,Het begrip persoon
Persoon = in het recht elke entiteit die bestemmeling kan zijn van rechtsnormen die hem rechten toekennen
dan wel verplichtingen opleggen = rechtspersoon
à een persoon neemt een actieve rol in als drager van rechten en plichten nl. de uitoefening/uitvoering
ervan
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen natuurlijke/fysieke personen ó rechtspersonen in de enge
zin van het woord.
à Een rechtspersoon is een juridische entiteit waar de wet beperkte rechtspersoonlijkheid aan toekent
Voor natuurlijke personen overlapt de rechtspersoonlijkheid uitsluitend en geheel met het menselijk
leven: van aan de geboorte tot aan het overlijden.
Het is eerder vaag om te definiëren wat een mens is. Voorlopig kunnen we stellen dat een mens een wezen
is dat uit een mens geboren wordt.
Een rechtssubject = drager van rechten en plichten bv: de mens.
Een rechtsobject = het voorwerp van rechten en plichten van rechtssubjecten, zonder dat ze zelf drager zijn
van rechten en plichten bv: de goederen van de mens/dieren…
Het onderscheid tussen rechtssubject en rechtsobject moet worden verfijnd. Terwijl rechtssubjecten inherent
vrijheid en gelijkheid genieten en niet als objecten van anderen kunnen worden beschouwd, zijn sommige
rechtsobjecten wel beschermenswaardig en overstijgen ze hun status als objecten.
Dit wordt complex bij levende objecten zoals dieren. Er zijn drie opvattingen:
1. Instrumentele opvatting: Dieren worden gezien als goederen waarvan het welzijn slechts van
belang is voor hogere menselijke belangen.
2. Intrinsieke opvatting: Dieren krijgen rechtspersoonlijkheid en inherente rechten gebaseerd op
hun waardigheid, waardoor mensen plichten jegens hen kunnen hebben.
3. Gulden middenweg: Creëren van een derde categorie voor dieren, tussen goederen en personen,
zoals in Duitsland, Frankrijk en Nederland. Dit vergemakkelijkt bijvoorbeeld juridische beslissingen
zoals huisdierbezit na echtscheiding. Dit concept kan ook van toepassing zijn op planten, prenataal
en postuum menselijk leven.
HOOFDSTUK 2 PERSONEN
§1 PERSONENRECHT
§ Waarover gaat het > zie inleidend college
§ De natuurlijke persoon
§ De menselijke persoon en zijn persoonlijkheidsrechten
§ De juridische persoon en zijn staat
§ De identificatie van de persoon
§2 DE NATUURLIJKE PERSOON
WIE
§ Welke entiteit is een mens (cf. ‘monstres’ mensen met een beperking ; cyborgs)?
à Elke entiteit die uit een mens is geboren op basis van menselijke gameten eicel en zaadcel
VANAF WANNEER
Art 44 OBW (een akte van geboorte moet worden vastgesteld, vermeld datum en uur van geboorte)
(geboorte=wanneer je uit baarmoeder komt)
§ Uitgangspunt à 2 voorwaarden
- levende (bv huilen bij geboorte)en
P&F 2023-2024 2
, - levensvatbare geboorte (in staat om zelf en zelfstandig te overleven)
!! Geboorte ≠ juridisch begrip à louter taalkundig begrip.
o Levend = enig teken van leven hebben getoond namelijk in--en uitademen
o Levensvatbaar = wordt in de wet vaak aangehaald, maar niet gedefinieerd. De mens
is levensvatbaar als hij bij de geboorte de noodzakelijke eigenschappen bezit om enige
tijd zelfstandig in leven te blijven.
Hoe zit het met kinderen die met ernstige afwijkingen geboren worden of prematuur zijn? Zij worden in leven
gehouden door machines en kunnen zeker enige periode niet zelfstandig overleven?
o Hiervoor heeft men een wettelijke levensvatbaarheidsgrens = 180d postconceptie art. 326 BW à wordt
betwist aangezien ook borelingen die voor de 180ste dag post conceptie geboren worden in leven
gehouden wegens de medische ontwikkelingen van onze tijd art. 58, §2 BW.
o Het artikel 326 BW zou ook niet kunnen worden aangehaald voor kinderen die voor 180d postconceptie
geboren worden en enige tijd geleefd hebben voordat ze overlijden. Hier zou dan geen akte van
geboorte voor kunnen worden opgesteld art. 42 BW als ook zal art. 326 BW niet van toepassing zijn.
§ Situering
§ Begrip
§ Akte van geboorte
- Kind levend en levensvatbaar geboren à aangifte doen àvaststelling vd geboorte door
de arts of vroedvrouw à w meegedeeld aan de ambtenaar van burgerlijke stand
- Vervolgens ouders of één ouder geboorte aangeven binnen 15 dagen na bevalling à
art. 42-48 oud BW)
Ø Art. 42 BW = kennisgeving geboorte
Ø Art. 43 BW = aangifte van de geboorte.
