Summary
samenvatting filosofie
- Course
- Institution
samenvatting van boek en ppt en eigen notities
[Show more]
Seller
Follow
paulinebracke
Content preview
FILOSOFIEH1: DE OORSPRONG VAN DE FILOSOFIE
INLEIDING
- geschiedenis van de filosofie is een verhaal van mannen
- 20e eeuw → verandering, vrouwen kregen meer toegang tot onderwijs
- Filosofie → Filein + sophia
- filein = houden van
- sophia = griekse godin van wijsheid
- oorsprong van de filosofie → 2 manieren
- filosofie is zo oud als de mens zelf
- plato : filosofie begint met verwondering
- verwondering is de bron van onze zoektocht om te begrijpen wat er
zich voordoet in onszelf en de wereld
- filosofie is ontstaan in bepaalde periode in een bepaalde regio
- westerse filosofie → 6e eeuw v chr.
- overgang van mythos naar logos
- van mythen door goden naar rationele verklaringen
- rationaliteit = observatie en argumentatie
- nieuwe manier van denken en verklaren
- natuur wordt uit de natuur verklaard
- ging samen met verstedelijking en botsing van
modellen
- mythische wereldbeelden
- Odysseus en de sirenen door Homeros
- heeft de list verzonnen van het paard van troje
- odysseus keert terug naar huis en moet
bepaalde dingen(bv verleiding) overwinnen over
de zee
- weg die de mens aflegt in het leven om zichzelf
terug te vinden
- de Zondeval
- verhaal van de uitdrijving uit het Aards Paradijs
- verboden van de appel te eten maar ze doen het
toch dus ze worden uit de tuin verjaagd
- appel staat voor kennis van goed en kwaad
- gevolg van kennis en oordelen
1
, - oosten
- India
- Upanishaden= filosofische reflecties
- Mahavira en Boeddha → stelden levenswijze in vraag
- China
- Confucius
- Taoïsme in bloei door overleving Lao Tse
- Ying en Yang
OMSCHRIJVING EN INDELING VAN DE FILOSOFIE
TUSSEN RELIGIE EN WETENSCHAP
- wat is filosofie? beschrijving door Crescenzo
- twee fundamentele disciplines: de wetenschap en religie
- wetenschap → bestuderen de ‘objectieve’ verschijnselen/ fenomenen
- domein: de materiële werkelijkheid
- natuurfilosofie werd fysica, NW en sociologie en psychologie
- ratio en empirie
- religie → zoeken naar iets absoluuts, boven het vermogen te begrijpen
met zintuigen
- domein: zingeving, waarden, bewustzijn
- “voorbij” zintuigen en verstand
- filosofie bevindt zich tussen wetenschap en religie
DRIE GROTE VRAGEN EN DOMEINEN
- Immanuel Kant → 3 vragen
- Wat kan ik weten? ( ons denken)
- Wat moet ik doen? ( ons handelen)
- Wat mag ik hopen? ( onze verwachtingen)
- drie vragen herleiden tot 1 vraag ⇒ Wat is de mens?
- Luc Ferry : filosofie houdt zich bezig met
- kennis (werkelijkheid)
- ethiek (rechtvaardigheid)
- wijsheid (heil of geluk)
- kennis verschilt van wijsheid
- kennis → objectieve feiten, weten hoe objecten verschijnen, komt van buiten
- wijsheid → manier hoe we in het leven staan, komt van binnen (onszelf)
2
,HET HUIS VAN DE FILOSOFIE
- filosofie opdelen aan de hand van vragen
- onderscheid tussen feiten en waarden
- feiten → verwijzen naar wat dat is, de ontologie
- wereld, bovenwereld en mens
- waarden
- goed, waar en schoon
- ontologische vragen: vragen naar het ‘zijnde’
- zijnde opdelen in
- de wereld (kosmos)
- bovenwereld (metafysica)
- aard van en orde achter de fenomenen
- mens
- kosmologie → oorsprong van de kosmos
- metafysica → vraag naar achterliggende principes
- wijsgerige antropologie → vragen over aard, status en plaats
vd mens
- sociologie, psychologie, culturele antropologie, agogiek
- vragen naar de ‘drie waarden’
- Plato → het waren het goede en het schone
- Waarheid
- epistemologie/ kennisleer = vragen over kennis en waarheid
- "wat is kennis?", "wat is waarheid?", "wat is het verschil tussen waarheid en
mening?"; "waarop is ware kennis gefundeerd"; wat zijn de grenzen van de
kennis en "hoe kunnen we zekere kennis bereiken?".
- de logica = ‘ Wat is geldig redenen?’
- wetenschapsfilosofie = grondslagen van de kennis van de afzonderlijke
wetenschap
- methoden, grondstellingen, begrippen worden verhelderd
- taalfilosofie = behandeld ontstaan, ontwikkeling, betekenis en functie
van taal
- verband tussen taal en dingen en denken
- Goedheid en rechtvaardigheid
- ethiek onderzoekt het goede
- hoe goede kan gefundeerd worden
- sociaal en politieke filosofie houdt zich bezig met de samenleving
- ‘ hoe dient een rechtvaardige maatschappij te worden
georganiseerd?’
- rechtsfilosofie → vragen naar de aard en de oorsprong van recht
- Schoonheid
- esthetica houdt zich bezig met wat schoonheid en kunst is
3
, - kunst- en cultuurfilosofie
DE PRE-SOCRATISCHE FILOSOFIE
- de oorsprong van de westerse filosofie → pre-socratische filosofie
- filosofie van socrates
- eerste stappen naar het nieuwe soort denken
- vragen waar kosmologisch geïnspireerd
THALES VAN MILETE
- beschouwd als eerste filosoof
- bracht complexe werkelijkheid terug tot 1 beginsel/ archè
- oorsprong van alles is water
- wiskundige stelling
- A/B = D/C
- evenwijdige lijnen van evenwijdige rechten evenredige stukken
afsnijden
- hoogte van piramiden te meten
- ken jezelf → oproep tot zelfkennis blijft fundamenteel thema
ANAXIMANDER VAN MILETE
- leerling van Thales
- betwijfelde of water het archè was → water moet ook uit iets bestaan
- beginsel: het apeiron (het onbepaald, onbegrensde)
- kosmogonie → verklaring voor ontstaan van de wereld als een scheiding en
inwerking van tegengestelde elementen op elkaar
- gebaseerd op dynamiek tussen water, vuur, aarde en lucht
- citaat : “Waaruit de bestaande dingen hun geboorte hebben, daarin vinden ze ook hun ondergang, zoals het
hoort; ze geven elkaar immers recht (díkè) en boete voor het onrecht (adikía), overeenkomstig de verordening van
de tijd"
- verandering in de wereld in termen van rechtvaardigheid en
onrechtvaardigheid
PYTHAGORAS
- term philosophos
- verwijzen naar mensen → een persoon die blijft nadenken tot hij weet
- ‘ik blijf zoeken en nadenken tot ik de werkelijkheid begrijp’
- stelling van Pythagoras → a²+ b² = c²
- via getallen + onderlinge verhouding kan men een wereld vatten en in kaart brengen
- kosmos is een geordend geheel
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulinebracke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now