Deze samenvatting bevat geen informatie vanuit de cursus, aangezien dit niet noodzakelijk was om te slagen voor het vak. Het biedt wel een mooi overzicht van de te kennen leerstof.
H1: Inleiding
1. De mens is een sociaal dier
• Wij zijn verzot op nadenken over onszelf en anderen en over hoe te reageren in sociale
situaties: anderen observeren, analyseren, hun gedrag analyseren, is een fulltime activiteit
o Iedereen heeft zijn eigen blik en analyse
o Anderen interesseren ons omdat we hiertoe gebiologeerd zijn, omdat we een sociaal
dier zijn
• Zie eveneens de belangstelling voor sociaalpsychologische thema’s in de media
2. Sociale psychologie: definitie en verwante disciplines
1) Definitie van sociale psychologie
Sociale psychologie is de wetenschappelijke studie naar de wijze waarop gedachten, gevoelens,
motivaties en gedragingen van mensen beïnvloed worden door de aanwezigheid van anderen en hoe
wij zelf een invloed uitoefenen op hoe andere personen denken, voelen en zich gedragen
• Wetenschappelijke studie: kennisverwerving via gestandaardiseerde procedures,
systematisch registreren, waarnemen, rapporteren… met als doel doorgeefbare pakketjes te
maken, repliceren, voortbouwen… (= idiosyncratische kennis)
• Gedachten, gevoelens, motivaties en gedragingen: cognitieve psychologie
• Anderen
o Het unieke van sociale psychologie
o Kan invloed uitoefenen op het ‘Zelf’
2) De kracht van de situatie
• Wij laten ons op continue wijze beïnvloeden door onze sociale omgeving
• Reagan-Mondale debat 1984 (discussie rond leeftijd van een van presidentskandidaten)
Oorspronkelijke tape (met
oneliners en reactie):
controleconditie
Oneliners spelen weinig rol (wordt
evengoed positief beoordeeld)
Reactie van publiek weg => minder
positieve houding
• De kracht van de reactie van anderen: debat tussen Obama en Romney (Romney wou meer
leger, maar Obama zei als grap dat Romney een leger van ‘horses and bayonets’ wou => geen
reactie van publiek, bleef stil)
1
, • Studie in Bennington College door Newcomb: studie naar hoe politieke attitudes ontstaan in
meisjesschool => vond dat steeds meer progressiever en linkser werden => na aantal jaar
heel andersdenkend dan ouders (‘impressional years’: ideologische houding)
• Eerste indrukken: bv. los handje geven vs. stevige handdruk
3) Sociale psychologie en verwante disciplines
• Sociologie
o Studie van groepsfactoren (bv. SES, nationaliteit, etnische achtergrond…)
o Analyse-eenheid is groep
o Multilevel designs: individu plaatsen in context en groep => interactie tussen
sociologie en psychologie
• Persoonlijkheidspsychologie
o Studie van cross-situationele stabiliteit tussen individuen
o Mensen hebben neigingen die zich manifesteren in verschillende vormen (bv.
agressie, vijandigheid…)
o Wat blijft constant over alle situaties?
→ geen strijd, maar ze vullen elkaar aan
Groepen: sociologie
Personen: persoonlijkheidspsychologie
Condities: sociale psychologie
Sociologie
Variabele = geluid maken
Conclusie: mannen zijn altijd stil en
vrouwen zijn altijd luid
2
, Sociale psychologie
Situatie of conditie veroorzaakt verschil
Persoonlijkheidspsychologie
Verschillen tussen personen
4) Andere psychologische domeinen
• Klinische psychologie: het effect van verschillende therapieën voor reductie van vooroordelen
bij antisociale personen
• Persoonlijkheidspsychologie: constructie van een vragenlijst om mannen met sterke
vooroordelen te identificeren
• Cognitieve psychologie: manipuleer blootstelling aan een lid van een sociale categorie en
registreer automatische gedachten
• Sociale psychologie: manipuleer diverse soorten contact tussen allochtonen en autochtonen
en registreer het effect op vooroordelen
5) Sociale psychologie en mensenkennis
• Als je kinderen beloont voor iets wat ze graag doen, dan zullen ze die activiteit naderhand
minder (!) uitvoeren: intrinsieke motivatie + extrinsieke beloning = conflict
• Het herhaaldelijk zien van een persoon, een schilderij, een gebouw… zal je waardering ervoor
verhogen
3
, 3. De geschiedenis van de sociale psychologie
1) De beginjaren van de sociale psychologie (1880-1935)
• Gustave Le Bon: ‘Psychologie des Foules’
• Enkele eerste onderzoeken die echter geen coherent programma vormen: bv. Max
Ringelmann (1880°
o Vergelijking van groepsprestaties met individuele prestaties (touwtrekken)
o In groep presteert men minder dan alleen
• Eerste handboeken
o Mc Dougall
o Edward Ross
o Floyd Allport
2) De jaren van bevestiging (1936-1960)
• De betekenis van WOII en de Jodenvervolging voor de ontwikkeling van de sociale
psychologie in de USA
• Kurt Lewin (1935) = “papa van de sociale psychologie”: grondbeginselen
o Ons gedrag wordt bepaald door hoe we de wereld waarnemen en interpreteren
→ behaviorisme: mens is “black box’
o Gedrag is een functie van de interactie tussen persoon en omgeving
→ psychodynamica en psychoanalyse: traumatische ervaringen in kindertijd hebben
impact op gedrag
o Sociaalpsychologische theorieën kunnen worden toegepast voor de oplossing van
praktische sociale problemen (geen onderzoek zonder actie, geen actie zonder
onderzoek)
• Belangrijke bijdragen: 1950
BELANGRIJK! IN BEIDE RICHTINGEN KENNEN (ACTIEF) (rest passief: naam wordt gegeven)
o T. Adorno et al.: ‘The Authoritarian Personality’
o G. Allport: ‘The nature of prejudice’
o S. Asch: conformiteit en persoonsperceptie
o L. Festinger: sociale vergelijkingstheorie en cognitieve dissonantietheorie
o F. Heider: balanstheorie en attributietheorie
o C. Hovland et al.: attitudes en persuasieve communicatie
o H. Kelley : attributietheorie
3) Groei en debat (1960-1975)
• Vertrouwen en uitbreiding: sociale psychologie wordt op steeds meer domeinen toegepast
en bestudeerd (bv. apathie van omstanders, agressie, stress…)
• Crisis
o Ethische kritiek op het experiment (Kelman)
o Methodologische artefacten (Orne, Rosenthal)
o Cultureel en filosofisch relativisme (Gergen)
4) Methodologisch en inhoudelijk pluralisme (1975-heden)
• Methodologisch: multimethodisch
• Inhoudelijk: “hete” vs. “koele” perspectieven
o Heet: emotie en motivatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisevandendriessche. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.50. You're not tied to anything after your purchase.
