Summary
2024 samenvatting levensbeschouwing: religie, atheïsme en zingeving (korfvak)
- Course
- Institution
Notities van alle lessen en de belangrijkste gastcolleges. Inhoudstafel achteraan
[Show more]
Seller
Follow
bdbbdb
Content preview
LEVENSBESCHOUWING: RELIGIE, ATHEISME EN ZINGEVINGMogelijke vraag op EXAMEN: wat is NOMA, hoe moeten we dat situeren, wat denkt u daar zelf over?
HOOFDSTUK 7
HOMO sapiens: biologische naam van de ‘wijze, redelijke, slimme, zelfbewuste’ mens
- Wijst op kennis, degene die niet alleen denkt maar ook nadenkt
Homo faber: arbeidende mens, werkende mens/ Manipulatief.
- Staat voor techniek, controle en manipulatie
Homo religiosus: de zingevende mens, de mens op zoek naar zin
Deze 3 aspecten in de mens gaan we onderzoeken, hoe ze samenspelen, een harmonie vormen maar
ook hoe ze disharmoniëren. (kennis, techniek ²en zin). Zingeveing is 1 van de drie aspecten.
1. DE COGNITIEVE EN MANIPULATIEVE INTERESSE VAN DE MENS
1.1. PRAKTISCH BELANG VAN KENNIS EN EVOLUTIONAIR VOORDEEL (BIOLOGISCH
BELANG VAN KENNIS)
De mens wordt te vroeg wordt geboren.
Want het geboortekanaal is te klein voor het grot hoofd van de homo sapiens. Wij worden
heel zwak geboren en blijven heek lang zwak geboren. Niet zoals bv een kalfje. Volgens
psychologen duurt het 12 jaar voordat een mens een bepaald soort zelfstandigheid bereikt.
Wil zeggen dat de hersenen van de mens niet alleen in de baarmoeder groeien maar ook NA de
geboorte groeien de hersenen.
Onze hersenen worden via de zintuigen blootgesteld aan de werkelijkheid/natuur. We zijn
ook blootgesteld de wereld, de natuuur, de empirische wereld als dusdanig. Aan alleirlei
sociale interacties. De mens wordt aldus geboren met een kleine ‘harde schijf’. Maar nadien
door de mpij, ouders, opvoeding blootstelling aan allerlei prikkels…. Krijgt de mens steeds
meer ‘software’. De mens kan aldus enorm leren.
Als je dat vergelijkt met een kalf of andere dieren, Is de opvoedbaarheid van een kalf veel
kleiner. De mens is een opvoedbaar wezen, een wezen dat kan leren. Dat maakt dat wij
kennis kunnen opbouwen, (uitgebreide) taal hebben ontwikkeld. En dat wij niet alles zélf
moeten ondervinden. Wij kunnen hierdoor dus leren van anderen en van vorige generaties.
En met die kennis kunnen wij onszelf redden.
Vb: krantenartikel: in de baltische zee is er een muur van 10 duizend jaar oud
gevonden. Die muur diende om kuddes van rendieren op te drijven en die over de muur te
bedrijven.
1
,Arnold Gehlen heeft hier een woord voor “DER MENSCH IST EIN MANGELWÄSSEN ” dwz een wezen
dat mangelt, een wezen waaraan veel gebreken aan zitten.
Maar dus dankzij die homo sapiens sapiens hebben wij:
- informatie en taal,
- gedrag en omgeving aanpassen
- zoeken naar veiligheid en controle
1.2. DE MORELE WAARDE VAN KENNIS (ETHISCHE BELANG VAN KENNIS)
Kennis heeft natuurlijk ook een morele waarde Wat doen we met die kennis, wat is goed/ slecht op
dat vlak. Bv. Je kan een mes/ nucleaire energie uitvinden, dat heeft duidelijk 2 kanten.
Filosofen zeggen dat uit de zuivere kennis eigenlijk niets volgt dat je zegt wat je moet doen.
Kennis gaat over datgene wat IS. En datgene wat we moeten doen gaat over een moeten in
de TOEKOMST.
DAVID HUME: IS/OUGHT DISTINCTION: uit het zijn, uit de is, volgt niet noodzakelijk dat het ook zo
moet zijn.
= Uit het zijn volgt nooit het moeten. Het is niet omdat het zo is dat er oook iets moet.
Vb: paprika is groen. Vind ik niet goed, ik heb liever een rode parika. Dat is geen morele
iotspraak MAAR
Als je zegt: die persoon is niet eerlijk dat vind ik niet goed. Dat is wel een morele uitspraak
Je kunt die distinctie in abstracto wel maken maar in het leven is die scheidingslijn veel
moeilijker te trekken. Dat zal niet altijd lukken.
Vb: corona: de wetenschap weet ons van alles te vertellen over virussen (IS), hoe ze
werken, verspreiden etc. Maar wat moeten we doen? (OUGHT). Maskers dragen,
mogen we nog met elkaar praten, samenkomen etc… Dat zijn allemaal beslissingen
over waarden.
Wat we moeten doen is iets dat wij als mensen samen zouden moeten beslissen. Uit een
medische vaststelling valt niet te zeggen wat er wel of niet gedaan moet worden. We zijn
ons vaak nog niet bewust van die distinctie. In de middeleeuwen was die vervlechting veel
harder.
