Summary
Samenvatting Feniks Geschiedenis Historische Context Verlichting
- Course
- Level
Volledige samenvatting van Historische Context Verlichting Feniks Geschiedenis
[Show more]
Seller
Follow
renskejasmijn06
Reviews received
Content preview
HC 3 Verlichting 1650-19001 Wetenschappelijke Revolutie
Middeleeuwen: geleerden vaak geestelijken —> Renaissance: steeds meer niet-geestelijken
geleerden, gingen onderwerpen bestuderen die niks met godsdienst te maken hadden —> er
werden proeven gedaan, en zelf nagedacht over de uitkomst (net zoals klassieke oudheid) —>
ontstaan Wetenschappelijke Revolutie
Kenmerken Wetenschappelijke Revolutie:
-een nieuwe manier van onderzoeken: observeren, experimenteren, redeneren, concluderen
-grote veranderingen in het leven van veel mensen: bijv grote vooruitgang op medisch gebied
-met geweld gepaard gaand verzet van de Kerk/de overheid/sommige bevolkingsgroepen
Oorzaken Wetenschappelijke Revolutie:
-de ontdekkingsreizen (vanaf de 15e eeuw)
-ambachtelijke technieken (praktische kennis, wiskunde, scheepsbouw etc)
-humanistische tekstanalyse (waardering teksten uit klassieke oudheid)
-het rationalisme van Descartes (zelf nadenken, zonder het geloof/de kerk)
-het empirisme van Locke (kennis gebaseerd op experimenten/waarnemen)
Nieuwe inzichten en ontdekkingen door de Wetenschappelijke Revolutie:
-Isaac Newton (1643-1727): kwam door waarnemen/proeven tot natuurwetten (oa zwaartekracht)
-Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723): ontwierp de microscoop
-wonderen uit de Bijbel konden niet met menselijk verstand worden verklaard
-ontdekkingsreizigers ontdekten verschillende culturen met andere geloven
-humanistische tekstanalyse droeg bij aan kritiek op de kerk —> protestantisme (Luther, Calvijn)
Het individu werd steeds belangrijker, inpv de groep als geheel
2 Wetenschappelijke Revolutie leidt tot de Verlichting
Verlichting: ontstaat in de 18e eeuw, ontstaan doordat mensen gingen vertrouwen op hun eigen
verstand —> verlichters vonden dat wetenschappelijke methoden ook moesten worden toegepast
op de samenleving —> mensen die niet op hun verstand en natuurwetten vertrouwen, leven in
‘duisternis’
Verlichters hebben kritiek op:
-traditie (gezag vd kerk etc)
-bestaande machtsverhoudingen (KA absolutisme)
-religieuze praktijken (gelovigen moeten andersdenkenden met rust laten)
-opvoeding (er moet meer aandacht voor opvoeding komen)
-onderwijs (iedereen moet dezelfde kansen krijgen)
Oplossingen voor de kritiek:
-verdraagzaamheid promoten (religieuze praktijken)
-volkssoevereiniteit (machthebbers moeten verantwoording a eggen aan het volk)
-sociaal contract tussen vorst en volk/burgers onderling (voorkomen oorlog, Locke en Rousseau)
-scheiding der machten/trias politica
-verbreding kennis (wetenschappers werken samen, boek Encyclopedie)
Encyclopedie: boek van Denis Diderot (1713-1784), bevat alle kennis in artikelen en tekeningen
Toekomst: maakbare wereld door kennis, optimisme, vooruitgang, maar met grenzen
fl
, 3 De belangrijkste verlichters en hun invloed
Locke: natuurrechten (gelden voor iedereen, ongeacht plaats en tijd), mensen hebben natuurlijke
rechten op leven, vrijheid en bezit + sociaal contract (maatschappelijk verdrag) —> belangrijke
rechten vd mens:
-regeringen moeten wetten maken die voor iedereen gelijk zijn
-belasting + andere wetten alleen wanneer goedgekeurd door volk + volk beslist wie ze maakt
-tolerantie voor alle geloven —> geen dwang of vervolging
-grondwet als contract tussen bestuur en volk
Rousseau: natuurrechten + sociaal contract —> koppelde hieraan ideeën over:
-vrijheid + gelijkheid van armen en slaven (iedereen is gelijk, heeft gelijke rechten, privébezit zit dit
in de weg)
-vormen van directe democratie op basis vd Algemene Wil (de staat moet zo geregeld worden dat
iedereen zijn vrijheid behoud)
Montesquieu: trias politica (wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht) —> garandeert
vrijheid, want nooit teveel macht bij 1 persoon/groepje mensen
Smith: economische ideeën —> herwaardering verhouding overheid en economie, inpv
mercantilisme een vrijemarkteconomie (vrijhandel, geen bemoeienis overheid) —> rationeel
eigenbelang speelt een rol (individu moet vrijheid hebben zijn eigenbelang na te streven)
Kant: durf te denken, krijg de vrijheid om zelf te denken —> kennis is een combinatie van rede
(rationalisme) en ervaring (empirisme)
Voltaire: tolerantie van godsdienst + koningen mogen macht niet misbruiken
4 Veranderingen in de politieke cultuur
Brede verspreiding verlichte ideeën door:
-privésfeer: salons en ko ehuizen (wetenschappers/ losofen bespraken openbaar hun ideeën)
-publieke domein: toneel, boeken/tijdschriften, bibliotheken
Door de brede verspreiding moesten vorsten met absolutisme/droit divin ineens rekening gaan
houden met de publieke opinie —> vorsten kregen steeds meer kritiek —> vaak censuur op de
verspreiding vd ideeën (in Engeland en Republiek het minst erg)
Omzeilen censuur:
-kritiek indirect uiten inpv direct ( ctieve personen/situaties in boeken bijv)
-dubbelzinnige formuleringen (alleen de lezer begrijpt de boodschap)
-boeken illegaal/in het buitenland drukken (vooral Republiek en Engeland)
2 politieke reacties op de Verlichting:
-vasthouden absolutisme: censuur op verlichte ideeën (droit divin)
-verlicht absolutisme: verlichte elementen in het absolute bestuur —> rekening houden met
bevolking/andere koningen, kennis verspreiden —> gedaan door Frederik de Grote (Pruisen),
Catharina de Grote (Rusland)
5 De Onafhankelijkheidsoorlog van de VS
KA democratische revoluties
Oorzaken oorlog:
-breed verzet tegen nieuwe Britse belastingen —> nadat de Engelsen de 70-jarige oorlog wonnen
(Fransen + Indianen vs Engelsen) moesten de koloniën mee gaan betalen aan belastingen, zowel
bestaande als bijv nieuwe invoerrechten —> kolonisten boos want zij hadden geen
vertegenwoordiging in het Britse parlement —> ‘no taxation without representation’
-verlichte ideeën werden verspreid in de VS —> er kwam veel behoefte aan zelfbeschikking
ffi fi fi
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskejasmijn06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48072 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now