Dit document bevat de samenvatting van het gehele vak Capita Selecta Europees & internationaal belastingrecht. Per week is er een samenvatting de hoorcolleges en vervolgens een uitgebreide uitwerking van de werkcolleges. Ook bevat dit document vijf oefententamens inclusief uitwerkingen.
Capita Selecta Europees en internationaal belastingrecht
Week 1: Opfrissen van fundamenten van Europees en internationaal belastingrecht (30 januari 2024)
Hoorcollege 1: opfrissen van fundamenten van Europees en Internationaal belastingrecht
Wooclap: waar dient volgens jou de winst van een multinationale onderneming te worden belast?
- In de vestigingsstaat van de moedermaatschappij, voor zover de winst niet voldoende wordt
belast in de vestigingsstaat van de dochtermaatschappijen (tophoudsterjurisdictie)
o Alles moet minimaal één keer worden belast tegen een minimumtarief. Het is daarbij
niet van belang of de winst hier wordt geproduceerd of dat er hier een markt voor is.
Je kan het eigenlijk zien als het graaien in het budget van een ander
- In alle staten waar de MNO is gevestigd door de totale winst van de MNO over die staten te
verdelen volgens een sleutel gebaseerd op omzet, activa en loonkosten (unitary taxation)
o De benadering hier is dat de multinational maar één ding is. Je moet de winst
daarom verdelen over de landen op basis van een formule. Je houdt hier echter geen
rekening met verliesgevende dochters die niet efficiënt werken. Dit is dus misschien
niet altijd in overeenstemming met de economische realiteit.
- In de staat waar de ondernemingsactiviteiten van de MNO, zoals de productie van goederen
of diensten, door natuurlijke personen worden uitgevoerd (productiejurisdictie)
o Het land waar wordt geproduceerd krijgt het heffingsrecht toegewezen. De waarde
en de draagkracht kan alleen maar worden gecreëerd door natuurlijke personen. Dit
noemen we ook wel het oorsprongbeginsel.
- Deels in de staat waar de afnemers van de MNO zijn gevestigd (marktjurisdictie) en deels in
de productiejurisdictie
o Creëert de markt wel de waarde? Bij Google levert de informatie van de klant zelf
nog geen winst op, maar pas de verkoop van de informatie aan advertentiebedrijven.
Je moet je hier afvragen wie de toegevoegde waarde creëert
- In de staat waar de entiteit van de MNO die de juridisch eigenaar van een
vermogensbestanddeel is, zoals een lening en een octrooi, is gevestigd (civiel-juridische-
eigenaar-jurisdictie)
o Dit zet de deur wagenwijd open naar belastingplanning.
Je moet kijken naar de markt. We leven in een kapitalistisch systeem waar het marktmechanisme het
uitgangspunt is. Om op die markt te werken, moet er wel een level playing field zijn. Dat betekent dat
jouw concurrentiepositie niet door belastingen mag worden benadeeld.
VPRO Tegenlicht: de Tax Free Tour:
- De term effectief tarief wordt vaak onterecht gebruikt in plaats van het nominale tarief
- Ook wordt vaak gekeken naar de commerciële verslaggeving en niet de fiscale cijfers
- Woonstaatbeginsel: is wonen niet juist het consumeren van draagkracht?
OESO-voorstel: belast multinationals waar ze winst maken.
- De focus verlegt steeds meer van productie naar de markt
- Dit is in het voordeel voor de ‘rijke’ OESO-landen aangezien de armere landen op basis van
de marktjurisdictie maar weinig winst maken, terwijl hier wel productie plaatsvindt
- De OESO een club van hoge inkomenslanden die haar eigen belangen zeker niet wil
verwaarlozen
,Capita Selecta Europees en internationaal belastingrecht
Verschil tussen verschillende soorten belastingbesparing:
- Belastingontduiking: je geeft niet alle feiten
o Dit is een misdrijf
- Belastingontwijking: je legt alle feiten op tafel maar je hebt een verschil van inzicht in de
toepassing van de regels
- Belastingplanning: je mag je economische activiteiten structureren op de fiscaal meest
gunstige weg
Nederland is geen belastingparadijs maar een doorstroomland. We kunnen maar heffen over een
klein stukje omdat er hier maar een klein stukje waarde wordt toegevoegd.
