Samenvatting Gedrag en maatschappij (prof. Declerck en Cambré)
15 views 2 purchases
Course
Gedrag en maatschappij (1108TEWVSG)
Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Dit document is een samenvatting van het vak Gedrag en maatschappij, inclusief het deel gedragswetenschappen en maatschappijwetenschappen, gegeven door profs Declerck en Cambré (1ste jaar bachelor UA). De samenvatting is geschreven in het jaar en is dus actueel. Het bestaat uit een combinatie van ...
De mens heeft een grote impact op gebeurtenissen in de wereld:
- Klimaatverandering
- Verlies aan biodiversiteit - > uitbraak van invasieve soorten (bacteriën, sprinkhanen, …)
o OORZAAK: monocultuur waarbij we allemaal dicht bij elkaar wonen
o PROBLEEM: exponentieel groeiende wereldbevolking – oorsprong bij IR (19 de E)
Stilstaan is achteruitgaan:
- Red Queen Strategy (Lewis Caroll): we moeten continu aanpassen om op = plek te blijven
Vooruitgang heeft een prijskaartje:
- ‘Als kennis problemen kan veroorzaken, is het niet door onwetendheid dat we ze oplossen’
- Het meest trieste aspect van het huidige leven is dat de wetenschap sneller kennis opdoet
dan de maatschappij wijsheid opdoet
- = > we moeten kennis en maatschappij op elkaar afstemmen – mentaliteitsverandering nodig
Sociaal dilemma
= conflict tss persoonlijk voordeel en collectief belang. Als teveel mensen uit eigenbelang handelen,
verliest ied (veroorzaakt door maatschappelijke problemen)
- Je kan NOOIT je eigen voordeel en gemeenschappelijke welvaart samen realiseren
- BV: klimaatopwarming, carpooling, recycling, …
- BV: democratie
o Voorschriften en wetten komen tot stand via vertegenwoordiging vd maatschappij
o Als onvoldoende mensen deelnemen aan publiek debat (via stemrecht) - > voordelen
van democratie riskeren ondermijnd te w door machtsmisbruik van enkelen
o Democratische maatschappij kan niet bestaan zonder burgerzin
Deelnemen aan publiek debat vraagt “fact checking”
Alles is contigent (toevallig) maar niet arbitrair (willekeurig)
De rode draad:
,DEEL 1: Inleiding tot de
gedragswetenschappen
Gedragswetenschappen = studie van verscheidene drijfveren en factoren en de die het gedrag
beïnvloeden – vaak sociaal geconstrueerd
OPM: Alles wat we doen heeft te maken met bewust denken
1 Gedrag
1.1 Homo sapiens: een bijzonder paradox
3 eigenschappen waarom we ons anders gedragen dan andere dieren:
- Groter brein dan andere dieren (PP en IPF die instaan voor sociale interacties)
- Complexere taal dan andere dieren - > meer abstractie maken van zaken
- Langere kindertaal dan andere dieren (min 20j)
- We zijn meest destructieve dier op aarde
o BV: oorlog om eigen soort uit te roeien
- We hebben de capaciteit om de wereld naar onze hand te zetten – grotere economische
voetafdruk dan andere dieren
1.2 Geschiedenis
Gedragswetenschappen is een combinatie van
- Empirie = dataverzameling
- Rationalisme = theorievorming rond de data
- > hieruit hypothese afleiden en het gedrag voorspellen of sturen
1.2.1 Oorsprong van gedragswetenschappen: interesse voor bewustzijn
2 artsen die theorieën van geneeskunde gebruikten om bewustzijn aan te tonen
- Structuralisme (W. Wundt)
o Experimentele analyse van de ONDERDELEN van het bewustzijn
o Systematische, objectieve observaties van bewuste ervaringen
- Functionalisme (W. James)
o Onderzoekt de FUNCTIE van het bewustzijn
o Invloed van Darwinisme = bewustzijn heeft overlevingswaarde
,1.2.2 Conflict leidt tot waaier van wetenschappelijke benaderingen
Als je een conflict hebt van meningen - > vooruitgang - > andere beweringen van bewustzijn ontstaan
- Behaviorisme (B.F. Skinner)
o Bestudeer enkel het observeerbare gedrag
o Alles is aangeleerd, vrije wil is een illusie
- Psychodynamica (S. Freud)
o Bestudeer de onbewuste drijfveren van het gedrag
- Humanisme (C. Rogers)
o Mensen zijn veranderbaar
o Focus op zelfrealisatie
1.2.3 Moderne benaderingen
Biologische = gedrag verklaren a.d.h.v. genetische, neurologische en biochemische processen
Steunt op de medische kant
Cognitieve = hoe wordt informatie vergaard, opgeslagen, en verwerkt?
Evolutionaire = evolutie door selectie, bestudeert universele tendensen, berust op assumpties uit het
verleden
Vaak niet testen want dit berucht op het verleden dat we niet langer kunnen controleren
Socio-culturele = gedrag is afhankelijk van de socio-culturele context
Focus op huidige omgeving en op onze capaciteit om te leren
1.3 Waarom gedragswetenschappen voor economen?
1.3.1 Begrip voor economische anomalieën (=feiten)
- Afkeer voor onrechtvaardigheid (Ultimatum Spel)
o €10 krijgen en verdelen met een ander MAAR als deze dit weigert, krijg je beide niets
o Ander persoon zal geld weigeren om niet ongelijk behandeld te w
o = > we zijn bereid een prijs te betalen om onrechtvaardigheid te straffen
- Vertrouwen (fundament van coöperatie)
- Belang van verhalen (collectief ergens in geloven zoals religie of waarde van 1 EUR)
De homo- economiscus is hier tegengesteld aan
- Nooit vertrouwen want als je iem vertrouwt, ga je er vanuit dat je iets teruggeeft – je zal er
vanuit gaan dat ied homo-economiscus is en dus werkt naar eigen belang
1.3.2 Gedrag en bedrijfskunde
Bedrijfskunde is belangrijk deel van onze economie: WN als “Human Resources”, als kapitaal
MAAR zo laat je WN niet optimaal werken, de vraag is hoe WEL - > gedrag bestuderen en begrijpen
OPL: Hawthorne studies
= verandering in werkcondities doet de productiviteit niet stijgen maar wel de verwachtingen
die gecreëerd werden
, 1.3.3 Een goede theorie is domein-overschrijdend en biedt
toepassingsmogelijkheden in diverse uiteenlopende gebieden
Kennis dat zich ontwikkelt in een domein kan voorspellingen doen in een ander domein
Belang van controlegevoel:
- Controleverlies
o Medisch: aangeleerde hulpeloosheid – leven in omstandigheden waar je niets aan
kan doen - > veel gezondheidsproblemen
o Maatschappelijk: passievere houding van daklozen en werklozen, afkeer van vaccins
- Controlegevoel
o Medisch: minder gezondheidsproblemen
o Economisch: productieve WN, succesvolle CEO’s
BV: experiment op ratten met elektrische schokken
- Groep krijgt geen schokken, groep kan schokken zelf uitzetten, groep kan er niets aan doen
= > Groep ratten die geen controle hebben over schokken (stress) - > tumoren groeien het snelst
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maudtorfs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.16. You're not tied to anything after your purchase.
