Summary
Samenvatting interpretatieve onderzoeksmethode
- Course
- Institution
Ik behaalde 18/20 a.d.h.v. deze samenvatting.
[Show more]
Seller
Follow
Studentjepedagogie
Reviews received
Content preview
INTERPRETATIEVE ONDERZOEKSMETHODEINLEIDING
Handboek niet te blokken maar wel verdiepende literatuur, uit de lessen zelf komen de examenvragen!!
LES 1: KWALITATIEVE INTERVIEWS
WAT IS ‘KWALITATIEF INTERVIEWEN’?
- Een lange onderzoekstraditie: deze methode wordt al lang gebruikt, de echte methode van het
interviewen voor onderzoek in de sociale wetenschap kwam tot stand door Charles Booth
- Karakteristiek bevat het vragen en testen van de interviewer of moderator die erop gericht zijn om de
geïnterviewde vrij en uitgebreid te vertellen over de onderwerpen
o Vaak werkt voor-gestructureerd werken niet goed! Belang van intuïtie en empathie (flexibel
zijn), het ook willen begrijpen van de gesprekspartner is belangrijk
- Succes is ook niet gegarandeerd!
o Denk aan onderzoekers die niet opdagen of bepaalde kennis dat je in je onderzoek probeert
op te halen helemaal gemist wordt door mensen die iets compleet anders beginnen vertellen
Hier is het niet aangeraden dit dan als onderzoeker volledig te negeren omdat dit
volgens jou niet gaat over wat je onderzoekt!
Maak ethische dimensies van het onderzoek en de complexiteit van het
onderzoeksproces bespreekbaar en transparant
Let op interviews afnemen is niet zomaar een gesprek houden, het afnemen van goede kwalitatieve interviews
is een uitdaging
- In onze opleiding gaan we vaak ook gevoelige informatie gaan onderzoeken (armoede,
verslavingen)=> belang van goede voorbereiding!
Belangrijk dat je als onderzoeker eigen vooroordelen probeert aan de kant te zetten en op gepaste en
respectvolle manier met mensen in gesprek gaat
- Bijv. in de les het voorbeeld van de onderzoekers die beseften dat de stiltes die in het onderzoek door
de moeders met een handicap met kinderen gelaten werden even veelzeggend waren als de
gespreken=> pas wanneer ze deze stiltes gingen respecteren, bracht dit vaak meer interessante
informatie op!
- Bijv. het idee dat mensen met een handicap niet kunnen vertellen over hun eigen leven!
KWALTITATIEF INTERVIEWEN - DATAVERZAMELING
Er is een verschil tussen gestructureerde/semi-gestructureerde en open of kwalitatieve diepte-interviews
Een interviewleidraad voor een interview is enorm belangrijk (introduceer topiclijst altijd in bijlage!!): welke
thema’s moeten aan bod komen? Vergeten we zaken? Willen we dit te weten komen? Wat is de relatie met
theorie/bestaand onderzoek en onderzoeksvraag?
Wees ook altijd transparant over de selectie van respondenten: Wie? Waarom? Hoe? Waar? Wie wil niet
participeren en waarom? Wie wil wel participeren en wat is hun achtergrond? Vb. leeftijd, gender,
werkervaring, functie, gezinssamenstelling, opleiding, tewerkstelling,… (maak een tabel!)
1
,Belangrijk gebruik van een informed consent: een goede informatiebrief om participanten aan te spreken/te
zoeken, te onderhandelen waarover het onderzoek gaan, te duiden waar ze kunnen aangeven dat het allemaal
te veel wordt en niet meer willen meewerken,… => je moet hier wettelijk in orde voor zijn!!
