Geschiedenis samenvatting verlichte denkers, nederlandse politieke ontwikkeling, politieke stromingen, Grondwet
8 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Dit document is een samenvatting over de Nederlandse politieke ontwikkeling. Het gaat kort over de belangrijkste verlichte denkers. Voltaire, Rousseau, John Locke, Montesquieu, Adam Smith, Emmanuel Kant. Verder over de belangrijkste jaartallen en uitleg tot het ontstaan van het koninkrijk der Neder...
Kenmerkend aspect:
Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
Verlichte denkers:
Voltaire:
- Religie: Voor tolerantie en godsdienstvrijheid, maar twijfelde aan het
belang van geestelijkheid. Hij was een deist → god heeft wereld
geschapen daarna overgelaten aan natuurwetten.
- Politiek: Vond dat een (verlichte) absolute vorst het domme volk moest regeren.
Rousseau:
- Politiek: Volkssoevereiniteit → macht ligt bij volk.
Sociaal contract → Afspraken die gelden voor hele bevolking.
- Sociale verhoudingen: Mensen zijn van nature gelijk, tegen de standensamenleving
van het ancien régime.
John Locke:
- Politiek: Sociaal contract → Afspraken die gelden voor hele bevolking.
Sterker dan rousseau: ging ook in op de natuurlijke rechten die mensen
hebben: vrijheid, leven, eigen bezittingen, en deze moesten door de
overheid beschermd worden
Montesquieu:
- Politiek: Trias politica, scheiden van de machten tegen machtsmisbruik. Wetgevende
macht, uitvoerende macht, rechterlijke macht.
Adam Smith:
- Economie: Zoveel mogelijk vrijheid in de economie: vrijhandel en weinig bemoeienis
van de overheid, dit zou beter zijn voor de welvaart van de hele bevolking, want als
iedereen eigen belang nastreeft brengt dat voor iedereen welvaart. (onzichtbare
hand aanbod en vraag)
Emmanuel Kant:
mens heeft bij geboorte geen enkele kennis, doet tijdens zijn leven ervaringen op, met zijn
verstand geeft hij aan deze ervaringen betekenis. Combineren van rationalisme en
empirisme (Volgens het empirisme is de zintuigelijke waarneming de bron van onze
kennis.Volgens het rationalisme is ons denk- of redeneervermogen (ratio) de bron
van kennis
, 1.3 Het koninkrijk der Nederlanden
Tot 1795: Republiek der Nederlanden → onder leiding stadhouders (Willem V
laatste)
1795: Bataafse republiek → onder leiding van Staten-Generaal
1806: Koninkrijk Holland → Onder leiding van Napoleon
1813: Napoleon verslagen + zoon Willem V (Willem-Frederik keert terug NL)
1814: congres van Wenen vindt plaats
→ 1. Restauratie: oude orde moet worden hersteld van voor de verlichtingsideen
→ 2. Machtsevenwicht handhaven in Europa, NL+BE+LU sterker tegen frankrijk
1815: Willem-Frederik wordt koning Willem I van het koninkrijk der Nederlanden
Willem I handhaafde een eenheidsstaat. Nederland werd een constitutionele monarchie.
In 1815 grondwet met koning dus aan de macht met een parlement ‘staten-generaal’
Maar: grondwet beperkt macht van de koning nauwelijks en parlement is geen
volksvertegenwoordiging. Koning kan zelf mensen aanwijzen en ontslaan. Ook zelf
beslissingen nemen.
De koning gaf het volk geen inspraak, maar regeerde als een vader over zijn gezin.
Toch waren de mensen niet ontevreden, er was geen verlangen naar democratie. Omdat
democratie niet had gezorgd voor welvaart in 1795 maar voor oorlog en onrust. Nu was er
tenminste rust en vrede en economisch beter.
IR vond tegelijk plaats en vooral in het huidige Belgie, in 1830 werd België onafhankelijk. Dit
zorgde voor verslechtering van de economie in Nederland in 1840.
Toen het in 1840 slecht ging met de economie groeide onvrede en onrust tegen de macht
van de koning.
Deze mensen noemden zich liberalen. Deze politieke stroming stond voor vrijheid en
gelijkheid. Economische vrijheid maar ook vrijheid van meningsuiting.
Of iemand ergens recht op had hing erg af van afkomst en positie, liberaren wilden dat in de
grondwet stond dat iedereen gelijk is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sisi00. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.30. You're not tied to anything after your purchase.