Ø Art. 44 BW = akte van geboorte.
- De ABS maakt deze akte dan op overeenkomstig art. 44 oud BW
- In de akte van geboorte staat
Ø Gegevens van het kind vermeld;
Ø Dag en uur van de geboorte
- Gevolg
Ø Obv deze akte weet men wanneer de rechtspersoonlijkheid is aangevangen en
een NP is beginnen te bestaan
- Kind sterft voor de aangifte
Ø Kind heeft geleefd (vaststelling is er geweest) maar stierf voor de aangifte bij de
ABS? à Dan zowel de akte van geboorte als de akte van overlijden opstellen.
à Kind heeft dus rechtspersoonlijkheid verworven met alle gevolgen ervan
§ Akte van overlijden:
- wanneer een kind overlijd na de vaststelling van geboorte (art. 42 BW), maar voor de
aangifte van geboorte (art. 43 BW) dan moet er eerst een akte van geboorte en dan
een akte van overlijden worden opgemaakt.
§ Akte van geboorte en van overlijden (van rechtspersoonlijkheid)
§ Doodgeboorte
§ Nooit bestaan? Zeer pijnlijk voor ouders → officiële erkenning dat kind er is geweest
o Akte van levenloos kind (art. 59 BW) (dus het kind heeft geen geboorteakte, ook geen
akte van overlijden → want niet levend en levensvatbaar)
§ Evolutie tem 1999 geen regeling over, juridisch niet relevant => ouders wouden wel erkenning
=> regeling maken
§ Begrafenis/crematie kind dat doodgeboren is kan worden begraven/gecremeerd. Eenmaal de
wettelijke levensvatbaarheidsgrens is bereikt, is de begrafenis of crematie verplicht
P&F 2023-2024 3
, § Begrafenis/ crematie
o Vlaams decreet voorziet à alle levenloos geboren kinderen kunnen worden begraven
of gecremeerd à mogelijkheid voor de ouders
o Ongeacht de zwangerschapsduur kunnen ze kiezen welke van de twee ze doen à
niet verplicht
- Kind geboren
Ø vroeger dan 180d voor de geboorte àouders moeten zelf verzoeken
wat ze willen
§ Indien ze niets doen à zorgt het ziekenhuis voor de verder
afwikkeling van de doodgeboorte
Ø vanaf 180d voor de geboorte à dus de levensvatbaarheidsgrens is
bereikt art. 326 BW àbegrafenis of crematie verplicht
§ Akte van een levenloos kind – lees eerst de artikelen 58-59 oud BW officiële erkenning maken
à &kind heeft geen akte van geboorte omdat er geen mens, persoon is geweest (soort akte
overlijden) ouders krijgen de keuze
o Zwangerschap
- < 140 d er gebeurt niets owv abortussen, geen officiële erkenning mogelijk
- ≥ 140 en < 180 dagen voldoende relevant voor erkenning: ouders hebben de
keuze voor akte van levenloos kind
- ≥ 180 dagen verplicht om akte op te stellen
o Vermeldingen:
- verplichte /
- voornamen 140 – 180 d
- naam pas vanaf 180 d + gegevens ouders nodig (ad hoc bepaling in art 59)
§ Ouders kunne keuze om voornamen voor het kind te vermelden niet verplicht (5°)
o Wanneer de akte wordt opgesteld vermeld men;
- Voornamen
Ø na 140 dagen ; ouders kunnen kiezen om de voornalmen wel of niet te
vermelden
Ø na 180 dagen ; idem
- familienaam
Ø w vermeld indien ouders dat wensen na een zwangerschapsduur van
180 dagen (6°)
Ø meer dan 140 dagen en minder dan 180 dagen niet mogelijk om de
familienaam te vermelden
- ouders geen regeling voorzien?
- Wet zegt hier niets over
Overzicht:
- Akte van geboorte: medisch attest door arts of vroedvrouw => kind komt levend en levensvatbaar uit
baarmoeder
- Akte van geboorte en van overlijden: kind overlijdt na vaststelling maar voor aangifte van geboorte
- Begrafenis of crematie: doodgeboren kind => kind wordt levenloos geboren
- Akte van levenloos kind => pas bij vaststelling geboorte is te zien dat kind dood is à door arts of
vroedvrouw
§ Nog geen geboorte
§ Infans conceptus …= retroactieve toekenning van rechtspersoonlijkheid van het verwekte kind
Principe is men geen mens maar men gaat een retroactieve toekenning van de
rechtspersoonlijkheid krijgen tot aan de verwekking. (een kind dat reeds verwekt is, w als
reeds geboren beschouwd, indien dit in zijn voordeel speelt (nadien: levend en levensvatbaar
geboren))
P&F 2023-2024 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller buketarpa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.31. You're not tied to anything after your purchase.