Summary
Samenvatting Hoofdstuk 15 biologie Nectar 5VWO
- Course
- Level
Hoofdstuk 15 biologie 5VWO Nectar, waarnemen, evenwichtsorganen, bouw van het oor en bouw van het oog
[Show more]
Seller
Follow
sarasophieber
Content preview
~Hoofdstuk 15 biologie T3 Nectar 5V~15.1 Evenwicht en zintuigcellen
Bouw en werking evenwichtszintuig
Evenwichtszintuigen bestaan uit een centraal deel, vestibulum, drie halfcirkelvormige
kanalen.
-> Endolymfe: vloeistof in vestibulum en de halfcirkelvormige kanalen
-> Vestibulum: zintuig complex dat informatie verzamelt over beweging en balans. Liggen
in de Maculae.
● halfcirkelvormige kanalen: zintuig complex dat informatie verzamelt over beweging
en balans. Bevatten vocht en haarcellen.
- geeft informatie van draaibewegingen van je hoofd
- draaiingen in 3 richtingen: ja, nee en schouder tot schouder (x,y en z-as)
- Elk kanaal is gemaakt uit een knobbel met daarin haarcellen en ciliën.
● Cupula: geleiachtige massa waar de ciliën in uitsteken. Deze cupula kan vrij
bewegen in de endolymfe.
- bij elke draaiing bewegen de kanalen mee. Aan de start en aan het einde van de
draaiing beweegt de cupula door de trage endolymfe ten opzichte van de wand van de
kanalen. De ciliën buigen en de haarcellen sturen impulsen van de beweging naar het
evenwichtscentrum in de hersenstam.
Maculae: informatie van de stand van je hoofd ten opzichte van de zwaartekracht en over
een rechtlijnige versnelling en vertraging. Het zijn twee kleine zintuig orgaantjes in het
Vestibulum.
De Macula:
De zintuigcellen in een Macula steken lange ciliën (zintuigharen) in een geleilaag met
daarbovenop een laagje kalksteentjes.
1
, Bij een beweging (vertraging of versnelling in een auto bijvoorbeeld) buigen de ciliën in een
bepaalde richting en met behulp van de haarcellen wordt die informatie doorgegeven aan de
hersenen.Maculae reageren alleen op verandering van snelheid!
Zintuigcellen: gespecialiseerde cellen waarmee je informatie verzamelt. Zij reageren op een
specifieke prikkel -> de Adequate prikkel: een prikkel waarvoor een zintuigcel het
gevoeligst voor is. Leidt in de cel tot een verandering van de membraanpotentiaal, door het
openen van ionpoorten.
- in Cupula en Maculae= mechanoreceptoren (gevoelig voor mechanische prikkels, het
buigen van de cillien)
- Temperatuurverandering= thermoreceptoren
- Bepaalde stoffen= chemoreceptoren
- ogen= fotoreceptoren
Signaalcascade= een serie veranderingen ( G-eiwit heeft belangrijke rol)
- bij chemo en fotoreceptoren
Stappen zintuigcel:
1. Second-messenger-molecuul bindt aan een doelwit molecuul op een ionpoort, die
daardoor open of dicht gaat.
2. Prikkeldrempel bereikt -> depolarisatie, calcium poorten openen.
3. calciumionen stromen naar binnen en de zintuigcellen lozen een exciterende
neurotransmitter in een synaps met een sensorisch neuron.
Pijnreceptoren= geen zintuigcellen, maar zenuwcel uiteinden van een pijnzenuw die
reageren op schadelijke prikkels zoals te hoge temperatuur, te hoge druk of te hoge
concentratie van bepaalde chemicaliën.
Door een langdurige constante prikkel kan de prikkeldrempel van een zintuigcel omhoog
gaan.
gewenning/adaptatie: de zintuigcel reageert minder op de adequate prikkel
- meeste zintuigcellen treedt adaptatie op
- pijnzintuigen vertonen geen gewenning
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarasophieber. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now