VERTOOG OVER DE ONGELIJKHEID – Jean-Jacques Rousseau
Deel I
Er wordt vaak gezegd dat niets er zo slecht aan toe was als de mens in zijn natuurtoestand
(de toestand waarin we zouden leven voordat er sprake was van een
samenleving/maatschappij), maar is dit ook wel echt het geval? Hoe slecht kan het leven
van een volledig vrij wezen zijn? Volgens Rousseau moeten wij mensen eens met minder
arrogantie oordelen over waar de ellende nou eigenlijk zit. Wij zijn namelijk degene die de
natuurtoestand zouden maken zoals hij is. Laten we hier echter niet de conclusie uit trekken
dat mensen van nature slecht zijn, zoals Hobbes dat beweert. Volgens Hobbes is de mens
in de natuurtoestand egoïstisch en alleen uit op eigen belang. Hij denkt dat de enige manier
om te overleven zou zijn door een sociaal contract aan te gaan met elkaar. In andere
woorden: de enige manier voor ons om te overleven, zou zijn door een staat te vormen, met
duidelijke regels en wetten. Volgens Rousseau maakt Hobbes echter een denkfout. Hij gaat
er namelijk vanuit dat de huidige mens (zoals we dus op dit moment zijn) in een dergelijke
natuurtoestand terecht komt. Mensen zijn tegenwoordig alleen maar bezig met beter
(knapper, slimmer, succesvoller etc.) te zijn dan anderen. Als je dan alle regels en wetten
zou laten wegvallen gaat het gegarandeerd fout. Ook gaat Hobbes ervan uit dat de
samenleving hetgeen is dat ons zou ‘redden’. Dat de samenleving er voor zorgt dat wij als
competitieve egoïsten in vrede met elkaar zullen leven. Volgens Rousseau is het echter de
samenleving die ons concurrerend heeft gemaakt. De mens in de natuurtoestand is een stuk
vrediger en liefelijker dan de mens in een samenleving.
Deel II
De eerste vormen van de burgerlijke maatschappij, zoals we die nu kennen, begonnen
waarschijnlijk met iemand die zich een stuk grond besloot toe te eigenen. Op dat moment
was er helaas niemand om die persoon te vertellen dat wat hij/zij beweerde waanzin was.
Waarschijnlijk was dit het gevolg van een aantal ideeën die toevallig achtereenvolgens zijn
ontstaan. Ons idee van ‘eigendom’ is namelijk niet in één dag tot stand gekomen. Er is heel
wat evolutie aan vooraf gegaan voordat we in het laatste stadium van de natuurtoestand
kwamen. Laten we daarom terug gaan naar het begin, hoe het allemaal begon. Op deze
manier kunnen we erachter komen welke stappen en gebeurtenissen eraan vooraf zijn
gegaan, om dit eindresultaat als gevolg te hebben.
Als eerst was er de mens die de natuur nauwelijks benutte. Alleen wat er op dat moment
nodig / ter beschikking was, werd gebruikt. Al snel rezen er problemen die ervoor zorgden
dat de mens zich moest ontwikkelen. De vruchten die boven in de bomen hingen (en dus
onhaalbaar waren), de concurrentie van andere dieren die dezelfde vrucht wilde hebben, de
predatoren die het op henzelf gemunt hadden, om er maar een paar te noemen. Deze
problemen zorgden ervoor dat ze sneller moesten worden, behendiger en bovendien sterker
moest worden. Naarmate deze ontwikkelingen vorderden breidde het aantal mensen zich
ook verder uit en zo ook de zorgen. De mensheid spreidde zich steeds verder uit. Zo
kwamen mensen in verschillende leefgebieden met verschillende klimaten terecht.
De mens wordt na al deze ontwikkeling steeds socialer. Er werd steeds vaker bijeen
gekomen om te zingen en dansen of om gewoon samen te zijn. Zo begon iedereen naar
anderen te kijken en hierdoor wilde iedereen ook steeds meer gezien worden door anderen.
De mening van anderen werd dus steeds belangrijker. De persoon die het mooiste danste,
het beste verhaal vertelde of de sterkste was, werd hoger gesteld dan mensen die hier
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loesvdkruijs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.19. You're not tied to anything after your purchase.