ALLE LESNOTITIES ROMEINS RECHT + GESLAAGD EERSTE ZIT (13/20)
125 views 1 purchase
Course
Romeins recht
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Book
Blokwijzer: Romeins recht
Ik heb alle lessen gevolgd en veel genoteerd. Het document is zeer uitgebreid en ik heb er een 13/20 mee behaald in eerste zit. Het boek heb ik amper gebruikt maar de structuur van mijn notities zijn redelijk logisch en zeer duidelijk.
Overzicht:
1. Inleiding
2. Externe geschiedenis: bronnen van het recht
o van de Koningstijd tot heden
3. Interne rechtsgeschiedenis
o De ontwikkeling van subjectieve rechten
o Procesrecht
o Personenrecht
o Erfrecht
o Zakenrecht
o Algemeen verbintenissenrecht
o Bijzondere overeenkomstenrecht: koop-verkoop, huur-verhuur
o De maatschap, de vereniging en de rechtspersoon
4. Algemeen besluit + vragensessie
27/09
HOOFDSTUK 1: Inleiding
- Eigendom als belangrijk recht
- Onteigening
- Rudy Giuliani en Sandy Hook:
Private boete bovenop schadevergoeding -> niet de werkelijk geleden schade
want het gaat over een boete, een bestraffing die je moet betalen aan de person
zelf
Romeins recht voor hedendaagse juristen
Redenen romeins recht leren (4 pijlers)
1. Ontwikkeling van een historisch bewustzijn
- Aandacht vr dynamisch karakter vh recht
- Huidige recht niet de enige mogelijke opl
- Kritische functie vd rechtsgesch
2. RR als component vh universitaire denken -> ligt ad basis van het intelectuele cultuur
a. Romeins juridisch denken
b. Joods-christelijke theologie
c. Griekse wetenschappelijke logica
d. Oosters wiskundig denken
- Boethius (477-524): germaanse volk, gefacineerd door aristoteris denken in
constantinopel -> zijn geschriften nr latijn verlaten (politiek feit) maar hij
werd gedood dus iemand nieuw nodig om het aristoteris denken voort te
zetten
- Arabische vertalingen en teksten van al farabi werden gelezen door avicenna
-> op basis van het aristoteris denken
- Averroes zijn teksten nr latijn vertalld en zijn zo in westerse academische
wereld waar je bv thomas van aquino en juristen die met dat aristoterische
denken aan de slag zijn gegaan
- Invloed aristoreisch denken? Zeer groot, versch keren in versch hoofdstukken
tegenkomen
1
, Romeins recht
13de eeuw invloed wet methode (aristoterisch)
15de eeuw wiskundige traditie
3. Belang van gedeelde rechtshistorische wortels vh europese continent -> helpt andere
rechststelsel beter te begrijpen
- Deel van het Romeinse Rijk
- Doorleven van de Romeinse droom
- Ontwikkeling van een ius commune
- Invloed van gedeelde wortels tot vandaag
• Invloed van Byzantijnse (= Oost-Romeinse) recht in het Westen
Vb.
Nood aan verzoening beide kanten oost west verdeling stond
centraal -> centraal in boek: ius commune graeco-romanum
=> Zoeken wat ons verbindt en niet alleen wat ons scheidt
- nog ruimer dan Europa: vb
1. Ethiopië:
o Arabische vertalingen van Romeinsrechtelijke teksten in islamitische
regio’s
o (wellicht) in vijftiende eeuw op vraag van de Ethiopische keizer Zar’a
Ya’qob (1434-1468) vertaald naar het Ge’ez = Fetḥa Nagaśt
o … en zo al snel ook een belangrijke tekst voor het Ethiopische
rechtssysteem.
