L Filosofische grondslagen van de geesteswetenschappen
All documents for this subject (12)
Seller
Follow
florencedeclercq
Content preview
Martin Heidegger
L-Filosofi sche grondslagen van de geesteswetenschappen
Einde van de moderniteit
Revolutie, grenzen geloof in wetenschap & onttroning subject
Hedendaagse continentale wijsbegeerte
o Nihilisme (Nietzsche)
o Fenomenologie (Husserl)
o Existentiële fenomenologie (Heidegger)
o Existentialisme (Sartre)
o Deconstructie (Derrida)
Hedendaagse analytische wijsbegeerte
Wittgenstein I & II
Martin Heidegger (1889-1976) en de
existentiële fenomenologie
Geboren in 1889 in Duitsland
Studeert filosofie
Assistent van Husserl en draagt hoofdwerk op aan hem
Gaat na periode van assistentschap naar een andere universiteit, waar een
relatie ontstaat met Hannah Arendt
o Belangrijke filosofe van twintigste eeuw, voornamelijk pop politiek
vlak
o Boek ‘banaliteit van het kwade’
o Zaak van Eichmann: brengt verslag en verwacht het Kwaad in de
ogen te kijken (metafysisch concept) ziet onbenullig ventje
(gewoon allemaal mannetjes die hun job doen)
Heel de optelsom is het kwade, maar het kwade heeft geen
concreet metafysisch gelaat
Husserls belangrijkste leerlingen hebben de basisinzichten van hun
meester gecombineerd met de krachtige oproep die van Kierkegaard en
1
, Nietzsche was uitgegaan, namelijk om de concrete existentie ernstig te
nemen ‘existentiële fenomenologie’
o Uitgangspunt is dat de onherleidbare relatie tussen mens en wereld
moet worden gevat vanuit meest oorspronkelijke
bestaanservaring (existentie)
Lichaam op de eerste plaats van belang: mens is in eerste
instantie lichamelijk aanwezig in wereld
≠ lichaam als objectief gegeven waarover wetenschap
kennis kan op doen
= ‘mijn’ lichaam als de plaats waar ik mij het zijn toe-
eigen, als mijn standpunt t.o.v. de wereld
o Is in mijn lichaam dat ik existeer of ‘naar buiten
sta’
Existentie = de lijn van de openheid op de wereld, de intentionaliteit van
Husserl
o Existentieel-fenomenologen leggen nadruk op eindigheid van het
bestaan: ‘eindigheidsfilosofie’
Husserl vroeg aandacht voor feit dat er niet een geïsoleerd bewustzijn, of
een ‘ik’ bestaat, maar dat dit bewustzijn al altijd in de wereld verwikkeld is
o Grondinteresse bleef vrij traditioneel: fenomenologie ontworpen als
antwoord op vraag hoe objectieve kennis mogelijk is
o Existentieel-fenomenologen wijken van Husserl af: hun uitgangspunt
is dat de mens niet in de eerste plaats een ‘kennend bewustzijn’ is
oorspronkelijke bestaanservering, het in-de-wereld-zijn, gaat
vooraf aan theoretische interesse van de mens
Heidegger situeert opdracht wijsbegeerte niet langer primair in zoektocht
naar objectiviteit, maar in verklaring van alledaagsheid
Husserls notie van leefwereld in breedste zin: dagelijks bezig zijn van de
mens met de dingen in zijn omgeving
Belangrijkste werken:
o Sein und Zeit (1927)
o Was ist Metaphysik? (1929)
o Vom Wesen der Wahrheit (1943)
o Holzwege (d.i. ‘Op het verkeerde pad’, 1950)
2
, Dasein
In-de-wereld-zijn van de mens ligt nooit eens en voorgoed vast
Mens heeft niet een ‘wezen’ dat hij stelselmatig moet ontplooien
Kenmerkend voor de mens zijn mogelijkheden: zijn bestaan ligt in het
kunnen-zijn (vrijheid)
o Geen voorafgaande essentie
Mens onderscheidt zich van alle andere dingen en dieren
grijpt altijd vooruit naar nog te realiseren grijpt niet altijd vooruit naar nog te realiseren
mogelijkheden: heeft niet zomaar mogelijkheden
mogelijkheden, is zijn mogelijkheden heeft mogelijkheden
Mens is altijd op zichzelf vooruit
o Is hier en nu aanwezig, maar tegelijk afwezig
o Hij is ‘daar’ (Da), daar waar de mogelijkheden liggen
De mens is een primair Dasein: ‘er-zijn’
Bijzondere relatie van mens tot eigen bestaan
Dasein is aanwezig in de wereld, maar beseft tegelijk dat het niet
samenvalt met gegeven feitelijkheid
Heidegger gebruikt geen traditionele termen als ‘subject’ of ‘dè mens’
gezien zijn innovatieve uitgangspunt
Besef van het Dasein dat het niet met zichzelf samenvalt is niet primair
cognitief
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller florencedeclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.64. You're not tied to anything after your purchase.