- Dit zorgt voor een voortdurende aftoetsing tussen onderzoeker en de participanten: de participanten
moeten hun toestemming geven om iets met het materiaal te mogen doen, hierin staat ook dat ze op
elk moment op vrijwillige basis uit het onderzoek mogen starten
- Dit ic kan zowel schriftelijk (ondertekenen) of mondeling (akkoord moet dan worden opgenomen op
audio)
o Mondeling is vooral van belang voor mensen met een handicap, migratieachtergrond,… die
zich schriftelijk moeilijker kunnen bewegen (meer zorg besteden aan de uitleg waarover het
gaat)
- Verschil actieve en passieve informed consent:
o Actief wanneer er akkoord wordt gegeven: veel kinderen zijn participanten in onderzoek, dan
moet je ook akkoord hebben van ouders of opvoedingsverantwoordelijken
o Passief wanneer er via de ethiekcommissie van de unief een brief wordt gestuurd naar de
ouders zonder dat deze ondertekent dient te worden
Piloot-interviews (piloting) verdient de voorkeur waarbij je verschillende keren je interview afneemt waarbij je
jouw interview guideline kan bijsturen en te overleggen met je promotor
Denk ook goed na over je locatie op voorhand: formeel? Informeel? Wat zijn voor participanten comfortabele
locaties? => heeft te maken met ethiek in onderzoek
- Denk aan het voorbeeld van de vrouw die uit de leefgroep op wandel heel wat vertelde terwijl ze in de
leefgroep zelf helemaal niets zei (machtsrelaties!!)
Ook altijd interviews opnemen! Goede interviews duren minstens één uur (diepgang maken is van belang!!)
- Audio moet wel altijd uitgetypt worden ‘transcriptie’: heel tijdsintensief) maar cruciaal om inzichten te
leren zien en diepgang te geven!!
De methode interviews kan in combinatie met andere strategieën van dataverzameling (focusgroepen,
etnografisch onderzoek), maar motiveer waarom je daarvoor kiest!!
- Bijv. triangulatie (combineren) van verschillende bronnen van data vb. interviews en focusgroepen
- Bij etnografisch onderzoek gecombineerd met interviews (geniet voorkeur!!) ga je je volledig
onderdompelen in de leefomgeving van de participanten en kijken wat er daar allemaal in gebeurd om
een band op te bouwen met je participanten (volledig verplaatsen in de context en daar informeel in
gesprek gaan met de mensen alvorens met een opname in gesprek te gaan)
Communicatie met begeleider, promotor, mede-onderzoekers,… is sterk aangewezen van bij de start van het
proces van data-verzameling
- Het is altijd goed bij het verzamelen van zoveel en verschillende inzichten om daar regelmatig over in
gesprek te gaan hoe je daarnaar kijkt
Diverse strategieën van data-analyse mogelijk: We gaan vooral in op de thematische analyse! Maar ook
narratieve analyse, interpretatieve fenomenologische analyse, inhoudsanalyse, discoursanalyse… (zie
handboek)
2
,Enorm belangrijk is de terugkoppeling naar participanten, organisatie,… => Schrijf nooit een masterproef of
taak niet met het gevoel oei ik kan die niet terugbezorgen aan de participanten (blijf respectvol): je mag kritisch
zijn maar nuanceer jouw kritische geest!
LES 2: HISTORISCHE EN EPISTEMOLOGISCHE GRONDSLAGEN
INLEIDING
- Les sluit aan bij hoofdstuk 1 van het handboek!
- Historische grondslagen: Van waar komt de traditie van onderzoek? Waar is dat ontstaan? Wat zijn
belangrijke basisuitgangspunten van die tradities en benaderingen van onderzoek
- Epistemologische grondslagen van kwalitatief onderzoek: wat zijn nu manieren om kennis te
verwerven en produceren en wat zijn de kennis theoretische uitgangspunten bij kwalitatief
onderzoek?
ROADMAP – OPLEIDING
Dit vak is ook echt bedoeld als een voorbereiding op jullie masterproef
- Het zijn belangrijke bouwstenen die je in staat stellen vorm te geven aan onderzoeksdesign (wat is
mijn onderzoeksonderwerp? Wat is mijn probleemstelling en welke centrale vraagstelling heb ik?) op
basis van probleemstelling en onderzoeksvragen als ‘crux’
In de faculteit is er ook een systeem wanneer je je masterproef inlegt er een tweede lezer is, naast je eigen
promotor, die je masterproef ook zal beoordelen (in de pwt vind je het beoordelingsformulier)
- We zien dat het stukje methodologie en deontologie in het beoordelingsformulier zeer belangrijke
aspecten van de beoordeling vormen => dit zijn ook de inhouden die we in dit vak proberen mee te
geven
- Methodologie
o De methodologie is aangewezen voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen
o De gehanteerde methodologie wordt beargumenteerd (waarom heb je die keuzes gemaakt?)
o Het onderzoeksdesign wordt beschreven
o De methodologie houdt voldoende rekening met de kwaliteitsaspecten van het onderzoek,
zoals betrouwbaarheid, consistentie, stabiliteit, representativiteit, transfereerbaarheid,
herkenbaarheid, volledigheid, geloofwaardigheid, authenticiteit,
o Deelnemers, instrumenten, verwerkingsmethodes … worden beschreven
o Er is aandacht voor tijdsmanagement en haalbaarheid
- Deontologie/ethiek
o Er is gehandeld conform de ethische normen, gangbaar voor dit onderzoek
o aar wenselijk en nodig is informed consent toegepast
o Eventuele deelnemers aan het onderzoek kregen de kans kennis te nemen van de resultaten
o Inbreng van derden (hulp bij bepaalde delen, gebruik van data van derden, …) is correct
vermeld
INTERPRETATIEF EN KWALITATIEF ONDERZOEK
Voor elke vorm van kwalitatief onderzoek maken we een onderscheid tussen methodologie en methoden
- Onderzoeksmethodologie: algemene en overkoepelende benadering in een onderzoeksproject (cf.
wetenschapstheoretische basis en overkoepelende onderzoekbenadering: theorie & empirie)
3
, o Bijv. als je kiest voor een algemene benadering van interpretatief of kwalitatief onderzoek
dan is het best dat je ook uitlegt waarom je daarvoor kiest
- Onderzoeksmethoden: technieken die gehanteerd en gecombineerd worden om onderzoek te doen
en diepgaand inzicht te verwerven in de betekenis van complexe sociale realiteiten (strategieën van
data-verzameling en data-analyse)
o Hier kan je verschillende technieken en methode van dataverzameling en analyse combineren
die onder die grote onderzoeksmethodologie vallen (denk aan triangulatie van kwalitatieve
interviews en focusgroepen)
OPBOUW METHODOLOGIE MASTERPROEF
- Onderzoekscontext (als het gaat om kwalitatief onderzoek): omschrijving en duiding waarom deze
context relevant is voor jouw onderzoeksfocus, -probleemstelling, en centrale onderzoeksvraag
o Is het bij mensen thuis? Is het in een voorziening?
- Onderzoeksbenadering (methodologie): kwalitatief, interpretatief onderzoek: je moet verantwoorden
waarom je hiervoor kiest en je kan hiervoor gebruik maken van de kenmerken (zie verder)
- Methoden van data-verzameling
- Methoden van data-analyse
- Kwaliteit/betrouwbaarheid, ethische dimensies, en positionering/reflexiviteit
HISTORISCHE GRONDSLAGEN VAN KWALITATIEF ONDERZOEK
Synopsis: die historische grondslagen van kwalitatief onderzoek kunnen we zien als een huis met veel kamers.
Er is daar een rijke en diverse traditie van kwalitatief onderzoek doen, die veel creativiteit vraagt en dat wijkt in
die zin nog fel af van statistiek en kwantitatieve manieren om met data-verzameling en analyse om te gaan
- In kwalitatieve onderzoek staat creativiteit en diversiteit van onderzoeksbenaderingen en methodes
voorop
Historisch gezien zien we dat kwalitatief onderzoek een stuk tot stand is
gebracht onder de paraplu van sociale en humane wetenschappen
- Wanneer je dus kwalitatief onderzoek voert vanuit het
pedagogische perspectief en sociaal werk zal dit een bepaalde
eigenheid hebben=> kwalitatief onderzoek is voor deze disciplines
enorm van belang:
HISTORISCHE GRONDSLAGEN
We zien dat dit historisch ver teruggaat en de grondleggers van kwalitatief onderzoek situeren zich rond 1920-
1930:
- Chicago School 1920-1930, o.m. John Dewey, Herbert Mead, Herbert Blumer, Jane Adams,…)
- Theoretische stroming in de sociale wetenschappen, geïnspireerd door een antropologische stroming
in de sociologie die elkaar vinden in de wetenschappelijke disciplines (in het leren begrijpen en
doorgronden van sociale problemen en nieuwe sociale problemen die ontstaan in de samenleving
o Die stroming wordt benoemt als “symbolisch interactionisme”: de stroming is enorm begaan
met sociale interacties en de symbolen (in de vorm van betekenisverlening) in interacties
o Hoe kwam dit? Op dat moment hadden we in Amerika en de grootstad van Chicago een
school van sociologen die gingen samenwerken met antropologen, deze zeiden dat we alleen
maar kwantitatief onderzoek hebben, we weten wat de algemene patronen zijn in de
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Studentjepedagogie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now