1. Japan
o Late 19de eeuw: introductie van Frans en Duits burgerlijk recht in Japan
– zo indirect ook een grote invloed van het Romeinse recht
o Studie van het Romeinse recht vanaf 1874 aan universiteit van Tokyo –
Romeinse recht volgens de Pandektenwissenschaft
o … belangrijk voor interpretatie van het Japanse recht
2. Congo
o 1954: Stichting van de universiteit ‘Lovanium’ in Belgisch-Congo
o Romeins recht als één van de verplichte opleidingsonderdelen
o Nu: Université catholique du Congo + Université de Kinshasa
4. Structuur vd basisbeginselen uit het privaatrecht
2
, Romeins recht
Een eerste kennismaking met de wetenschap van het Romeinse recht
Romeins recht als een wetenschap
o Applicative legal history vs. contemplative legal history
o Juridisch grondslagenonderzoek
Ontwikkelingsgeschiedenis van juridische concepten
In het verleden vaak geïnstrumentaliseerd voor noden
van de tijd, voor het oplossen van conflicten
= applicative legal history
Notities:
Romeinsrechtelijke teksten die daar werden bekeken -> keizer
justinianus (16de eeuw), deed verzameling van rechtelijke
teksten
-> werd gestudeerd om eigen recht vorm te geven
Vb. Durand (actief hof paus):
haalde uit alles van justinianus zijn teksten wat met
procesrecht te maken gehad, kon dit zeer goed
interpreteren
zijn werk noemt iets met spiegel
waarom deed hij aan applicative legal history?
Gebriukte ze niet om gesvh te bekijken maar om vorm te geven
aan zijn eigen curie bij de paus
14de eeuw: Bartolus :
actief in het dossieren + gevr voor zijn advies in
hedendaagse casusen (tijd vd pest)
applicative: romeinse teksten worden gebruikt op
toepassingsgerichtewijze
contemplative: zelfde romeinse teksten maar worden anders
bekeken, begrijpen hoe de samenleving van toen geordend was
o Humanisten (15de-16de eeuw): “terug naar de oudheid”
“Recht van de rede” = “Vernunftrecht” => ahistorisch
Reactie: Historische School => Friedrich Carl von Savigny
(1779-1861)
o Romeins recht als hulpmiddel voor het oplossen van actuele
problemen: “a-historische” benadering => applicative legal
history
Bv. Savigny, System des heutigen römischen Rechts
(1840)
• Dezelfde persoon => mengeling van beide
methoden (contemplative, maar ook
applicative)
3
, Romeins recht
o Studie van het Romeinse recht en zijn ontwikkeling als
dusdanig => contemplative legal history
o Zoeken naar ontwikkelingen binnen het Romeinse recht
van de Oudheid: “neohumanistische” benadering
• Bv. Otto Lenel, Palingenesia Iuris Civilis (1887-1889)
• Op zoek naar interpolaties...
o Recht confronteren met theologische, politieke, sociaal-
economische omgevingsfactoren: “contextuele”
benadering
Wel oppassen met niet-juridische bronnen
over juridische problemen
Notities:
Contemplative legal history is de meest gekozen methode
-> bronnen in hun socio-economische context situeren
Humanisten ginger ervan uit dat we terug nr de oudheid
moesten en werden daar ook voor opgeleid
-> latijn, grieks en hebreeuws leerden zij (3talen college)
o Werken met de bronnen
o Archeologie
o Paleografie: geschriften dateren
o Codicologie: Studie van hoe versch bladen aan elkaar
gevlochten worden
o Tekstkritiek: op zoek naar de ‘oorspronkelijke’ tekst
Kopie of origineel?
Diverse versies in omloop?
Handschriftenfamilies?
=> nood aan een teksteditie
=> Tekstkritiek: als doel versch teksten naast elkaar te leggen
en taalfamilies erin te herkennen
(Transliteratie: belangrijk bij de ontw van handschriften -> 9 de
eeuw tekort aan papier -> papier gerecycleerd (schrijven in
kleinere letter) -> veel teksten (ook juridische teksten) gingen
zo verloren door die recyclage
=overschrijven in een andere geschrift)
o Bij een dergelijke teksteditie => soms ook ‘tekstverbeteringen’
om dichter bij het origineel te komen
Niet altijd voldoende beargumenteerd
Josephus Justus Scaliger (1540-1609)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller codexje123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.33. You're not tied to anything after your purchase.