Internationaal belastingrecht is het recht betreffende de afbakening, verdeling en onderlinge
afstemming tussen staten van belastingheffingslanden ter zake van inkomen en vermogen. Er zijn
kwalitatieve en kwantitatieve juridische beginselen ter afbakening van heffingsrechten.
Kwalitatieve juridische beginselen ter afbakening van heffingsrechten:
- Soevereiniteitsbeginsel: landen zijn vrij om hun eigen regels te maken en vast te stellen.
Ieder land kent zijn eigen belastingsysteem. Hierdoor ontstaan allerlei verschillen en dus
dubbele (non-)belastingen.
- Territoirbeginsel: om te voorkomen dat belastingheffing willekeur wordt, bestaat het
beginsel dat er een band moet zijn met het territoir of de staat. Alleen binnen je territorium
heb je zeggenschap, daarbuiten niet.
- Draagkrachtbeginsel: het vermogen en inkomen dat een persoon heeft, bepaalt hoeveel
belasting men kan betalen. Hoe meer vermogen en inkomen, hoe meer draagkracht een
persoon heeft en hoe meer hij dus kan bijdragen.
- Direct profijtbeginsel: als je profijt hebt in een bepaald land, word je geacht hier ook een
belastingbijdrage te leveren. Je meet het profijtbeginsel door te kijken naar:
o Nationaliteitsbeginsel: belastingheffing over wereldinkomen. Nationaliteit
produceert geen draagkracht.
o Incorporatiebeginsel: dit is het nationaliteitsbeginsel op vennootschapsniveau. In
Nederland hebben we de oprichtingsfictie ex art. 2 lid 5 Wet Vpb.
o Woonplaatsbeginsel: belastingheffing op basis van woonplaats. Het Nederlandse
systeem is hierop gebaseerd.
o Bronbeginsel: belastingheffing op grond van waar het inkomen vandaan komt.
o Oorsprongbeginsel: belastingheffing op grond van waar het inkomen wordt verdiend.
Belasting moet geheven worden waar het gegeneerd wordt. Je sluit aan bij de
economische activiteit en niet de juridische.
Alleen natuurlijke personen kunnen inkomen creëren
Activiteit door een individu die het intellectuele element aan iets toevoegt
o Functionaliteitbeginsel: belastingheffing vanuit je functie
- Indirect profijtbeginsel: hierbij wordt gekeken naar het profijt van de markt/gebruiker.
- Notion of single taxation: minimale globale belasting. Dit is ter voorkoming van antimisbruik.
Draagkrachtbeginsel-tijdlijn:
- Productie van vermogen: inkomensbelastingen
,Capita Selecta Europees en internationaal belastingrecht
o Inkomstenbelasting
o Loonbelasting
o Vennootschapsbelasting
- Bezit van vermogen: vermogensbelasting
- Consumptie van vermogen: consumptiebelastingen
o Omzetbelasting (BTW)
o Milieubelastingen
o Sales and use tax
- Overdracht van niet-geconsumeerd vermogen
o Schenkbelasting
o Erfbelasting
Kwantitatieve juridische beginselen ter afbakening van heffingsrechten:
- Universaliteitsbeginsel: belastingheffing naar wereldinkomen:
o Nationaliteitsbeginsel
o Woonplaatsbeginsel
o Functionaliteitsbeginsel
- Territorialiteitsbeginsel: belastingheffing naar inkomen verdiend of vermogen gelegen in
desbetreffende staat
o Bronbeginsel
o Oorsprongbeginsel
o Direct profijtbeginsel
o Draagkrachtbeginsel
Belastingneutraliteit: belastingen dienen geen, althans zo min mogelijk, invloed te hebben op een
efficiënte allocatie van productiefactoren.
