Door het uitvoerend comité van the International Society of Lymphology (ISL) werd in 1995 consensusdocument
opgesteld over inhoud van behandeling van lymfoedeem. Dit was noodzakelijk aangezien er enerzijds tendens
bestaat naar therapeutisch verzuim tov behandeling van lymfoedeem en anderzijds omdat er verscheidene
lymfedrainage methoden bestaan, zoals die volgens Vodder, Casley-Smith, Földi en Leduc. Gezien behandeling
van lymfoedeem uit verschillende modaliteiten bestaat noemt men ze Complex Physical Therapy (CPT). Deze
term werd voor het eerst gebruikt door Prof. Dr. Michael Földi, van Földi kliniek als “Komplexe Physikalische
Entstauungstherapie” wat, in Nederlands, letterlijk vertaald, Complexe Decongestieve Fysische Therapie
betekent. Gezien woord decongestieve in het Engels verkeerd kan worden geïnterpreteerd, werd voor term
Complex Physical Therapy (CPT) gekozen.
Deze omvat 4 grote aspecten:
• Huidverzorging en behandeling van infecties
• Speciale vorm van massage
• Meerlagige bandages, gevolgd door steunmouw
• Specifieke oefeningen
Deze therapie heeft 2 grote fasen: reductiefase die ongeveer 4 weken in beslag neemt en onderhoudsfase dmv
compressie en oefeningen
HUIDVERZORGING
Dit heeft tot doel bacteriële infecties thv huid te vermijden. Hierin speelt hygiëne belangrijke rol: huid moet rein
gehouden en heel zacht afgedroogd worden. Vooral in vroeg stadium kan reeds preventief opgetreden worden.
Huid moet soepel en vochtig gehouden worden. Huidproblemen kunnen lokaal oedeem veroorzaken met hoge
proteïnenconcentratie in interstitium, dat extra belasting zal vormen op reeds geperturbeerde lymfestelsel.
Iedere vorm van kwetsuur, zoals brandwonden, snijwonden, insectenbeet,… an lidmaat moeten uiteraard
vermeden worden. Infectie van oedeem, ook wel erysipelas genaamd, geeft aanleiding tot plotse koorts, soms
met rillingen, hoofdpijn en braken. Dit gaat gepaard met pijnlijke rode sinaasappelhuid thv lidmaat. Deze infecties
veroorzaken opnieuw vernietiging van nog resterende lymfevaten, waardoor niet alleen kans op oedeem wordt
bevorderd, maar bovendien kans op infectie nog toeneemt. Behandeling hiervan gebeurt dmv antibiotica.
Overdreven warmte moet eveneens vermeden worden, aangezien stijging van temperatuur stijging van capillaire
filtratie veroorzaakt en tevensideale voedingsbodem is voor bacteriële en schimmel infectie.
1
,MANUELE LYMFEDRAINAGE (MLD)
Ondanks dat principes van Complex Physical Therapy via consensus vast ligt, kunnen MLD technieken verschillen.
Er bestaan verscheidene technieken zoals die van Vodder, Casley Smith, Földi en Leduc.
MLD evacueert extracellulair vocht om vloeistofevenwicht in interstitium te herstellen of te bewaren en om
afvalproducten langs deze weg te verwijderen. MLD speelt belangrijke rol in deze totale behandeling door
enerzijds ledigen en activeren van lymfevaten en anderzijds transport te bevorderen. Tevens worden lymfo-
lymfatische anastomosen en lymfo-veneuze anastomosen gestimuleerd. Dit zijn bestaande banen die slechts
functioneel worden in pathologische omstandigheden door externe druk. Het is belangrijk dat lymfeknopen en
proximale intacte lymfevaten worden leeggemaakt, zodanig dat deze zich kunnen vullen met aangevoerde
overtollige vocht.
