Summary
Samenvatting Krachtig Leren: Nederlands 2
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van het vak Krachtig Leren: Nederlands 2. Hierin zitten de lessen verwerkt en de syllabus een beetje.
[Show more]
Seller
Follow
lauraariasrodriguez
Content preview
Nederlands 2DIDACTIEK LEZEN
Waarom is lezen belangrijk?
- basis voor schoolsucces
- toename van woordenschat
- achtergrondkennis
- effect op latere maatschappelijke positie
- van cruciaal belang om in een kennissamenleving te participeren
Lezen is een belangrijke bron voor persoonlijke groei
- stimuleert morele ontwikkeling: meer bepaald de empathie
- heeft effect op soc-emo functioneren
- rust zoeken, stressvermindering, stemmingsregulatie
- reflectie en zelfkennis: grootste effect bij tragische verhalen
- bevordert waarderelativisme en tolerantie (verdraagzaamheid)
- stimuleert theory of mind = vermogen om je in te leven in wat anderen denken of
voelen
- bv door te lezen over outgroups veranderen je attitudes tov de outgroups = mensen
waarmee je niet mee in contact komt, waar je weinig over weer, die je een beetje
afkeurt
Joa Costa - “Literacy, and in particular literature and art, is necessary to make sure that democracy
survives”
Er is veel fake news, dus als je dat allemaal geloofd, en je bij verkiezingen enkel op die info zou
afgaan, gaat dat invloed hebben op onze democratie (maw: dit gebeurt er wnr je het echte niet kan
onderscheiden van het valse, daarom is dus lezen heel belangrijk)
PIRLS
- Progress in International Reading Literacy Study in 2021
- internationaal onderzoek over de hele wereld over begrijpend lezen
- Vlaanderen presteert ondermaats
- slechts 13 landen scoren significant lager dan Vlaanderen
- Van alle Europese landen doet enkel Wallonie het slechter
Wat zijn mogelijke oorzaken van de dalende cijfers van begrijpend lezen?
- te weinig tijd maken voor lezen in de klas: 10% vd lestijd gaat naar lezen
- 65% zegt dat leerlingen regelmatig de openbare bibliotheeek bezoeken
- 94% vd leerlingen zit op een school die minstends wekelijks vrije leesmomenten
inplant
- bij 49% wordt tutorlezen wekelijks georganiseerd
- slechts 12% nodigt minstens per trimester een auteur of illustrator uit
- voorbeeldrol leerkracht: dus als leerkracht moet je zelf een positieve leesattitude hebben →
dus terwijl kinderen lezen, zelf ook lezen, of bv leesgesprekjes houden
Componenten van leesvaardigheid
Vroeger
- technisch lezen
- begrijpend lezen
- leesbevordering
→ werden geïsolleerd behandeld (dus apart)
,Fundamentele componenten van leesvaardigheid
→ worden nu samen behandeld
- voorbereidende leesvaardigheden
- leggen de basis vr het lezen
- is een voorbereidende geletterdheid
- starten voor het 1e leerjaar
- technisch lezen
- is de vaardigheid om geschreven taal om te zetten in gesproken taal
- start in 1e leerjaar
- onderscheid in:
- vlot technisch lezen = focust op techniek van lezen: eerst lettertekens,
daarna grafemen aan klenken/fonemen koppelen, daarna woorden, dan
zinnen en teksten decoderen en die correct en op het juiste tempo kunnen
lezen
- vloeiend technisch lezen = focust op lezen met aandacht vr leestekens,
pauzes, intonatie en expressie
- begrijpend lezen:
- is een complexe vaardigheid: je moet knn lezen + woorden/uitdrukkingen/context
begrijpen + interpreteren en verbinden met wat je zelf al weet
- leesmotivatie
- is het bindmiddel tss technisch lezen en begrijpend lezen
- kenmerken:
- leesmotieven: wrm lezen kinderen
- leesfrequentie: hoe vaak lezen kinderen
- leesbetrokkenheid: hoe graag lezen kinderen
- algemene leesvaardigheid: combi vh voorgaande
Ons schriftsysteem
- steunt op alfabetisch-fonemisch principe: schriftsysteem waarbij elke klank (foneem) bij een
geschreven letter (grafeem) hoort
- Nadeel: fonemen zijn geen waarneembare klanken
- fonemisch bewustzijn is heel belangrijk = beseffen dat een woord is opgebouwd uit losse
klanken (fonemen)
Natuurlijk lezen lezen?
- bestaat niet
- leren lezen is onnatuurlijk → leesvaardigheid ontluikt niet vanzelf
- alfabetische code moet stap voor stap worden aangeleerd
⇒ leesmethodes die werken volgens het alfabetisch principe namelijk volgens phonics programs zijn
de beste basis voor vlot lezen
De elementaire leeshandeling (of -leesproces)
Een beginnende lezer gebruikt versch stappen:
1. de lezer kijkt naar het woord en herkent de grafemen → bv ‘boom’: b-oo-m = visuele analyse
2. grafeem-foneemkoppeling: aan elk grafeem een foneem plakken
3. de klanken aan elkaar plakken en het woord uitspreken (auditieve synthese)
4. betekenis velenen aan het woord: bv een boom vind je in het bos
Waarom is fonemisch bewustzijn zo belangrijk?
