Juridische aspecten van de beroepsuitoefening en van de zorgsector
Summary
uitgebreide samenvatting juridische aspecten
10 views 0 purchase
Course
Juridische aspecten van de beroepsuitoefening en van de zorgsector
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Omdat dit vak binnen de opleiding (klinische) psychologie een eerste aanraking met rechten betreft, vroeg het om een volledig andere studie - aanpak. Het allerbelangrijkste is om hierbij zeer gedetailleerd te leren, vooral omdat het examen maar 12 vragen bevat en de antwoordopties vaak verschillen ...
Juridische aspecten van de beroepsuitoefening en van de zorgsector
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
ambervercruysse
Reviews received
Content preview
2023-2024
JURIDISCHE ASPECTEN VAN DE
BEROEPSUITOEFENING EN VAN DE
ZORGSECTOR
PROFESSOR TACK
SOFIE DEMEYER EN AMBER VERCRUYSSE
1
, BEROEPSGEHEIM EN PRIVACYBESCHERMING
1 INLEIDING
1.1 MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT
- steeds meer informatie over gezondheidstoestand beschikbaar → digitalisering gaat omhoog
- informatie wordt steeds gevoeliger:
→ gezondheidsinformatie over verleden, heden en toekomst
→ gegevens over toekomst door: predictieve medische genetica (dragerschap) + onderzoek naar
impact van levensstijl
- informatie kan steeds eenvoudiger verwerkt en overgedragen worden:
→ elektronische patiëntendossiers (in intra- en extramurale netwerken, eventueel verbonden via
verwijzingsrepertoria)
→ overdracht via internet, e-mail, chipcard…
→ risico’s hiervan: bepaalde gegevens kunnen (vrij makkelijk) ingekeken worden of terechtkomen bij
mensen waar ze niet thuishoren
- informatie komt niet meer enkel via onderzoeken door professionals, maar ook
door self-testing door patiënt (geconnecteerde ‘wearables’ en ‘insidables’)
→ een andere belangrijke evolutie is die rond genetische gegevens:
iedereen kan relatief eenvoudig een dna-onderzoek laten doen
(wat moeten we doen als bij dit commercieel onderzoek een genetische ziekte gevonden wordt +
goede bescherming rond privacy van die gegevens is belangrijk, omdat het ook een belangrijke
impact kan hebben op familieleden van degene die zijn dna inlevert)
ook andere contexten hebben belang bij je
gezondheidsgegevens (bank, verzekeringen, overheid
(terugbetalingen behandeling..)..) (bv. mensen die
drager zijn van iets of risico hebben op een bepaalde
ziekte gaan minder snel een lening krijgen
(risicoprofiel))
nood en ‘honger’ naar informatie omtrent
gezondheidstoestand wordt groter:
- in curatief verband (gezondheidszorg, waar mensen
behandeld worden)
→ multidisciplinair en geïntegreerd werken via centralisering of integratie van data over diagnostiek
en anamnese
→ zorgpaden of zorgtrajecten
2
, → telegeneeskunde: via videomeeting patiënten behandelen
- in extra-curatief verband
→ admissie- en uitvoeringscontrole in private verzekeringen
→ gezondheidsbeleid
→ beheer en controle van (semi-)sociale verzekeringen
→ naleving van voorwaarden in strafzaken
→ wetenschappelijk onderzoek met ‘re-use’ van (big) ‘clinical data’
1.2 PRIVACYBESCHERMING KENT VERSPREIDE EN DISPARATE REGELING
- over beroepsgeheim voorziet strafwetboek slechts summiere strafrechtelijke regeling (art. 458 en art.
458 bis strafwetboek, in 2017 aangevuld met 458 ter en quater)
→ er is niet één grote wet omtrent beroepsgeheim en privacybescherming, de regels zitten her en
der verspreid in het strafwetboek
- rechtsregels rond beroepsgeheim zijn in 19de eeuw uitgewerkt voor (code napoleon) andere
gezondheidsrechtelijke context:
→ vrijwillige, duale (één-op-één) therapeutische relaties
→ zonder geïnformatiseerde verwerking van gezondheidsgegevens
de basis van onze rechtsregels rond beroepsgeheim werd ontwikkeld in 1804 en 1810 onder
napoleon. hij maakte de eerste wetboeken die nog steeds de basis vormen van ons recht, ondanks
dat de context van hulpverlening ondertussen zeer veel veranderd is.
