Genetica: inleiding
Toepassingen van genetica
1) DNA fingerprints in de misdaadbestrijding
2) Gentherapie
Bv. Spinal Muscular Atrophy (SMA): slecht bezenuwde spieren, gemuteerd SMN1 eiwit
gentherapie met virus
3) GGO’s = genetisch gemodificeerd organisme
Ontstaan door wijziging genetisch materiaal welke door voortplanting/natuurlijke recombinantie niet mogelijk
is
4) Insuline productie via genetisch gemodificeerde bacteriën
5) CrisprCas
DNA invoegen
6) Geneeskunde: diverse ziekten hebben een genetische oorzaak
Oncogenen: genproducten regelen celdeling
Tumor suppressor genen: slecht functioneren kan leiden tot ongecontroleerde celdeling
7) Landbouw
Planten-en dierenveredeling via vector met correct DNA
Transgenese: een vreemd gen van een ander soort organisme overbrengen, kruisbaarheid is niet
noodzakelijk (bv. bacteriën als vector)
Cisgenese: soorteigen genen (bv. van het ene ras naar het andere), worden overgebracht
Bv. Aardappelplaag door Phytophthora infestans: veredeling m.b.v. resistente aardappel ut Z-Am
H1: Mendeliaanse overerving
Erfelijkheid en variatie
Erfelijkheid: het vermogen van organismen en hun nakomelingen om op uitwendige omstandigheden identiek te
reageren
Genotype: erfelijke aanleg (= aanwezige genetische eigenschappen)
Fenotype: verschijningsvorm zijnde morfologie, gedragingen, fysiologie,… (resultaat van interactie tussen
omgeving en genotype)
Niet erfelijke fenotypische beïnvloeding: zonder dat er genen bij te pas komen
Bv. #dooire in ei bepaald door lichaamscondities moeder
Bv. Trisomie 21 hangt af van leeftijd moeder
Reactienorm: 1) range van fenotypen die kan ontstaan uit een genotype, als gevolg van verschillende
omgevingen
2) fenotypisch variantie die men bekomt met een gegeven genotype is een weerspiegeling van
de milieuvariantie
Weinig afhankelijk door omgeving: bloedgroep, bloemkleur,…
Sterk afhankelijk van milieu: lichaamsgewicht, gewasopbrengst,…
1
, Amelia Hajnus Genetica 2022-2023
Wetten van Mendel (1866)
Experiment met erwten:
Zelfbestuiving stoppen door stamper/meeldraden weg te halen
Artificiële ruisbestuiving
P = zuivere lijnen
Verschillende kenmerken:
1) Dominantiewet
Elk ouder levert een allele (verschijningsvorm) van een welbepaald gen
Kruising homozygoot dominante x homozygoot recessief dominant allele komt tot uiting in F1
Casestudy: alkaptonurie = black urine disease
Stofwisselingsziekte ter hoogte van tyrosine metabolisme
AA en Aa: enzym (oxidase) breekt alkapton af
aa: alkapton (zwart) blijft aanwezig
Casestudy: albinisme
Tyrosinase zorgt voor melanine synthese
Geen pigment
2) Segregatiewet
De afzonderlijke eigenschappen splitsen in de volgende generatie uit volgens welbepaalde verhoudingen
(3:1)
3) Onafhankelijkheidsregel
Ieder genenpaar segregeert onafhankelijk van ander genenpaar
Chi-kwadraat toets
Door Mendeliaanse overerving?
Testkruising heterozygoot + homozygoot recessief
X2 = (geobs. waarde – theor. waarde)2 / theor. waarde → zo klein mogelijk
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BrentUGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.