100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting - Europese en Belgische privaatgeschiedenis - EXTERN RECHT $13.80   Add to cart

Summary

Samenvatting - Europese en Belgische privaatgeschiedenis - EXTERN RECHT

 18 views  2 purchases
  • Course
  • Institution

Samenvatting van het luik EXTERN RECHT van het vak Europese en Belgische privaatgeschiedenis - bevat powerpoints, + lesnotities + boek. Vak gedoceerd door Dirk Heirbaut in 2e bachelor rechten aan UGent. Geslaagd in eerste zit !!!

Preview 4 out of 137  pages

  • July 7, 2024
  • 137
  • 2023/2024
  • Summary
avatar-seller
EUROPESE EN BELGISCHE
PRIVAATGESCHIEDENIS: EXTERN
RECHT
Inhoudsopgave
0. INLEIDING
1. WAT?................................................................................................................................................................................... 7

Onderscheid privaat & publiek.........................................................................................................................................................8
Privaatgeschiedenis...........................................................................................................................................................................8
2. WAAROM?.......................................................................................................................................................................... 9

3. HOE?................................................................................................................................................................................... 9

1. ROME IS NOG PRIMITIEF.................................................................................................................................................... 12

2. DE INSTELLINGEN............................................................................................................................................................... 12

2.1 In de koningstijd (TOT 510 v. Chr.)............................................................................................................................................12
2.2 Na 510 v. Chr.: De republiek.....................................................................................................................................................13
A. De senaat................................................................................................................................................................................13
B. De volksvergaderingen............................................................................................................................................................13
C. De magistraten........................................................................................................................................................................14
3. PRIMITIEVE RECHTSBRONNEN............................................................................................................................................ 15

3.1 Gewoonte: de mos maiorum....................................................................................................................................................15
3.2 Wetgeving.................................................................................................................................................................................15
A. Wet der XII Taferelen (450 v. Chr.).........................................................................................................................................15
B. Ander wetgeving gemaakt door volksvergaderingen (rol senaat).........................................................................................16
4. PRIMITIEVE PROCEDURE.................................................................................................................................................... 16

1. ROME WORDT WERELDRIJK............................................................................................................................................... 19

2. GEVOLG 1: AANPASSING INSTELLINGEN............................................................................................................................. 19

3. GEVOLG 2: AANPASSING RECHTSBRONNEN DOOR PRAETOR.............................................................................................. 20

3.1 De gewoonte.............................................................................................................................................................................20
3.2 De wetgeving.............................................................................................................................................................................20
3.3 Het magistratenrecht: praetor maakt recht.............................................................................................................................20
3.4 Het juristenrecht: praetor heeft hulp van de rechtsleer..........................................................................................................23
4. GEVOLG 3: AANPASSING PROCEDURE................................................................................................................................ 23

4.1 Overleven van de legis actio.....................................................................................................................................................23
4.2 De formula.................................................................................................................................................................................23
A. Ontstaan..................................................................................................................................................................................23
B. Verloop formulaproces...........................................................................................................................................................24

1
AJ 2023 - 2024

,1. ROME KRIJGT EEN KEIZER................................................................................................................................................... 28

2. GEVOLGEN VOOR DE INSTELLINGEN................................................................................................................................... 29

3. GEVOLGEN VOOR DE RECHTSBRONNEN............................................................................................................................. 30

3.1 De gewoonte.............................................................................................................................................................................30
3.2 De wetgeving van de volksvergaderingen en de senaatsbesluiten..........................................................................................30
3.3 Het magistratenrecht................................................................................................................................................................30
3.4 Het keizersrecht = constitutiones (wetten)...............................................................................................................................30
Vormen van keizersrecht............................................................................................................................................................31
3.5 Het juristenrecht.......................................................................................................................................................................32
4. GEVOLGEN VOOR DE PROCEDURE...................................................................................................................................... 33

4.1 De formula-procedure...............................................................................................................................................................33
4.2 De cognitio extraordinaria........................................................................................................................................................33
A. Ontstaan..................................................................................................................................................................................33
B. Verloop....................................................................................................................................................................................33
C. Tenuitvoerlegging...................................................................................................................................................................35
1. VERVAL ROME + GROTERE MACHT KEIZER.......................................................................................................................... 36