Deze techniek is zeer zachte vorm van massage die geen pijn en roodheid mag veroorzaken en gebeurt zeer
oppervlakkig. Miller e.a. (1981) hebben invloed van verschillende drukken (0, 30, 45, 60 en 75 mmHg) op
lymfedrainage onderzocht. Zij injecteerden radioactieve zwavelcolloïden in achterpoot van honden en bepaalden
evacuatie van radiotracer. Zij vonden dat lymfestroom toenam bij verhoogde druk. Zonder druktoepassing
bedroeg lymfestroom 0,324 ml/u, bij 30 mmHg steeg lymfestroom naar 0326 ml/u en bij 45 mmHg was er stijging
tot 0,480 ml/u/ml. Wanneer druk van 60 mmHg werd toegepast, was er bij sommige proefdieren verhoogde
lymfestroom (0,96 ml/u), terwijl bij andere proefdieren een gedaalde lymfestroom (0,207 ml/u) werd genoteerd.
Wanneer druk van 70 mmHg werd toegepast, was er sterk gedaalde stroom (0,0326 ml/u). Op dit ogenblik is
lymfevat bijna volledig gecollabeerd. Uit hun onderzoek blijkt dat druk van +- 45 mmHg meest effectief is.
Te grote druk zal niet enkel zorgen voor samendrukking van lymfevaten, maar kan tevens leiden tot beschadiging
daarvan. Uit onderzoek van Eliska e.a. blijkt dat manuele druk van 70 – 100mmHg gedurende 10 minuten schade
kan veroorzaken aan lymfevaten en met name aan endotheliale laag van initiële lymfevaten. Belangrijk is dat
handen niet over huid wrijven maar drukken. Er wordt zachte druk uitgeoefend met verplaatsing van huid en
weer losgelaten. Dit veroorzaakt enerzijds drukverschil dat soort pompeffect creëert, waardoor oedeem beter
geabsorbeerd zal worden. Anderzijds zorgt verplaatsing van huid voor opening van initiële lymfevaten, die dmv
filamenten verbonden zijn met onderliggende weefsels. Hierdoor wordt interstitieel vocht beter opgenomen.
Bij oedemen van graad II en III mag iets hogere druk gebruikt worden om aanwezige fibrose te defragmenteren,
zodanig dat het in lymfevaten kan opgenomen worden. Duur van totale behandeling hangt grotendeels af van
evolutie van oedeem en het is pas effectief wanneer er nog lymfevaten aanwezig zijn die geactiveerd kunnen
worden.
Duur van totale behandeling hangt grotendeels af van evolutie van oedeem en het is pas effectief wanneer er
nog lymfevaten aanwezig zijn die geactiveerd kunnen worden
2
, LEDUC METHODE
Methode Leduc werd ontwikkeld aan VUB en Universté Libre de Bruxelles obv experimenten op proefdieren en
vervolgens op proefpersonen. Bij deze techniek worden eerst lymfeklieren leeggemaakt, eveneens aan
tegenovergestelde zijde. Vervolgens moet oedeem “opgeroepen” worden dmv oproepingshandgrepen. Deze
handgrepen dienen om activiteit van gezonde lymfevaten te vergroten. Resorptie van oedeem gebeurt thv
lymfecapillairen dmv resorptiehandgrepen.
VERSCHILLENDE HANDGREPEN
Resorptiehandgreep
Pols maakt rollende beweging van distaal naar proximaal en handpalm en vingers oefenen achtereenvolgens
druk uit op huid. Deze handgreep verhoogt weefseldruk, wat evacuatie van lymfe bevordert en wordt
uitgeoefend in dezelfde richting als fysiologische drainage.
Oproeping- of evacuatiehandgreep
Hand maakt afrollende beweging van proximaal (= waar men lymfevocht naar toe wil brengen) naar distaal (=
waar men lymfevocht weg wil halen) op huid van P. Gestrekte vingers rollen achtereenvolgens over huid en
voeren huidverschuiving uit in richting waar men vocht wil naartoe transporteren. Dit creëert zuigeffect en
voortstuwing van lymfe in collectoren. Oproepingsmassage gebeurt altijd van proximaal naar distaal.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FMertens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.