Summary
Samenvatting Wijsbegeerte
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting op basis van het boek denken over leven en slides en notities uit de lessen van prof Van Kerkhove.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
margotdejonghecrabbe
Content preview
Hoofdstuk 1: Wat is filosofieOnzekerheid koesteren
Zullen wetenschappers ooit alles weten?
à Probleem: we denken alles te weten, dus gaan we niet meer verder zoeken
à Wetenschappers geven een morele zekerheid
• Kijken naar de natuur om hun theorieën uit te leggen
• Vb. Homohuwelijk kan niet want dat is tegen de natuur in
Beperkingen van wetenschappers:
à Ze willen niet alles communiceren naar de buitenwereld
Filosofen die onzekerheid zaaien
à Zeker in wetenschappelijke en morele discussies
Bertrand Russel
• Leert ons pijnlijke onzekerheden te verdragen
• Taak van filosofie
o Onzekerheden te leren verdragen
o Onzekerheden op te zoeken
• Thema’s uit zijn boek zullen wij nu bespreken in onze hoofdstukken
o Wetenschapsfilosofisch: darwinisme, seksuele geaardheid, onderscheid wetenschap en
pseudowetenschap en wetenschappelijke waarde van de evolutionaire psychologie
o Bio-ethisch gedeelte: dierenrechten, genetisch gewijzigde gewassen en klimaatverandering
WEIRD-samenleving = onze samenleving
= Westers Educated Industrial Rich Democratic
MAAR niet alle mensen behoren hiertoe à mogen niet veralgemenen
Bierce: Filosofie is een stelsel van vele wegen die van nergens naar niets leiden
à juist: filosofen houden zich bezig met onmogelijke vragen; Wat is filosofie?
• Positieve definitie = Wat is de essentie van filosofen?
• Negatieve definitie = Wat is verschillend met aangrenzende disciplines?
• Een dubbele doelstelling
Er bestaat niet zoiets als de essentie van filosofie
à erg moeilijk om kenmerken op te stellen die alleen alle filosofen bevatten
De drie kenmerken van filosofie
Veelheid van definitie “Wat is filosofie?”
• Wartburton: “philosophy is an unusual subject in that its practioners don’t agree what’s it’s
about”
• Aristoteles: alle mensen van nature naar wijsheid verlangen, niet enkel filosofen
• Wat is wijsheid?
o Iets wat een filosoof aan de dag brengt
o Maar eigenlijk is dat niet zo: politici, wetenschappers, … doen dit ook
,Attitude
De kritische kracht van een filosoof (filo)
• Filo -> piekeren over vanzelfsprekende dingen
• Zijn party poopers
o Ergeren zich aan banaliteiten in ons dagelijkse leven
• Autoriteiten worden uitgedaagd en in twijfel getrokken
Vb. Descartes
= merkte op dat ons gezichtsvermogen ons vaak bedriegt, optische illusies ->
à zintuigen belangrijke rol in verwerven van kennis
MAAR onze zintuigen bedriegen ons vaker dan we denken (zie afbeelding)
• Is al onze kennis dan onbetrouwbaar
• Ons denken op constant dwaalspoor gezet door God of kwaadaardig genie (Malin Génie)
Kritiek is niet altijd het einddoel
à filo’s zeggen dat we ons niet mogen neerleggen bij status quo
Kunnen filo’s niet onderscheiden door kritisch denken - > niet uniek
• Sommige filo’s mogen kritischer zijn
• Wetenschappers die zeer kritisch zijn -> niet per se filosofisch werk
Gemeenschappelijke attitude van wetenschappers en filo’s
• Kritisch en ruimdenkend, beroep op rationele argumenten
Feynman -> antwoord op de vraag: Wat is wetenschap?
= brengt waarde van rationeel denken bij + belang van vrijheid van denken + ze leert dat het loont om
te twijfelen aan de waarheid dat ons wordt verteld
à Waarin verschilt wetenschap dan van filosofie?
Methodologie
= kijken naar de methoden die worden gebruikt
1. Gebruik van intuïties
17e/ 18e E: kennis die op onmiddellijke manier wordt verkregen
• Descartes: heldere en welonderscheiden ideeën -> niet betwijfelbaar
• Vb. je pense donc je suis
20e E: negatieve betekenis
• Spontane overtuigingen die we in ons eigen geest aantreffen wnr we aan iets denken
• Common sense -> gezond verstand moeilijk te veranderen
Fauteuilfilosofen: enkel intuïties gebruiken en geen empirisch onderzoek
PROBLEEM: intuïties: geen unieke filosofische methode
2. Conceptuele analyse
Floridi: filosofie = conceptual engineering
• = Het ontrafelen en verbeteren van concepten die we inhet dagelijks leven soms te achteloos
gebruiken
• Vb. kan iemand ziek verklaart worden die geen biologische problemen heeft maar enkel
mentale problemen?
