Pathofysiologie IV: gastro endocrino en urogynaecologie (J000499A)
Samenvatting
GESLAAGD IN 1e ZIT (19/20). Samenvatting pathofysiologie IV
24 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Pathofysiologie IV: gastro endocrino en urogynaecologie (J000499A)
Instelling
Universiteit Gent (UGent)
Dit document omvat een uitgebreide en gestructureerde samenvatting van de cursus van het vak pathofysiologie 4. Deze samenvatting zorgt ervoor dat je perfect voorbereid bent voor het examen. Aan de hand van dit document en een overzicht van alle te kennen ziektes (staan ook doorheen de samenvatting...
,HOOFDSTUK 1: GASTRO-ENTEROLOGIE
1 Algemeen
2.1. Func(es
1) Opname voedingsstoffen & oraal toegediende GM
2) Vertering & absorp>e ingenomen stoffen: grote mol’en w verwerkt tot kleinere " uit
spijsverteringskanaal geabsorbeerd " nr bloedbaan overgebracht
• Vertering berust op:
§ Mechanische aGraak (kauwen, kneden maag)
§ Chemische aGraak: verteringsenzymen!
3) Uitscheidig afvalstoffen (via galvocht in darmlumen geloosd) & onverteerbare resten
2.2. Structuur
- Spijsverteringskanaal mond tot anus = 1 kanaal met aantal klieren als annexen:
• Microscopische klieren:
§ In wand spijsverteringskanaal
§ Secreteren rechtstreeks in lumen v spijsverteringskanaal (SVK)
• Macroscopische klieren:
§ Lever, pancreas, speekselklieren
§ ZiWen op zekere afstand
§ Lozen secreet in SVK via spec kanalen
2.3. Weefselelementen
- In de versch struct v SVK telkens zelfde weefseltypes terug te vinden:
• Mucosa
• Submucosa
• Spiercellen
• Zenuwcellen
2.3.1. MUCOSA
- > slijmvlies " bekleedt lumen SVK
- A"en
• = kleine, pijnlijke grijswiWe – gelige erosies aan slijmvliezen mond
• Beginnend als blaasjes & overgaand in oppervlakkige ulcera>es omgeven door
rode rand
• Bij ong 20% v bevolking
• Oorzaak onzeker
§ Risicofactoren: trauma, overgevoeligheid aan bestanddelen in voedsel,
hormonale veranderingen, verminderde weerstand, slechte mondhygiëne,
stress
• Spontaan herstel na 1 à 2 weken
• Vaak recidieven
• Symptoma>sche behandeling: lokale pijns>lling met lidocaïne gel<
- - 6
,2.3.2. SUBMUCOSA
- > losmazig bindweefsel met bloed- & lymfevaten
• Zorgen ervoor dat substan>es, die geabs w vanuit SVK, nr algemene circula>e w
overgebracht
- Elas>sche elementen
• Uitrekken SVK bij passage voedsel mogelijk maken
2.3.3. SPIERCELLEN
- SVK: 2 lagen gladde spiercellen (niet onder controle v wil)
• Binnenste circulaire laag
• Buitenste laag v longitudinale vezels
- Contrac>es & relaxa>es gladde spieren " voedselbrij beweegt zich voort in rich>ng anus
- Skeletspieren (onder controle v wil):
• In begin SVK: kauw- & slikspieren
• Aan uiteinde SVK: uitwendige anale sfincter
2.3.4. ZENUWCELLEN
- SVK zeer rijk bezenuwd
- In belangrijke mate regeling secre>e v versch klieren in GI syst & motoriek SVK
- Bezenuwing overwegend intrinsiek, maar beïnvloed door autonoom ZS = vnl door
parasympa>cus (minder door OS)
a. Intrinsiek ZS
• Sensoriële neuronen:
§ Gevoelig vr versch factoren uit spijsbuis (samenstelling inhoud, uitrekking
spijsbuis,..)
• Associa>eneuronen:
§ Weinig bekend
• Motorische neuronen:
§ Cholinerg = s>mulerend
§ NANC (stellen NO vrij?) = inhiberend
• Diverse andere neurotransmiWers (vb serotonine, dopamine,…) "
farmacologische doelwiWen (vb loperamide op opioïde receptoren)
- - 7
,b. Autonoom ZS (extrinsiek) (werken in op intrinsiek ZS?)
• >>> PS via vrijstelling AC (acetylcholine) (n. vagus)
§ Contrac>e gladde spiercellen
§ Secre>e klieren
• <<< OS via vrijstelling NOR
§ Vrijstelling AC ¯
è staan beide oiv limbisch syst (emo>es)
ð Rus>ge, veilige omgeving " PS
ð Angst, woede, stress " OS
1.1.1.1 Intrinsiek zenuwstelsel
- Intrinsieke bezenuwing (= intramuraal / gastro-enterisch ZS) = volwaardig ZS, kan onap v
CZS func>oneren
- Sensoriële, motorische & associa>eneuronen
- Zenuwcellen vormen doorlopend complex netwerk v farynx tot anus
- Cellichamen: veelal verzameld in plexussen:
• Submuceuze plexus (plexus v Meissner):
§ Tss submucosa & circulaire spierlaag
§ Regelt vnl exocriene & endocriene secre>es vd kliercellen in h GI systeem
• Myenterische plexus (plexus v Auerbach):
§ Tss circulaire & longitudinale spierlaag
§ Regelt vnl motoriek vh GI syst
1.1.1.2 Autonoom zenuwstelsel
- (extrinsiek) autonoom ZS: ook invloed op GI syst
- Vnl via PS zenuwen (vnl via 10e craniale zenuw, nervus vagus)
• Ac>va>e PS zenuwen " contrac>e gladde spiercellen & verhoogde secre>e v
klieren in GI syst
- OS invloed = beperkt
• Berust op vrijstelling noradrenaline door postganglionaire neuronen
§ Veel postganglionaire neuronen inhiberen vrijstelling acetylcholine door
cholinerge neuronen vd plexussen vh intrinsiek ZS
§ Emo>es (woede, angst, onrust) " vertraging vertering door s>mula>e OS
zenuwen
- - 8
,2 De mond & slokdarm
2.4. Kauwen
- Berust op afwisselende ac>viteit v # skeletspieren:
• Kaaksluiters
• Kaakopeners
- Kauwbewegingen: bewust (willekeurig) / onbewust (reflectoir, vb kauwgom)
- Doel: voedsel vermalen met tanden & vermengen met speeksel
- Niet levensnoodzakelijk, maar slechte kauwgewoonte kan tot chronische func>onele
maag- & darmstoornissen leiden
2.4.1. HET GEBIT
- In tand: 3 regio’s
• Kroon: zichtbare gedeelte dat boven tandvlees uitsteekt
• Hals: beperkte verbinding tss kroon & wortel thv tandvleeslijn
• Wortel: zit gevat in tandkas
- Vnl samengesteld uit tandbeen/ den9ne
• = calciumrijk bindweefsel dat tand vorm & stevigheid geev
• Omgeev tandholte gevuld met tandmerg " uit bindweefsel,
zenuwen & bloedvaten
• Den>ne zelf bedekt met:
§ Glazuurlaag thv kroon & hals
§ Laag cement thv wortel
• Glazuur:
§ Hardste substan>e in lichaam
§ Bevat >95% calciumzouten
§ Belangrijke rol in bescherming tand tg slijtage door kauwen
§ Vormt barrière tg zuren die den>nelaag makkelijk zouden kunnen
oplossen
, - Kinderen:
• Melkgebit = voorlopig gebit, 20 tanden (8 snij-, 4 hoek-, 8
kiezen)
• Melktanden uit tss 4-36 maanden
§ Tijds>p v uitkomen sterk versch kind tot kind
• 7-12 jr: alle elementen v melkgebit vallen uit & vervangen door
blijvende volw gebit
2.4.2. TANDCARIËS (GAATJES)
- WAT
• Bacteriële ziekte vd calciumrijke weefsels vd tand
• Meest voorkomende infec>eziekte ter wereld
• Gepaard met demineralisa>e glazuur & den>ne " micro-org kn binnendringen in
tandholte " beschadiging tandmerg
- ONTSTAAN
• Verklaard door acidogene theorie = zuren, gevormd door bacteriële metabolisa>e
v voedingssuikers verantw vr progressieve ontkalking tand
- VERLOOP
• Proper glazuuropp: binnen enkele sec bedekt met laagje prot > speeksel
• Daaropvolgende uren: bact & ev ook voedingsresten hechten zich aan prot "
vormen tandplaque
• Suikers > voedingsresten kn snel diffunderen doorheen tandplaque " daar: door
bacteriële metabolisme omgezet tot zuren
• pH tandplaque ¯
• Kri>sche pH bereikt (pH 5,5): calciumzouten vrijgesteld uit glazuuropp
(demineralisa>e) (calcium & fosfaat komen vrij & gn in oplossing)
• Calciumzouten diffunderen in tandplaque " pH weer (ionen gn in opl & zorgen
vr s>jging pH)
• Rond neutrale pH: tandplaque onverzadigd
§ Deel v calciumzouten slaat weer neer (remineralisa>e glazuur)
§ Ander deel calciumzouten door diffusie uit tandplaque via speeksel
verloren voor glazuur
è daarom halfuur wachten na ontbijt om tanden te poetsen " want dan normaliseert pH
weer
è regelma>ge herhaling proces " ontkalking & beschadiging beschermende glazuurlaag "
uiteindelijk beschadiging onderliggende structuren
- - 10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eloisevnn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $18.98. Je zit daarna nergens aan vast.