laten: eerst binnen de partij, daarna er buiten MAAR Gorbatsjov en
de CPSU verloren hier de controle over
 persvrijheid nam toe, vrijheid om zich te verenigen, politieke dissidenten
werden vrijgelaten en voorzichtige democratische hervormingen


2

,  zelfs andere kandidaten dan de officiële kandidaten van de partij mochten zich
aanmelden

1.1.4 Gorbatsjov en het einde van de Koude Oorlog

NIEUWE POLITIEKE DENKEN IN INTERNATIONALE AANGELEGENHEDEN (3e
aspect van Gorbatsjovs hervormingsbeleid)
 Rode draad: globale uitdagingen (zoals nucleaire proliferatie, milieu, migratie
en armoede) dwingen landen tot samenwerking
 dit was belangrijker dan de ideologische strijd tussen communisme en
het westerse systeem
 Gorbatsjov focuste eerst op het verbeteren van de relatie tussen die van de
USSR en de VS → rechtstreekse dialoog met Ronald Reagan
 → december 1987: eerste ontwapeningsverdrag nl. INF verdrag
(Intermediate-Range Nuclear Forces)
 alle middellangeafstandsraketten uit Europa verwijderen (België:
48 Amerikaanse kruisraketten met atoomkoppen moesten weg)
opgezegd door Trump

 → juli 1991: START 1 verdrag (Strategic Arms Reduction Treaty)
 terugtrekking Sovjet troepen uit Afghanistan
 Vanaf 1988: verbeteren relaties met voornamelijk Frankrijk, GB en West-
Duitsland
 ← economische redenen ← Reagan kon niks doen door het
Amerikaanse Congres (het Huis van Afgevaardigden en de Senaat)
want die verhinderden betere handelsrelaties en kredieten

1.1.5 Het Gemeenschappelijke Europese Huis en de ineenstorting
van het communisme in Oost- en Centraal-Europa
 Gorbatsjovs charmeoffensief verliep langs 3 centrale assen
1. Eenzijdige conventionele ontwapening in Europa
a. eenzijdige reductie van het Sovjetleger in Europa met 500.000
manschappen (dat 1/6de van alle Sovjettroepen in Europa)
b. onderhandelingen met de NAVO voor conventionele
ontwapening in Europa → CFE-verdrag (Conventional Forces
Europe) (was op de vooravond van de CVSE-top in Parijs)
2. Communistische partijen in Oost-Europese satellietstaten mochten
eigen weg naar communisme zoeken
a. afbreking met Brezjnev Doctrine (socialistische landen hadden
het recht om een zusterregime dat werd bedreigd door
binnenlandse of buitenlandse agitatie met geweld tegen te gaan)
i. zie Praagse Lente (Warschaupactlanden vielen
Tsjechoslowakije binnen om einde te maken aan liberale
hervormingen
b. Brezjnev doctrine werd vervangen door Sinatra doctrine: ‘I did it
my way’
3. Nieuwe visie over de toekomst van Europa
a. Gemeenschappelijk Europees Huis
i. SU integraal deel van een regio die zich uitstrekt van de
Atlantische Oceaan tot Vladivostok in Oost-Siberië
ii. Huis met vele kamers die er anders kunnen uitzien

3

, 1. → grote diversiteit aan politieke en
sociaaleconomische systemen
iii. opheffing geopolitieke tegenstelling tussen 2 vijandige
blokken en hun militaire organisaties
1. NAVO & warshaupact → konden vervangen
worden door een Organisatie voor Veiligheid en
Samenwerking in Europa

1.1.6 Het vraagstuk van De Duitse eenmaking
 1945: conferenties van Jalta en Potsdam hadden de VS, GB, Frankrijk en de
SU de tijdelijke bezetting van Duitsland geregeld en er geraakte geen
eensgezindheid over de toekomst van Duitsland
 SU wilde verzwakking en verdeling Duitsland of er een socialistische
satelliet van maken
 ← uit angst voor herleving Duitse economische en militaire
macht
 Westen wilde dit niet ← de rest van Europa weerloos tegen
Sovjet-Duitse macht
 → Koude Oorlog
 1949: 3 westerse landen vormden bezettingszones om tot Bondsrepubliek
Duitsland → reactie Stalin: oprichting Duitse Democratische Republiek in het
Oosten
 Comecon: moest zorgen voor economische samenwerking in het Oostblok
 De bezettingsmogendheden hadden uiteindelijk wel het laatste woord
 1954: West-Duitsland mocht zich herbewapenen van het Westen
 1955: West-Duitsland werd lid van de NAVO → oprichting Warshaupact
 1975: Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa in Helsinki
 hierin waren de grenzen niet defintief vastgelegd ← er stond
onschendbaarheid waardoor wel op vreedzame wijze grenzen konden
worden aangepast
 Er is een vreedzame co-existentie van 2 totaal verschillende politieke
en sociaaleconomische systemen
 najaar 1989: hevig straatprotest tegen communistische partij → 9 november
1989 werd de Berlijnse muur geopend → einde KO werd luidkeels
afgekondigd
 3 weken later: West-Duitse kanselier Helmut Kohl lanceerde een plan
om onderhandelingen te beginnen voor de Duitse eenmaking →
Gorbatsjov was hier woest over ← het DDR was het belangrijkste lid
van het Warshaupact samen met Polen en er waren 400.000
Sovjettroepen aanwezig
 vrees dat Duitse eenmaking zou leiden tot de afzetting van Gorbatsjov
door de KGB en het rode leger en dat ze dan de liberalisering zouden
stopzetten en misschien zelfs zouden terugdraaien

1.1.7 De Duitse eenmaking en de strijd om Europa
 1990: Kohl kreeg toestemming van Gorbatsjov voor Duitse eenmaking onder
voor de westerse mogendheden aanvaardbare voorwaarden




4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller estheragten. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.83. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$3.83  4x  sold
  • (0)
Add to cart
Added