Biochemie en eiwittechnologie
1. Inleiding
Miller experiment: complexe AZ kunnen spontaan ontstaan onder bepaalde omstandigheden.
Biochemie = wetenschap met veel raakvlakken en onderdeel van geneeskunde, microbiologie, biologie,
voedingsleer, landbouw, hematologie, immunologie, genetica, …
Leven = chemisch reageren ‘in evenwicht’: dus is sterke coördinatie en homeostase noodzakelijk.
2. Biomoleculen
Water
Watersamenstelling organisme = afh van ouderdom, geslacht, vetgehalte, …
Foetus à 94%
Mens, cel à 70%
à Fysiologisch water: 0,9% zouten ( vnl NaCl)
à Zeewater: 3,5% zouten (vnl NaCl)
Anorganische bestanddelen
Specifieke functies:
Na+ en K+: integriteit celmembranen
Ca2+: bloedstolling
Mg2+: cofactor
Fe2+: hemoglobine (O2 transport)
Andere: H2PO4-, HCO3-, HPO42- en SO42-
à niet H3PO4, PO43-, H2SO4: te zuur!
Rol van elektrolyten:
- Blg voor ionensterkte à invloed op metabolisme
- Buffers à pH regeling in bloed en cel
- Bouwstof vb. Ca3(PO4)2 in tanden en beenderen, oplossen bij pH 5,5
à tandborstel en tandpasta verwijderen fysiek de tandplaques (anders cerzuren die en vormen die cariës)
- Bepaling van osmolaliteit van biologische vochten.
- Soms toxisch na ontbinding van organisme -SH in EW à H2S
Organische moleculen
Gluciden
Aldosen en ketosen: monosachariden met aldehyde-groep (-CH=O)
Aldose: carbonylgroep (-C=O) op 1ste C-atoom
Ketose: carbonylgroep op andere C-atoom
Deoxyaldosen en derivaten, suikeralcoholen: OH-groep à H
Suikeralcoholen
Disachariden: saccharose, maltose
Invertsuiker: mengsel van glucose en fructose, uit gewone suiker
gemaakt door het opgelost in water te verhitten (evt zuur of
katalysator toevoegen)
Polysachariden:
- Lignine
- Pectine
o In middenlamel van celwand o Houtstof in hout, vezels, …
o Versteviging
o Kleeft cellen samen
o Vormen geleien - Chitine
o In skelet schaaldieren en insecten
àversteving
o In celwand schimmels
,Blg polysachariden (binding):
Bacteriën
- Mureïne: b 1 à 4
- Dextraan: a 1 à 6
Planten
- Agarose: b 1 à 4
- Cellulose: b 1 à 4
Dieren:
- Chitine: b 1 à 4
- Glycogeen: a 1 à 4
- Hyaluronzuur: b 1 à 4
b1à3
Glycoproteïnen en glycolipiden: O- en N- gelinkte of gebonden glycosylaties
O-gebonden: covalent gebonden met OH-functie
o Glycolipiden, glycoproteïnen (met OH-functie van Ser, Thr)
o Plantaardige stoffen (kleur, smaakstoffen, digitaline, ..)
N-gebonden: covalent gebonden met N-functie
o Glycoproteïnen (met amidegroep van Asn)
o Nucleosiden (met N van heterocyclische base)
Functies:
- Stabiliseren van EW
- Vereenvoudigen vouwing EW
- Targetting van EW
- Celherkenning en receptorbinding
Aanverwante moleculen:
• Glycerol: propaan-1,2,3-triol
o Uit hydrolyse vet/olie
o Niet toxisch
o Glycerin: glycerol + H2O
o Maakt buffer zwaar (à PAGE)
• Ethyleenglycol: 1,2-ethaandiol HOCH2CH2OH
o Antivries
o Giftig
• PEG: polyethyleenglycol
= macrogol (laxeermiddel) à niet toxisch
• Pyruvaat: pyrodruivenzuur à ‘druivensuiker’
• Lactaat: melkzuur
• Glyceraldehyde-3-fosfaat
Gluciden: biologische rol:
1. Koolstofbron: synthese celcomponenten
2. Energiebron: D-glc à glycolyse + Krebs à ATP
3. Reserve: zetmeel (planten), glycogeen (dieren)
4. Structuurelement: cellulose, chitine
, 5. Regulatie en herkenning: glycoproteïnen in membraan
6. Waterbinding: proteoglycanen, agarose, dextran
Glycemische index: maat voor hoe snel voedingsmiddel
de bloedsuikerspiegel doet stijgen à afh van bereiding
en persoon tot persoon à geen goede basis voor dieet!
Lipiden
Esters (MAG, DAG en TAG) van glycerol en vetzuren.
Vetzuren:
Oliezuur: in olijfolie
Linolzuur: vloeibaar in zonnebloem- en maisolie
Linoleenzuur: vloeibaar in lijnzaadolie
Triacylglycerolen = triglyceriden: glycerol + 3 vetzuren à apolair
Biologische rol:
1) Brandstof
2) Bouwsteen
3) Thermische isolator
4) Speciale taken: signaliserin, cofactor, anker, visueel pigment
Hemostase
Hemostase = evenwicht in de cel.
Controle nodig op concentratie van ionen, pH, druk, glucose, enzymen, … à blg voor snelheid
biochemische reacties
, 3. pH en buffermengsels
Buffers: blg in biochemie à alle reacties in cel gebeuren in buffermilieu
Niet gebufferde systemen kunnen letaal zijn voor een cel.
NW pH in bloed: 7,35 – 7,45:
Hogere waarden à alkalose à hyperventilatie, verhoogde H+ excretie
Lager waarden à acidose à hypoventilatie, verhoogde productie, verlaagde excretie H+
Normale werking van cel: vrijkomen zuren en basen
Systemen om pH constant te houden:
1) Buffers: opvangen H+ en OH- schokken
2) Longen: uitscheiding CO2
3) Nieren: uitscheiding zuren
∆"
Buffercapaciteit = ∆$% à grootste rond pKa-waarde
pH in menselijk lichaam
Het H2CO3 en NaHCO3 buffersysteem: 75%
NaHCO3: neutraliseert zuur => alkalireserve
NaHCO3 + zuur à Na-zuur + H2CO3
H2CO3 à CO2 + H2O (langs longen verwijderd)
Het fosfaat buffersysteem: 1%
HPO42- + zuur à H2PO4-
H2PO4- wordt via urine uitgescheiden.
Het proteïnebuffersysteem: 24%
Vele EW hebben vrije zuurfuncties in hun structuur. Deze kunnen met gevormde zouten
buffersystemen vormen.
H+Prot à EW + H+
Buffers maken in het labo
1) Berekenen (Henderson-Hasselbach)
2) Gebruik buffercalculator
3) Gebruik buffertabel
4) Kopen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studenteFBT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $8.19. Je zit daarna nergens aan vast.