Summary
Samenvatting - Ethologie dierenethiek en rassenleer (G000856A)
- Course
- Institution
Samenvatting van alle onderdelen van Ethologie, dierenethiek en rassenleer
[Show more]
Seller
Follow
kaatjevanunnik
Content preview
SamenvattingEthologie, dierenethiek en rassenleer
Ethologie...............................................................................................................................................................2
Inleiding.......................................................................................................................................................................................2
Causaliteit....................................................................................................................................................................................5
Genetica en evolutie....................................................................................................................................................................8
Ontogenie..................................................................................................................................................................................11
Motivatie...................................................................................................................................................................................14
Leerprocessen............................................................................................................................................................................16
Sociale systemen.......................................................................................................................................................................18
Ritmen.......................................................................................................................................................................................21
Diersoortspecifieke zintuigen..............................................................................................................................22
Hond..........................................................................................................................................................................................22
Kat..............................................................................................................................................................................................26
Paard..........................................................................................................................................................................................29
Methodologie......................................................................................................................................................33
Ethiek..................................................................................................................................................................38
2 mens, maatschappij en ethiek................................................................................................................................................38
3 MDR........................................................................................................................................................................................41
4 ethische positie van het dier (1).............................................................................................................................................43
5 ethische positie van het dier (2).............................................................................................................................................45
6 proefdierethiek.......................................................................................................................................................................47
7 ethische analyses – praktijkvoorbeelden...............................................................................................................................51
1
,Ethologie
Inleiding
Ethologie = biologische studie van het gedrag van dieren
- Waarom: zo weet je waar je moet zijn als je bv. wilt vissen, welke dieren je kan eten, welke dieren
waar aanwezig zijn en waarom
Tijdlijn van ethologie:
- << 1600
Uit grottekeningen is al te zien dat ze vroeger bezig waren met dieren en de onderlingen relaties
Aristoteles heeft het eerste geschriften gemaakt die over de geschiedenis van het dierenrijk ging, hij
heeft 540 dieren beschreven, ook gedetailleerde gedragsbeschrijvingen van dieren
- 1800 – 1900
Darwin evolutietheorie geschreven en gedragsonderzoek gedaan, hij heeft inzicht gegeven dat er
een lange lijn/ evolutie is van dieren, hij heeft omschreven over het ontstaan van soorten en hoe
geëvolueerd, hij heeft nog een boek geschreven waarin hij gedrag/ relaties beschrijft (jager-prooi),
hij heeft nog een boek geschreven over gezichtsuitdrukking en vergelijking van de mens ->
gedragsonderzoek bij dieren in het wild en experimenteel ontogenetisch onderzoek
- >> 1900
Ontstaan van 2 verschillende stromingen:
Amerikaans behaviorisme (Watson, Lehrmann, Thorndike, Skinner)
Legde focus op ontwikkeling gedrag via leerprocessen, gekeken naar verschillende soorten en hoe
die dieren uit zichzelf/ zelfstandig leren, ze gingen er vanuit dat je alles via leren kon overbrengen
Europese ethologie (Heinroth/ Lorenz, Tinbergen, Von Frisch)
Legde focus op ontwikkeling van gedrag via genen, keken naar objectieve gedragsbeschrijvingen ->
wat ze spontaan deden
Wat is biologisch?
- Wetenschapelijke methodologie
- Vergelijkende studies
- Evolutieleer als achtergrond, het draait om erfelijke eigenschappen en variabiliteit, er is altijd een
vorm van natuurlijke selectie (dieren met beste genen geven deze door aan volgende generatie en
hebben grootste kans om te overleven
Triune brain theory (Paul Maclean)
- Om het gedrag van dieren beter te begrijpen
- Hersenen bestaan uit 3 delen:
- Reptiliaanse hersenen (hersenstam, hypothalamus)
Alle lagere dieren hebben dit
Alles of niets, reflexen
Meest simpelste acties: voeden, vechten,
reproductie want doel van dier is vruchtbare
nakomelingen van hetzelfde geslacht die ook weer kunnen voortplanten
2
, - Paleocortex (limbische systeem)
Alle primitieve zoordieren hebben dit
Limbische systeem = betrokken bij genuanceerdere emoties, motivaties, leren,
geheugen
Ervaringen -> om te kunnen leren moet je een herinnering en een voorspelling
hebben anders heeft het geleerde gedrag van een ervaring geen zin
- Neocortex
Mensen hebben dit
Meest ontwikkelde hersenen
Het is complexer: analyseren, irrationeel denken, humane taal leren, plannen,
associëren
- 3 delen werken samen -> mens kan ze alle 3 combineren, in plaats van reflexen bij dieren kan de
mens zich inhouden en impulsieve acties tegengaan
- Amygdala = opslaan van negatieve ervaringen zodat je als deze situatie zich weer voordoet, direct
kan reageren -> details worden ook opgeslagen (geluid, geur, zien) waardoor je heftig kan reageren
ineens = PTSD
Gedrag
- Fundamentele eigenschap organisme -> moet gedrag tonen om veranderingen in het externe
milieu en intern milieu om zo de meest gunstige situatie te krijgen om overleving te maximaliseren
- Gedrag is verbonden met regulatorische processen -> willen waarde rond bepaalde norm houden
- Negatief terugkoppelsysteem
Zelfregulatiesysteem
Bij toename zorgt ervoor dat waarde terug richting norm gaat
- Positief terugkoppelsysteem
Bij toename zorgt ervoor dat waarde verder van norm uitwijkt
- Norm staat niet vast, norm is de optimale capaciteit -> je hebt ook maximale capaciteit bij
bv. koorts
- Verwacht = norm = wat er wordt nagestreeft
- Actuele = waarde = wordt constant gemeten
3
, - Gedrag wordt beïnvloed door alle niveaus van een organisme
- Cellen, weefsels, organen, orgaanstelsels, organisme
- Gedrag wordt gebruikt om in evenwicht te blijven in een bepaalde ecologische niche
- Hierdoor moet etholoog interdisciplinair zijn (kijken vanuit verschillende opzichten uit verschillende
soorten vakken) (ecoloog, psychiaters, genetici, biochemist, sociolist)
Ethologische erkenning
- Lorenz
- Von Frisch -> onderzoek bij bijen, communicatie via dans voor de beste planten
- Tinberg -> heeft 4 hoofdvragen bedacht voor ethologie
4 hoofdvragen ethologie
- 2 ultimate vragen -> waarom gedraagt een dier zo
- Functie -> wat is de functie van het gedrag
Reproductief succes
Overlevingswaarde
- Evolutie -> hoe is het gedrag ontstaan doorheen de evolutie en hoe heeft dit genetisch
vastgelegd, hoe worden de genen doorgeven over de generaties, wat voor een genen
worden doorgegeven
- 2 proximate vragen -> hoe/ waardoor is het gedrag veroorzaakt, hoe is het ontwikkeld
- Veroorzaking/ causaliteit -> beïnvloed door bepaalde stimuli -> welke oorzaken doen het
beschreven gedrag optreden
- Ontwikkeling/ ontogenie -> hoe heeft het gedrag zich ontwikkeld in de loop van het leven
van een individu
Epigenetica -> alle cellen hebben hetzelfde DNA, maar alleen een bepaald gen
afgelezen in een cel
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaatjevanunnik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49160 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now