Hoorcollege: Artikel de Brabander
De haviken stellen dat de overheid krachtdadig moet optreden en de vrijheid van (specifieke
groepen) burgers moet beperken, opdat de veiligheid en daarmee de vrijheden die onze democratie
kenmerken behouden blijven. Iedereen moet iets van zijn vrijheid inleveren en instemmen met
vergaande bevoegdheden van de overheid die zijn veiligheid garanderen.
↔
Daartegenover staan de duiven, die vasthouden aan de principes en grondrechten van de
democratische rechtsstaat. Niet strafmaatregelen, maar scholing en perspectief op werk zouden
radicalisering onder moslims moeten tegengaan.
- In de democratische rechtsstaat zijn de burgers beschermd tegen de macht van de overheid.
- In de politieke filosofie staat de vraag naar de relatie tussen burgers en overheid centraal. Denkt na
over de principes van de rechtsstaat, dus ‘mag de overheid ingrijpen in ons privéleven?’.
Tot de belangrijkste principes van de rechtsstaat behoren vrijheid, gelijkheid, bescherming tegen de
macht van de regering en de scheiding van Kerk en Staat. De beginselen van vrijheid en gelijkheid
worden vastgelegd in de zogenoemde grondrechten.
De belangrijkste peiler onder de rechtsbescherming van de burger tegen de macht van de overheid is
de trias politica, oftewel de scheiding der machten.
Montesquieu betoogt dat de wetgevende macht (het parlement), de rechterlijke macht en de
uitvoerende macht (de overheid) gescheiden moeten worden. Deze scheiding der machten
voorkomt dat de overheid zomaar de wet kan veranderen als dat haar goed uitkomt. Vallen de drie
machten in een persoon/instantie samen, dan bestaat het gevaar van de machtsmisbruik of tirannie.
De rechtsbescherming van burgers tegen de overheid houdt in dat de overheid een
onthoudingsplicht heeft. De vrijheden van burgers mogen niet zonder meer worden ingeperkt.
Belangrijk is dat de burgers de gelegenheid krijgen zich te verdedigen wanneer zij worden
aangeklaagd. Dit beginsel is al eeuwenoud en wordt ook wel de habeas corpus-bepaling genoemd.
De laatste jaren kent de overheid ook een zorgplicht. Dit betekent dat zij een actieve houding en
positieve (inspannings)verplichting heeft tegenover haar burgers ten aanzien van het realiseren van
sociale grondrechten.
Het belang van de samenleving weegt zwaarder dan van het individu. Aanpassen is regel, afwijkend
gedrag wordt niet langer getolereerd. Individuele vrijheid mag niet ten koste gaan van de veiligheid
van velen.
De paradox van de bescherming van de rechtsstaat: de vraag is of we de rechtsstaat mogen
verdedigen met middelen die de rechtsstaat aantasten.
De politieke filosofie legt de nadruk op de relatie tussen overheid en burger en op rechten en
plichten. Hoe ver mag overheidsbemoeienis gaan en op grond waarvan? Vrijheid en veilig staan op
gespannen voet. Want om de vrijheid van de burger veilig te stellen zal de overheid die vrijheid
moeten inperken.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller erasmusuniversiteitpsychobachelor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
