Inleiding
Nederlanders denken dat ze een verdraagzaam volk zijn, vrij van racisme. De suggestie dat
Nederlanders min of meer lijden aan racistische vooroordelen roept bij hen doorgaans een
grote verontwaardiging op. Wekker zegt dat ons koloniale verleden als overheerser van
grote invloed is op ons cultureel archief: opvattingen waarmee wij zijn groot gebracht en die
tussen onze oren en harten zitten zonder dat wij daar erg in hebben.
De ‘witte onschuld’ van witte Nederlanders is gebaseerd op 4 discutabele opvattingen:
1. ‘Wij zijn vrij van racistische vooroordelen’, iets wat je niet zou zeggen als je ziet hoe
er gereageerd wordt op de kritiek van zwarte piet en Sylvana Siemons.
2. Er is een duidelijk verschil tussen ‘echte’ Nederlanders en Nederlanders met een
migratie achtergrond terwijl Nederland juist een land is wat afstamt van migranten.
3. ‘Wij zijn onschuldig slachtoffer van de geschiedenis (bijv. Duitse bezetting).’ Alsof NL
zich niet aan oorlogsmisdaden heeft schuldig gemaakt (Indonesië).
4. Slavernij en kolonialisme staat ver van ons af omdat het geen deel uit maakt van onze
vaderlandse geschiedenis.
Om in deze onschuld te kunnen blijven geloven, die tegenstrijdig zijn met de feiten, is het
nodig om onwetend te zijn en te blijven. Wat daar bij helpt zijn de christelijke wortels van
cultuur om NL als een klein onschuldig land te zien (wat daarom geen kwaad kan doen). De
tegenstrijdige feiten worden genegeerd en lijken, als er op gewezen wordt, veel agressie op
te roepen. Ras lijkt een verzwegen factor te zijn die van grote betekenis is, niet alleen bij
geschiedenis en maatschappelijke instituties maar ook bij gender en seksualiteit.
Hoofdstuk 1
Met de beschreven voorbeelden illustreert wekker hoe er in de witte omgeving tegen zwarte
mannen en vrouwen aangekeken wordt: dom, minder besef van goed en kwaad, primitief en
bovenmatige seksuele drift. Witte Nederlanders zien zich als slim, beschaafd en beheerst.
Wekker schrijft dit toe aan het witte culturele archief: wat bij witte Nederlanders tussen de
oren zit (een opslag plaats van ideeën, ervaringen en gevoelens). Dit archief wordt van
generatie op generatie doorgegeven door overleveringen en tradities (zoals zwarte piet).
Volgens Freud en Fanon zou het ook gaan om de projecties van witte beschaafde hetero
mannen waarin hun angsten en fantasieën een rol spelen, die op hun beurt weer worden
opgeroepen door witte overheersing en ontmenselijking van zwarten.
De witte overheersing en ontmenselijking van zwarten door de koloniale verhouding en
slavernij was een omgeving die gunstig was voor het ontwikkelen van psychopathologische
persoonlijkheden volgens Wekker.
Hoofdstuk 2
Hier gaat Wekker in op de manier waarop het beleid bij overheid en universiteiten is
georganiseerd met betrekking op de positie van gender, migranten, zwarten en
vluchtelingen. Wekker spreekt van ‘giftige substructuren’ waarbij zij doelt op dat de
structuren de vooroordelen op waarvan zij zijn gevormd onveranderd blijven.
, Ze haalt hier de Critical Race Theory (CRT) aan. CRT zegt dat de macht en het recht in de
Amerikaanse samenleving in belangrijke mate gebaseerd is op de vermeende
opperheerschappij van de witte bevolking.
Overheid
Vanaf 1970 schonk de overheid aandacht door middel van het Nederlandse
minderhedenbeleid. Kenmerkend vind Wekker dat het niet was gericht op achtergestelde
individuen maar op groepen. Dit verklaart zij door middel van de verzuiling: de overheid was
dit gewend. Doordat onderzoek op de universiteit wordt gefinancierd door de overheid zijn
deze twee onlosmakelijk met elkaar verbonden. De manier van het beleid van de overheid
waarop de situatie van gender/migranten/roma/vluchtelingen opvat, is van grote invloed op
organisaties en inrichting van universitaire studie.
De cultuur van mensen met een migratie achtergrond worden steeds meer als achterlijk
gezien, ze moeten zich aanpassen en dat wordt gezien als de verantwoordelijkheid van de
migrant zelf. Het IBE is zo moeilijk gemaakt dat zelfs Nederlanders het niet kunnen halen.
Maatregelen tegen discriminatie en racisme hebben steeds minder prioriteit. De politiek
maakt zich hier niet druk om.
Het overheidsbeleid t.a.v. etnische minderheden heeft een switch gemaakt van emancipatie
naar aanpassing. Dit draagt bij aan het discriminerende beeld waarin een persoon met een
achterstand door zijn omstandigheden een persoon wordt wat zich niet genoeg inspant om
zich aan te passen. Emancipatiebeleid beperkt zich vooral tot witte vrouwen en sluit etnische
groepen (en dus etnische vrouwen al helemaal) buiten.
De wijze waarop het ovehreidsbeleid de laatste tijd is ingericht wijst erop dat
vrouwen/gender emancipatie gewordt te zijn voltooid en dat waar dit nog niet het geval is,
sprake is van achterlijkheid waardoor de nieuwkomers zelf iets aan moeten doen:
aanpassing. De norm voor geëmancipeerd en aangepast zijn is de mate waarin men voldoet
aan het ideaaltype van de witte hetero man.
Universiteit
Het gaat in de genderstudies vooral om witte vrouwen. Studies met betrekking tot zwarte
migranten- en vluchtelingvrouwen worden naar analogie van de overheid ondergebracht bij
faculteiten die niet met vrouwen/gender te maken hebben maar met etniciteit. Hoewel
gender een belangrijk thema is, is er nauwelijks sprake van interactie tussen de
onderscheiden faculteiten. Binnen gender studies is er mede door deze arbeidsindeling
nauwelijks oog voor de factor ras/etniciteit en omgekeerd.
Opmerkelijk is dat etniciteit in de universiteiten in de praktijk een bijvoeglijk naamwoord is
dat verwijst naar niet wit. De witte etniciteit is geen studie object, alleen zwart en gekleurd
wordt in verband gebracht met maatschappelijke problematiek die het bestuderen nodig
maakt. Dit heeft als gevolg dat er geen aandacht is voor de witte man. Witte mannen zijn dus
geen voorwerpen van de studie en zijn bevoorrechte positie en zijn culturele archief ook
niet. Alleen wat daarvan afwijkt en ‘dus niet normaal’ is, maakt het bestuderen nodig:
vrouwen, lgbt’s, zwarte Nederlanders.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maaikevandekar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.