- = basis voor het begrip van het alfabetisch principe (fonemen worden vertaald in grafemen)
- als het fonemisch bewustzijn ontbreekt, moet het kind de woorden herkennen obv geheugen
omdat hij de letters van het alfabet niet kan verbinden met de klanken
,Hoe kan je werken aan fonemisch bewustzijn?
- samenvoegen van klanken → je spreekt een aantal geïsoleerde klanken uit, bv /k/a/t/, de
kinderen moeten dan ‘kat’ zeggen
- onderscheiden van klanken → jij zegt ‘kat’ en de kinderen benoemen de fonemen waaruit dit
woord bestaat: /k/a/t/ (pas op: uitspreken in klankuitspraak, dus niet alfabet uitspraak!)
- sorteren van klanken → kinderen moeten woorden herkennen of woorden noemen die met
dezelfde klank beginnen. Je laat bv prenten zien van een kat, hond, leeuw en koe en vraagt:
welke dieren beginnen met een /k/?
- isoleren van klanken → kinderen moeten bv begin-, midden- en eindklank van een woord
onderscheiden. Je vraagt: wat is de middelste klank (het buikje) van het woord ‘boom’?
- klanken toevoegen of vervangen van vervangen → je vraagt: als je de middelste klank bij
‘bas’ vervangt door /o/, welk woord krijg je dan?
Technisch leesproces
→ technisch lezen = leesproces dat bestaat uit het aan elkaar koppelen van klanken en letters, dit
noemen we ook decoderen
→ 2 routes om te lezen (hoe lezen we?) → Het Dual Route-model
- route 1: onrechtstreekse of non-lexicale route
- bij ongekende woorden
- gedrukt woord → grafeem-foneem-koppeling → uitspraak
- bij elke grafeem wordt een foneem gekoppeld = grafeem-foneemkoppeling =
decoderen
- route 2: rechtstreekse of lexicale route
- bij gekende woorden
- gedrukt woord → lexicon (= mentaal woordenboek) → uitspraak
- globale route
Elementaire leeshandeling/proces
→ is bij elke grafeem wordt een foneem gekoppeld = grafeem-foneemkoppeling (of TKK:
teken-klankkoppeling)
→ ziet men in 1e helft van 1e leerjaar
1. leesrichting: lezen van links naar rechts
2. visuele discriminatie: letters van elkaar onderscheiden
3. teken-klankkoppeling (TKK) = letters leren lezen → belangrijkste onderdeel in de didactiek
4. auditieve synthese: klanken in de juiste volgorde aan elkaar plakken tot woorden
, 1. Leesrichting
- van links naar rechts
- vertrouwd via voorlezen
- = 1e afspraak
- tip: plaats linksboven de tekst een prentje, zo kan je zeggen ‘begin links boven waar
het prentje staat’
2. Visuele discriminatie
- letters van elkaar onderscheiden
- moeilijk voor b, d, p → deze letters niet direct na elkaar aanbieden
- tips:
- gebaar bij de letter maken (klankgebaren)
- beeld maken van een letter: bv een ‘v’ in de vorm van een vogel
- moeilijke letters een kleur geven die steeds herhaald worden
3. TKK: teken-klankkoppeling
- = verklanken van een teken (letter)
- belangrijkste onderdeel van de didactiek!
- TKK verloopt vlotter als kinderen tegelijk leren spellen
→ WANT:
- vormt een extra oefening op auditief analyseren
- is een concretere activiteit van lezen
- tips voor het oefenen
- voor-koor-zelfwerkwijze: lees de letters voor, doe het dan samen, daarna
lezen de leerlingen de letters alleen
- veel oefenmomenten, maar korte oefenmomenten: frequentie is belangrijker
dan duur
- bv letterlijn: je gaat reeds aangeleerde letters dagelijks herhalen
- geleidelijk het tempo opvoeren ⇒ zodat het automatisatie wordt
- laat ze nooit de juiste letter raden ⇒ als je ziet dat het kind twijfelt, dan mag
je hem niet laten raden, maar moet je zelf direct het juiste antwoord zeggen
⇒ dus vaak moet je de correcte teken-klankkoppeling aanbieden
- ⇒ wrm: om het gevaar vr inslijpen van fouten verbindingen te voorkomen
- speelse werkvormen voor oefening van teken-klankkoppeling
- bv letterdomino
- bv flitsen via digibord of letterkaartjes
- bv duimbal
- TKK versterken kan via multi-sensoriële aanpak
- aandacht voor de uitspraak
- aandacht voor het schrijven als motorische beweging → dus het kijken
- ‘klank-gebaren’ → aanvullend gebruiken bij de methode (bv bij s: ssss met
vinger op de mond)
4. auditieve synthese
- op het gehoord losse klanken in de juiste volgorde aan elkaar plakken tot woorden
- let op: auditieve oefeningen zonder geschreven letters aanbieden
- voorwaarde: fonemisch bewustzijn = het kind begrijpt dat gesproken woorden uit
klanken/fonemen bestaan → bv ze weten dat het woord /b/oe/k/ uit 3 fonemen
bestaat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraariasrodriguez. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now