- In werkelijkheid is dit niet het geval
Kapitaal (en arbeid) exportneutraliteit: een genieter van inkomen dient hetzelfde totaalbedrag aan
(binnenlandse en buitenlandse) belasting te betalen ongeacht of hij een bepaald arbeids- of
vermogensinkomen uit buitenlandse en binnenlandse bronnen geniet.
- Men moet een gelijke belastingdruk ervaren
- Het moet niet uitmaken of je in het buiten- of binnenland je inkomen geniet
- Bijvoorbeeld door middel van een ordinary tax credit
- Gelijkheid in de straat (woonplaatsbeginsel)
Kapitaal (en arbeid) importneutraliteit: arbeid en kapitaalfondsen die hun oorsprong vinden in
verschillende staten dienen op gelijke voet te concurreren op de respectievelijke arbeids- en
kapitaalmarkten van iedere staat ongeacht woonplaats van arbeider of investeerder.
- Zelfde belastinglast als je in Nederland werkt en daar ook woont, vergeleken met iemand die
daar ook werkt, maar hier niet woont. Ondernemers concurreren met elkaar, niet inwoners.
- De deelnemingsvrijstelling en objectvrijstelling is hierop gebaseerd
- Gelijke concurrentieverhouding
- Gelijkheid op de werkvloer (bronstaat- en oorsprongbeginsel)
, Capita Selecta Europees en internationaal belastingrecht
Internationale belastingneutraliteit: het verband tussen belastingen en publieke goederen mag niet
worden verstoord ten nadele van transnationale investeringen.
Basisvragen Europees en internationaal belastingrecht:
- KAN Nederland heffen op grond van de nationale wet?
o Subject:
Inwoner: binnenlands belastingplichtige
Niet-inwoner: buitenlands belastingplichtige
o Object:
Wereldinkomen
Nederlands inkomen
- MAG Nederland heffen op grond van een belastingverdrag (inclusief MLI) of enige andere
regeling ter voorkoming van dubbele belasting?
o Subject: inwoner
o Object: welk land mag (on)beperkt heffen?
o Methode ter voorkoming van dubbele belasting
- MAG Nederland heffen op grond van het Europees recht?
o Subject: toegang tot het Europese recht?
o Object:
Fundamentele vrijheden VWEU
Richtlijnen
o Gevolgen van strijd met Europees recht:
Bepaling is onverbindend voor zover in strijd met Europees recht
Analoge toepassing van beschikbare bepaling
Schadevergoeding
Verbod van discriminatie (art. 18 VWEU):
- Niet elk verschil in behandeling is een discriminatie
- Er is sprake van discriminatie als:
o In vergelijkbare gevallen onderscheid gemaakt wordt zonder dat daarvoor een
objectieve rechtvaardigingsgrond bestaat (Schumacker)
o Verschillende gevallen gelijk worden behandeld (Garcia Avallo, Deutsche Shell,
Mertens en Van Caster)
- Directe discriminatie: onderscheid maken op grond van nationaliteit (Avoir Fiscal)
- Indirecte discriminatie: onderscheid maken op grond van een ander criterium dan
nationaliteit, maar wel hetzelfde resultaat heeft (Manninen, Lankhorst-Hohorst, Denkavit,
Hervis en ANGED)
- Omgekeerde discriminatie: eigen onderdanen slechter behandelen (Van Hilten)
- Het verbod van discriminatie is uitgewerkt in fundamentele vrijheden:
o Art. 21 VWEU
o Art. 45 VWEU
o Art. 49 VWEU
o Art. 56 VWEU
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Viscalist. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.34. You're not tied to anything after your purchase.