- verkeer van gezondheidsgegevens verloopt:
→ in (multidisciplinair) teamverband
→ binnen complexe organisaties (GDPR)
→ steeds meer elektronisch
→ in vrijwillige, gedwongen of opgedrongen relaties → niet meer altijd vrijwillig (collocatie)
1.3 NOOD AAN EEN GEÏNTEGREERDE VISIE OP PRIVACYBESCHERMING
- verschillende strafrechtelijke bepalingen in onderlinge samenhang:
→ art. 458 sw. (beroepsgeheim): hét basisartikel in het strafwetboek
→ art. 422 bis sw. (hulpverlenersverplichting: verplichting als burger om anderen in gevaar te helpen
+ ook van toepassing op zorgverleners + schuldig hulpverzuim)
→ art. 458 bis sw. (in 2011 uitgebreid met meldingsmogelijkheid bij misbruik van minderjarigen en
andere kwetsbare personen, in 2012 uitgebreid met slachtoffers van partnergeweld)
→ art. 458 ter (derde toevoeging) (ingevoerd in 2017) regelgeving rond casusoverleg
- eu-verordering gegevensbescherming (gdpr) 25 mei 2018
→ cookies aanvaarden, uitschrijven van een nieuwsbrief, privacy-instellingen op sociale media…: valt
allemaal onder de gdpr.
→ gdpr kwam tot stand in het verlengde van een wet die reeds bestond sinds de jaren ‘90
3
, - e-health wet (21 augustus 2008): = uitwisseling van gezondheidsgegevens binnen de zorgsector
- kaderwet privacy van 30 juli 2018
→ gebruik van patiëntgegevens in het kader van wetenschappelijk onderzoek
reguleringen per beroep en sector = eigen deontologische regels, zoals:
- code van geneeskundige plichtenleer voor artsen
- code van farmaceutische plichtenleer
- deontologische code psychologen
- deontologische code clb-medewerkers
- professionele en ethische code voor wervings- en selectiebureaus
- code straathoekwerkers
→tuchtorgaan kijkt of alle personen die zich uitgeven als psycholoog de wettelijke en deontologische
regels naleven
1.4 TEKST ART. 458 STRAFWETBOEK
“geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere
personendie uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd,
en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in rechte (of voor een
parlementaire commissie) getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet, het decreet of de
ordonnantie hen verplicht of toelaat die geheimen bekend te maken, worden gestraft met
gevangenisstraf van een jaar tot drie jaar en een geldboete van honderd euro tot duizend euro of met
een van die straffen alleen.” → altijd indexeren (maal 8)
2 KERN VAN STRAFRECHTERLIJKE REGELING INZAKE BEROEPSGEHEIM
beroepsgeheim is altijd het uitgangspunt/ de regel/ het principe
- beroepsmatig verworven informatie mag niet bekend gemaakt worden behalve:
→ bij getuigenis in rechte = spreekrecht
→ in het geval de wet verplicht of toelaat geheimen bekend te maken = spreekplicht
→ bij door rechtspraak erkende uitzonderingen
- zwijgplicht is dus de regel, in uitzonderlijke omstandigheden doorbroken door:
→ spreekrecht (bij getuigenis)
→ spreekplicht (bij wettelijke verplichtingen)
- zwijgplicht bestaat:
→ onafhankelijk van communicatiewijze: beroepsgeheim kan zowel geschonden worden door
mondelinge/ schriftelijke overdracht van confidentiële informatie (maar bewijs is
moeilijker/makkelijker)
→ onafhankelijk van registratie van communicatie: ook een mondeling gesprek zonder spoor kan een
schending van het beroepsgeheim vormen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ambervercruysse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.48. You're not tied to anything after your purchase.