Vb: een foto is niets anders dan pixels op papier. Ik geef jou een foto alsof het niet
meer is dan kleurpuntjes/pixels op papier. Jij zegt: neen, ik zie mijn vriendin daarop
staan. Ik kan niet zuiver objectief kijken. Je ziet altijd wat betekenis/waarde heeft.
Maar de wetenschap ziet wel enkel de pixels of kleurpuntjes. De printer die het
gemaakt heeft ziet niet dat jouw vriendin erop staat.
Neem de foto en draai ze om, dat gaat een beetje helpen want dan herken je de
persoon wat minder.
2
,DOELSTELLINGEN ZIEN IN DE WAARDEN EN BETEKENISSEN:. Het is zeer moeilijk om objectief naar de
dingen te kijken maar voor de wetenschap wordt verwacht dat die objectief zijn. die zegt niet aah das
mooie muziek. Nee die zeggen dat is deze frequentie.
VRAAG: Welke bewering respecteert de is/ought distinction van D.Hume?
a) Omdat onze samenleving een aantal mensen met een motorische beperking telt, moet
elk openbaar gebouw eena aangepast toilet voorzien.
b) Als prenatale diagnostiek het syndroom van Down kan opsporen, dan moet deze
diagnostiek wettelijk verplicht worden.
c) Menselijke seksualiteit is gebaseerd op het biologische verschil tussen man en vrouw.
Daarom is homoseksualiteit moreel verwerpelijk.
d) Het is niet omdat onze samenleving een aantal mensen meteen motorische beperking
telt, dat elk openbaar gebouw een aangepast toilet moet voorzien.
ANTWOORD: D. de eerste 3 respecteren de distinction niet. Er wordt telkens een feit
gegeven, (IS), en men concludeert meteen dat er iets moet (OUGHT). Alleen de laatste
mogelijkheid doet dat niet.
WILLIAM CLIFFORD: “it is wrong always, everywhere, and for anyone, to believe anything upon
insufficient evidence”
Hij wil dat we voor elk van onze overtuigingen bewijs hebben.
WILLIAM CLIFFORD: heeft een artikel geschreven ‘the ethics of belief’. Ethiek is niet alleen een
kwestie van handelen maar ook van kennisverwerving. Dus ook in je kennisverwerving kun je
morele fouten maken. Dus niet alleen wnnr je oneerlijk bent of in het omgaan met mensen. Hij zegt
namelijk dat er mensen zijn die lui zijn en die niet echt de moeite doen om kennis te vergaren die ze
eigenlijk moreel MOETEN vergaren.
Een reder heeft een passagierschip waar ong 1000 mensen op kunnen en denkt dat voor dat
het schip vertrekt nog eens technisch zou moeten worden nagekeken. Maar dan denkt hij, het
is al zo veel keer naar amerika gegaan, nog een leer erbij kan geen kwaad. Schip vertrekt
zonder controle.
CLIFFORD: die man is schuldig aan de dood van die duizend immigranten. Maar ZELFS als dat
schip WEL veilig naar amerika is gevaren dan nog is hij schuldig, want hij heeft verzuimd
kennis te vergaren wanneer dat moest. Hij had een kennis inspanning moeten doen. Hij is
tot een besluit gekomen zonder over voldoende informatie te beschikken.
“EVIDENTIALISME”. Hij wil dat we voor elk van onze overtuigingen een bewijs hebben.
Geen bewijs? Dan opschorten, uitstellen tot je genoeg bewijs hebt. Als je geen kennis
hebt voor bewijs te halen dan moet je ook geen tijd hebben om tot conclusies te
komen. Schort uw oordeel op. Zeg ‘ik weet het niet, of ik weet het nog niet’.
KRITIEK: Allemaal wel goed en wel binnen een wetenschappelijke context MAAR in bv vriendschap
en liefde gaat dat niet. Dan kan je niet keven van ‘to believe anything upon insufficient evidenve’. Ik
ben geen ingenieur of fyscus. Het leven, vriendschappen liefde etc. Dat is gebaseerd op vertrouwen
etc.
3
, WILLIAM JAMES: een groot figuur in het amerikaanse Pragmatisme. (verbinden van praktijk en
theorie die volgens hen niet van elkaar los staat) Hij was de eerste die een belangrijk handboek
schreef van de Psychologie. Vb: Varieties of religious experiences.
In het leven, buiten de wetenschap, is het niet kiezen ook een keuze. Er is geen neutrale
positie.
in een labo staat er niets op het spel. Vb de wetenschapper heeft een hypothese maar
nog geen bewijs dus hij schort zijn oordeel op. Er is wetenschappelijk gesproken niets
dringend. Binnen de wetenschap moet men gewoon geduldig zijn.
Bv: vriendschap, liefde, menselijke vehroudingen, sollicitaties etc. Ik denk dat zij van
mij hioudt (= insufficient evidence)/ Wat doe ik dan? Wacht ik of ga ik bewijs
verzamelen, sociale media stalken. William james zegt van niet.
Sommige dingen gebeuren pas als je op voorhand gelooft dat ze er zijn. (the will to believe)
in het laboratorium kan je perfect wachten, neutraal zijn etc. Maar in het leven moet je
soms vertrouwen. En daar is niks mis mee, er is niks mis mee met tot een overtuiging te
komen zelfs al heb je voldoende bewijs. Je hebt dan een keuze gemaakt maar je moert niet
denken, clifford dat je géén keuze hebt gemaakt. