Evidence based practice (voor paramedische beroepen)
Evidence based practice: Zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van het beste
bewijsmateriaal om beslissingen te nemen om voor patiënten de kwaliteit van de zorgverlening te
verbeteren
Belangrijke pijlers bij EBP: (het is een houding die je aanneemt, niet alleen een handeling)
- Individuele klinische expertise van de behandelaar kennis en ervaring
- Klinisch- wetenschappelijk onderzoek
- Voorkeuren en verwachtingen van de patiënt (behandeling is hierop gebaseerd)
Bij evidence based is het belangrijk dat je uit een probleem een situatie gaat benaderen
Gissen en missen (trial en error): je vermoed iets, maar laat het niet onderzoeken of iets echt is,
wat jij denkt dat het is. Er wordt behandeld naar verwachting. Werkt het? Dan klopte je
verwachtingen. Is het niet weg? → Ga je verder kijken. Gissen gebruik je bij kleine dingen met
weinig risico
Tradition based (traditie): je handelt hoe je vaker hebt gehandeld bij hetzelfde probleem
→ bijvoorbeeld: ik moet zwachtelen, want dat doe ik bij dikke enkels
Confidence based: op intuïtie: Op symptomen die je herkent baseer jij je behandeling
Experience base: eigen ervaring: Valkuil: niet voor ieder lichaam werkt hetzelfde
Obendience based: op gehoorzaamheid: Handelen aan de hand van richtlijnen of feedback
5 stappen EBP
1. Klinische probleem vertalen in vraagstelling (PICO)
2. Best evidence (beste bewijsmateriaal wat mijn vraag gaat beantwoorden)
3. Het wegen van de avidence de bewijsstukken die je hebt gevonden, ga je beoordelen,
beantwoordt dit mijn vraag + hoe betrouwbaar is het?
4. Toepassen van resultaat (wat vind jij de beste behandeling als je kijkt naar
wetenschappelijk bewijs, wat logisch is voor mij en in overleg met de patiënt
5. Evalueren dit doe je samen met de patiënt
Waarin staat bewijsmateriaal: Handboeken (studieboeken), Richtlijnen (hanteerbaar en praktisch
document), Wetenschappelijke onderzoek artikelen, Casus beschrijvingen
Belangrijk is dat de informatie UP To date is
Richtlijnen zijn gebaseerd en met als doel om de kwaliteit van de zorg te verbeteren (zorgen dat
we niet alleen dingen uit ervaring doen, maar ook uit wetenschappelijke literatuur) → stop niet
met logisch nadenken, zelfs met een richtlijn
Soorten kennis: Ervaringskennis en wetenschappelijke kennis
→ Als huidtherapeut maak je gebruik van beide soorten kennis
Onderzoeksdesign: Hoe hoger je in de piramide komt, hoe beter het wetenschappelijke bewijslast
is.
Systematic review:
- Resultaten van bestaande onderzoeken worden aan elkaar gekoppeld
- Een lezer moet door het lezen van het artikel dezelfde stappen kunnen volgen
RCT (Randomize controlled trial):
, - Experimenteel onderzoek
- 1 interventie groep en 1 controlegroep
- Gerandomiseerd onderzoek: personen worden random ingedeeld in een groep
Cohortstudie:
- Een groep mensen die je gaat volgen over een bepaalde tijd
- Prospectief: in de toekomst
- Retrospectief: terug in het verleden
Case report:
- Onderzoek is gericht op 1 persoon
- Vaak bij zeldzame aandoeningen of bijwerking
- Vaak diepgaand omdat het dus maar op 1 persoon is gebaseerd
Background information/ expert opinion:
- De mening van een deskundige
- Heeft een lage wetenschappelijke waarde → maar is wel belangrijk
Peer- review: Een onderzoek nog een keer laten checken door een buitenstaande, voordat het
gepubliceerd wordt
Blindering: Wanneer de betrokkenen niet op de hoogte zijn van de toegewezen behandelingen
(vaak bij een RCT-onderzoek), om zo te voorkomen dat de uitkomst van het onderzoek wordt
beïnvloed.
Opbouw wetenschappelijk artikel
1. Titel
2. Auteurs
3. Samenvatting
4. Inleiding
5. Materiaal en methode
6. Resultaten
7. Discussie/conclusie
8. Literatuurlijst
Voordat een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift komt is er een beoordelingsprocedure aan
vooraf gegaan. De onderzoeker levert een artikel af aan tijdschrift → wordt gelezen + feedback of
weigeren = revisie rondes (kan er 1 of meer zijn).
Verschillende domeinen:
Etiologie (geneesmiddelonderzoek) RCT
Diagnose (stellen van een diagnose, afhankelijk van wat voor een professional je bent) RCT
Prognose (wat kan ik erbij verwachten) cohort
Therapie (Behandeling)
Ernstige schade/bijwerkingen (geneesmiddelonderzoek) RCT
PICO: toepasbaar bij het opstellen van een zoekvraag voor een literatuur zoektocht (RCT)
P → patiënt/ probleem
I → interventie
C → Comparison
O → outcome Niet specifiek en niet te breed zoeken
MeSH: medical subject heading: trefwoorden → synoniemen worden meegenomen
, Diagnostisch onderzoek: erachter komen wat er precies aan de hand is
Prognostisch onderzoek: wordt gekeken naar invloed factoren op het beloop van ziekte
Interventiegericht onderzoek: onderzoek welke interventies passend zijn.
Booleaanse operator: AND, OR, NOT
P- waarde: De P- waarde = kans, is een statische maat tussen 0 en 1. In klinische onderzoeken
wordt de p- waarde gebruikt om aan te duiden of het resultaat duidt op toeval of niet. Gewoonlijk
hanteert men: P = 0,05 als grens van statische significatie. Wanneer de P- waarde >0,05 is, is de
kans dat het gevonden resultaat aan toeval te wijden is.
Statistisch significant: is aannemelijk dat een statistiek niet op toeval berust.
Kwantitatief onderzoek: Verzamelen van grote hoeveelheid numerieke data
Kwalitatief onderzoek: verzameld beschrijvende resultaten (tekst, video, audio)
Hoe zoek ik een artikel:
Benthe stoort zich al tijden aan het slapper worden van haar huid. Regelmatig krijgt ze
opmerkingen dat ze er moe uit ziet en minder straalt. Hier wordt ze toch wel onzeker van. Bente
is bewust bezig met het verzorgen van haar huid en beschermt zich goed tegen de zon. Verder
weet ze zelf niet zo goed meer wat ze eraan kan veranderen. Graag wil ze jouw advies, een
behandeling vindt ze wel spannend. Onderzoek: tijdens de inspectie is een goed verzorgde huid
zichtbaar maar wel huidveroudering
Wat voor een advies kun je Bente geven? Welke behandelingen kunnen we als huidtherapeut
uitvoeren?
• Bindweefselmassage
• Collageen ampullen/ serum
• CO2 Laserbehandeling (infrarood)
2. Onderzoeksvraag opstellen door PICO
• P = Patiënt met verslapte huid
• I = Bindweefselmassage/ collageen behandeling
• C = CO2 laserbehandeling/ vitamine C
• O = is collageen crème (I) een effectievere behandeling voor het behandelen van de patiënt met
een verouderde huid (P) dan vitamine C? (C)
Klinische vraag = Is collageen crème (I) een effectievere behandeling voor het behandelen van de patiënt met een verouderde huid (P)
dan vitamine C? (C)
3. Zoektermen
Zoektermen MeSH TIAB (title/ abstract) Zoekstring
P = Verouderde Skin aging ’Skin aging [MeSH] ’’Anti-aging’’ [TIAB] (“Skin aging”) OR “Skin
huid Anti-aging “Skin aging’’ [TIAB] wrinkl*” [TIAB])
Skin wrinkling “Skin wrinkl*” [TIAB]
Photoaging of skin
Solar aging of skin
I = Collageen Collagen AND “Collagen” Collagen [TIAB] AND
Microfibril [MeSH] (“Collagen”
Hemostat “Collagen Fleece” OR
[TIAB] (Collagen*) “Collagen Fleece” [TIAB]
OR
C = Vitamine C Vitamine C “Ascorbic Acid” “Vitamin C” [TIAB] AND (“Ascorbic Acid”
[MeSH] [MeSH] OR “Vitamin C”
“Sodium Ascorbate” [TIAB]
[TIAB] OR “Sodium Ascorbate”
[TIAB])
“Ascorbic Acid” [TIAB]
Homeostase, diffusie en osmose
Celmembraan: (omvat de cel) Dubbele laag fosfolipiden (hydrofiele kop en een hydrofobe staart),
glycolipiden, cholesterol met daartussen eiwitmoleculen (liggen als mozaïek ertussen). In het
celmembraan ontstaat hierdoor een lipofiel milieu en een scheidingswand van hydrofiele
onderdelen.
- Belemmert vrije doorgang van stoffen in/uit de cel (diffusie)
- Biedt bescherming tegen de buitenwereld
- Maakt specifieke transporten in/uit de cel noodzakelijk
- Handhaaft concentratieverschillen (bron van energie)
- Handhaaft potentiaalverschil (bron van energie)
De dubbele lipiden laag:
Wel doorgankelijk: lipofiele stoffen en water
Niet doorgankelijk: hydrofiele stoffen, ionen en eiwitten
Passief Membraantransport: diffusie en osmose
- Voortdurend vrije beweging van moleculen en ionen in gas of vloeibare oplossing
- Zonder energie (down Hill movement)
- Van een meer geconcentreerd milieu, naar een meer verdunt milieu
Diffusie: verplaatsing van moleculen onder invloed van een gradiënt (gas/ vloeibaar) (concentratie
gradiënt/ elektrische gradiënt). Diffusie is het proces waarbij 2 stoffen zich geleidelijk met elkaar
mengen. Hoge naar een lage concentratie. Het stopt pas als de concentratie (hoeveelheid opgeloste
stof per volume) gelijk is.
→ Afstand (hoe kleiner, hoe sneller)
→ Drukverschil (Hoe groter, hoe sneller)
→ Tempratuur (hoe hoger, hoe sneller)
→ Aard van diffunderende stof (de grootte van de moleculen)
→ Medium waarin diffusie plaatsvindt (in lucht (gassen) veel sneller dan water)
Osmose: Streven naar een evenwicht in opgeloste zouten tussen 2 verschillende vloeistoffen die
van elkaar gescheiden zijn door een semipermeabel membraan (laat alleen de vloeistof door en
niet de opgeloste stoffen). Het stopt als de osmotische druk gelijk is
Osmotische waarde: door de concentratie aan opgeloste stoffen heeft een oplossing een bepaalde
osmotische waarde. Hoe hoger de concentratie, hoe hoger de osmotische waarde. Van een lage
waarde naar een hoge waarde. De ruimte met de grootste osmotische waarde, trekt water aan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bentheprikken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.25. You're not tied to anything after your purchase.