• Betere concepten = betere vragen = beter onderzoek
,Niet uniek
• Niet gebruikt door alle of enkel filo’s
• Zit in de kern van alle wetenschappen
3. Gedachte-experiment
= Nieuwe info te verkrijgen zonder gebruik te maken van nieuwe empirische data
= experiment speel zich af in het laboratorium van de menselijke geest
VOORDELEN filosofische gedachte-experimenten
• Problemen visualiseren/verhelderen
• Gegevens behalen voor of tegen een bepaalde theorie
• Financiële, technologische en morele problemen omzeilen
Vb. hersenen-in-een-vat
• Experiment dat sceptische positie over kennis ondersteunt
• Inbeelden
o Hersenen op een ander planeet
o Wetenschapper geeft ons brein signalen over dingen dat we zien
• Wij weten niet zeker dat dit niet echt waar is = malin génie van descartes
• Als dit klopt
o Zekerheid van al onze overtuigingen op de helling te staan
Nadeel: kunnen niet uitvoeren -> niet nodig voor sceptici, gedachte-experiment voldoende
Gedachte-experiment is niet uniek
• Benadrukt wel eigenheid van het domein
• Veel filo’s houden zich bezig met kwesties die zo fundamenteel zijn dat ze niet
wetenschappelijk benaderd kunnen worden
Nieuwe filosofische discipline ontstaan: de experimentele filosofie
= empirisch-wetenschappelijke methoden kunnen bijdragen aan de oplossing voor traditionele
filosofische problemen
Domein
= de aard van de vragen en problemen waarmee ze zich bezighouden
• Filo vragen -> abstract en eigenaardig
• Vragen die we in het dagelijkse leven niet stellen
Nagel
= We zouden niet ver komen in leven als we alles in twijfeltrekken maar in de filo moeten we dat wel
doen (bv tijd, getal, kennis, taal, goed en slecht …)
• Voorbeeld vragen met tijd
• Bestaat tijd echt? Zou er tijd bestaan zonder de mens? Wrm loopt tijd in 1 richting?
Uniek voor filo?
• Ja: sommige wetenschappers vinden de vragen verwarrend en bedreigend
o Feynman: als je moet uitleggen hoe je iets normaal doet val je stil (duizendpoot)
• Nee: sommige wetenschappers wagen zich er wel aan
, Vooruitgang in filo?
• Nee: in 2000 jaar geen stap verder in oplossen van sommige problemen
• Ja: moderne wetenschappen ontstaan uit filo, vb. psychologie
Vooruitgang in wetenschap?
Paradigma = kader
• Nee: Kuhn = binnen een kader sprake van vooruitgang, tussen kaders geen sprake van
vooruitgang
• Paradigma’s zijn incommensurabel (zie H6)
Vier deeldomeinen
1. Metafysica
= de aard en de structuur van de wereld bestudeerd, wat betekent het om te bestaan
= komt van Griekse oudheid, boek van Aristoteles
Zijn wij meer dan onze hersenen?
à Materialisten = fysicalisten denken van niet
• Alles is opgebouwd met behulp van materie
• Mentale toestanden = hersentoestanden
à Dualisten
• Mentale toestanden opgebouwd uit geestesspul, mental stuff
Bestaat er zoiets als vrije wil?
à Nodig voor ons juridisch systeem = morele verantwoordelijkheid bij misdaad
à Wetenschappers zeggen dat vrije wil niet bestaat, redenering=
• Dat wij onze hersenen zijn
• Dat onze hersenen uit fysisch spul bestaan
• Dat fysisch spul onderworpen is aan deterministische wetten van de fysica
• Dus kan er geen vrije wil bestaan
Determinisme
= alle gebeurtenissen en stand van zaken in wereld zijn veroorzaakt door voorafgaande stand van
zaken
Veroorzaken
• Probabilistische oorzaken
o Vb. Genen
o Je bezit gen X, dat betekent niet dat je eigenschap X zal hebben, maar de kans is meer
waarschijnlijker omdat je het gen bezit
• Deterministische oorzaken
o Garanderen een bepaald resultaat
o Fysisch spul is hieraan onderworpen
Moeilijk te bepalen welke vragen metafysisch zijn, net zoals domeinen van filo
2. Logica
= legt uit wat het betekent om deugdelijk te argumenteren en redeneren
• Zorgt voor argumentatieve hygiëne -> onderdeel kritisch denken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotdejonghecrabbe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now