Vraag 1 (5 punten, 200 woorden)
Stel, op grond van artikel 2:20 van het Burgerlijk Wetboek (oud) wordt een Nederlandse politieke partij
verboden en ontbonden die blijkens haar verkiezingsprogramma “streeft naar een regering van ons volk
geheel op de grondslag van de in de Heilige Schrift geopenbaarde ordening Gods”. De Hoge Raad
oordeelt uiteindelijk dat de partij feitelijk een theocratie wil invoeren en daarmee in strijd handelt met
de openbare orde. Het verbod legt de partij – normaal goed voor drie zetels in de Tweede Kamer –
overigens publicitair geen windeieren: volgens de wekelijkse peiling van Carice de Kat zou zij weleens
naar vier kunnen groeien als ze zou mogen meedoen aan volgende verkiezingen.
Het voormalige bestuur van de als erg gezagsgetrouwe bekendstaande partij is ontdaan en beraadt zich
op vervolgstappen. Verwacht u dat het het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) het
partijverbod in casu proportioneel acht? Baseer uw antwoord op de u bekende EHRM-jurisprudentie.
Antwoord
Neen: waarschijnlijk zal het hier afketsen op de proportionaliteitstoets waar het gaat om de
vraag of sprake is van een ‘pressing social need’.
In Refah Partisi beantwoordt het Hof daartoe drie vragen:
(i) whether there was plausible evidence that the risk to democracy, supposing it had been
proved to exist, was sufficiently imminent;
(ii) whether the acts and speeches of the leaders and members of the political party
concerned were imputable to the party as a whole; and
(iii) whether the acts and speeches imputable to the political party formed a whole which
gave a clear picture of a model of society conceived and advocated by the party which
was incompatible with the concept of a ‘democratic society’ (r.o. 104).
Punt ii en iii lijken blijkens de casus niet aan de orde te zijn: er is geen sprake van handelingen
en toespraken van partijbestuurders/-leden (want ‘gezagsgetrouw’). In ieder geval wringt de
schoen natuurlijk op het eerste punt: zou deelname van de partij aan de eerstkomende Tweede
Kamerverkiezingen een bedreiging vormen voor de democratie? In Refah kon de gelijknamige
partij volgens de peilingen afstevenen op een absolute meerderheid, waarna zij de macht zou
kunnen grijpen en zich niet door coalitieafspraken gehinderd zou weten in het bereiken van
politieke doelstellingen, namelijk o.a. invoering pluralistisch rechtsstelsel, Sharia (r.o. 107-108,
132). Een dergelijk vooruitzicht is in casu niet aan de orde. Voor een coherente redenering met
verwijzing naar de relevante rechtsoverwegingen: 5pt.
Vraag 2 (5 punten, 120 woorden)
In 2016 verscheen het rapport ‘Fractievorming in de Tweede Kamer’, geschreven door een werkgroep
van Tweede Kamerleden onder voorzitterschap van voormalig Kamerlid Roelof Bisschop (SGP). In
het rapport stelt de werkgroep het volgende:
‘Omdat fractievorming zo duidelijk ten goede komt aan het functioneren van een parlement,
zou het niet vreemd zijn om deze in de grond vrijwillige vorm van samenwerken van
volksvertegenwoordigers te stimuleren en afsplitsingen te ontmoedigen.’
Leg uit met welk grondwettelijk uitgangspunt bovenstaande bewering potentieel op gespannen voet
staat en waarom.
Antwoord
Bovenstaande uitspraak staat op gespannen voet met het vrij mandaat of lastverbod, zoals dat
volgt uit artikel 67 lid 3 Grondwet (2 punten). Volgens dat uitgangspunt stemt een Kamerlid
zoals hij dat zelf wil. Binnen een samenwerking tussen Kamerleden is voor die zelfstandigheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniemestudentaanderug. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.