2. GEVOLGEN VOOR DE INSTELLINGEN................................................................................................................................... 37

3. GEVOLGEN VOOR DE RECHTSBRONNEN............................................................................................................................. 37

3.1 Magistratenrecht en wetgeving van de volksvergaderingen....................................................................................................38
3.2 De gewoonte.............................................................................................................................................................................38
3.3 Het juristenrecht (ius)...............................................................................................................................................................38
3.4 Het keizersrecht (leges).............................................................................................................................................................38
4. GEVOLGEN VOOR DE PROCEDURE...................................................................................................................................... 39

4.1 Verdwijnen van de formula-procedure.....................................................................................................................................39
4.2 De cognitio-procedure: omvorming tot libelprocedure...........................................................................................................39
4.3 Van het libelproces naar onze procedure.................................................................................................................................40
1. WIE WAS KEIZER JUSTINIANUS?......................................................................................................................................... 42

2. HET CORPUS IURIS CIVILIS.................................................................................................................................................. 42

A. Codex......................................................................................................................................................................................43
B. Digesten..................................................................................................................................................................................43
C. Instituten.................................................................................................................................................................................44
D. Novellen..................................................................................................................................................................................44
3. DE IMPACT......................................................................................................................................................................... 45

1. HET ACHTERLIJK WEST-EUROPA......................................................................................................................................... 47

2. DE TRIOMF VAN DE GEWOONTE EN VAN HET LOKALE/REGIONALE RECHT..........................................................................47

2.1 Probleem 1: Germaans recht....................................................................................................................................................47
2.2 Probleem 2: Karolingische periode...........................................................................................................................................49
2.3 Een geval apart: De kerk...........................................................................................................................................................49
2.4 De procedure.............................................................................................................................................................................50
2
AJ 2023 - 2024

,1. EEN BREUK OMSTREEKS 1100............................................................................................................................................. 51

1.1 De herontdekking van het Corpus iuris civilis...........................................................................................................................51
1.2 De opkomst van de universiteiten............................................................................................................................................52
2. HET EUROPEES RECHT VAN DE RECHTSGELEERDEN: HET IUS COMMUNE............................................................................54

2.1 Glossatoren...............................................................................................................................................................................54
A. Naam.......................................................................................................................................................................................55
B. Achtergrond............................................................................................................................................................................55
C. Evaluatie..................................................................................................................................................................................56
2.2 Commentatoren........................................................................................................................................................................57
A. Continuïteit met Glossatoren.................................................................................................................................................57
B. Breuk met Glossatoren...........................................................................................................................................................57
2.3 Humanisten...............................................................................................................................................................................58
A. Achtergrond............................................................................................................................................................................59
B. Positieve verwezenlijkingen....................................................................................................................................................59
C. Negatieve keerzijde.................................................................................................................................................................59
D. Evaluatie..................................................................................................................................................................................60
2.4 De impact van het ius commune op de kerk: het Romano-canoniek recht.............................................................................61
A. Rechtsbronnen........................................................................................................................................................................61
B. Wisselwerking met Romeins recht.........................................................................................................................................62
3. DE CONFRONTATIE TUSSEN HET IUS COMMUNE EN HET LOKALE/REGIONALE GEWOONTERECHT.......................................63

3.1 De verspreiding van het ius commune.....................................................................................................................................63
A. De mediterrane wereld: doorbraak ius commune van in het begin......................................................................................63
B. De landen met massale receptie van het Romeins recht: rore domineert na 1500..............................................................64
C. De pays de droit coutumier : ‘Germaans gewoonterecht houdt stand’.................................................................................65
D. De buitenstaanders: 2 rare gevallen.......................................................................................................................................66
E. De periferie (weinig belang)....................................................................................................................................................66
3.2 Verklaringen voor het terreinverlies van het gewoonterecht: Waarom is het ius commune een succes?.............................67
3.3 De eerste reactie op het ius commune: autonome pogingen tot verbetering.........................................................................68
A. Tendens tot eenmaking..........................................................................................................................................................68
B. Tendens tot verwetenschappelijking en professionalisering (voorsprekers).........................................................................69
C. Tendens tot verschriftelijking (saksenspiegel + homologatie)................................................................................................70
3.4 De alliantie tussen gewoonterecht en het ius commune: de ‘praktische rechtsleer’..............................................................72
4. DE BOLWERKEN VAN HET GEWOONTERECHT..................................................................................................................... 74

4.1 Lex Mercatoria..........................................................................................................................................................................74
4.2 Feodaal recht.............................................................................................................................................................................75
4.3 Engeland....................................................................................................................................................................................77
5. DE PROCEDURE.................................................................................................................................................................. 79

1. DE VERLICHTING: EEN BREUK CA. 1800............................................................................................................................... 80

1.1 De verlichting en het recht........................................................................................................................................................81
2. DE WETGEVING VOOR CA. 1800......................................................................................................................................... 81

2.1 Algemeen uitgangspunt............................................................................................................................................................81
3
AJ 2023 - 2024

, 2.2 De pauselijke revolutie..............................................................................................................................................................81
2.3 De geleidelijke opkomst van de wetgeving in het wereldlijke recht voor de doorbraak van het absolutisme.......................82
2.4 De doorbraak van het absolutisme...........................................................................................................................................82
A. Frankrijk: franse wetgeving voor ca. 1800..............................................................................................................................82
B. Zuidelijke Nederlanden: wetgeving voor ca. 1800.................................................................................................................84
3. DE ONTWIKKELING VAN HET VERNUNFRECHT.................................................................................................................... 84

3.1 De Spaanse neoscholastiek.......................................................................................................................................................84
3.2 Hugo Grotius.............................................................................................................................................................................85
3.3 Het eigenlijke Vernunftrecht.....................................................................................................................................................86
4. DE ZELFMOORD VAN HET VERNUNFTRECHT: DE CODIFICATIE............................................................................................. 87

4.1 Het begrip codificatie................................................................................................................................................................87
4.2 Voorbeelden..............................................................................................................................................................................88
4.3 De Franse Code civil van 1804...................................................................................................................................................88
A. Ontstaan..................................................................................................................................................................................88
B. Bronnen...................................................................................................................................................................................89
C. Impact in Frankrijk..................................................................................................................................................................89
D. Impact in België......................................................................................................................................................................90
E. Impact in de rest van de wereld..............................................................................................................................................92
F. Verklaring succes.....................................................................................................................................................................92
4.5 Maar: Codificatie = de zelfmoord van het Vernunftrecht.........................................................................................................93
5. ENGELAND: DE GROTE AFWEZIGE....................................................................................................................................... 94

6. DE PROCEDURE.................................................................................................................................................................. 94

1. DE ‘VERKAVELING’ VAN HET RECHT IN EUROPA EN IN DE WERELD......................................................................................96

2. DUITSLAND........................................................................................................................................................................ 96

2.1 Overleven ius commune...........................................................................................................................................................96
2.2 Von Savigny (historische school)...............................................................................................................................................97
2.3 Pandektisten..............................................................................................................................................................................98
2.4 Germanisten..............................................................................................................................................................................99
2.5 Interessenjurisprudenz.............................................................................................................................................................99
3. FRANKRIJK NA DE CODIFICATIE.......................................................................................................................................... 99

3.1 Wat Napoleon wou...................................................................................................................................................................99
3.2 Ecole Romaniste......................................................................................................................................................................100
3.3 Eerste exegetische school.......................................................................................................................................................100
A. Ontstaan 1830 (-1880)..........................................................................................................................................................100
B. Naam.....................................................................................................................................................................................100
C. Werkwijze..............................................................................................................................................................................100
3.4 Tweede exegetische school....................................................................................................................................................100
3.5 Deze scholen ook in België......................................................................................................................................................101
A. Verfransing............................................................................................................................................................................101
B. Slecht onderwijs....................................................................................................................................................................102
C. Nuancering............................................................................................................................................................................103
4
AJ 2023 - 2024

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RVP22. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $13.80. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

72841 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$13.80  2x  sold
  • (0)
  Add to cart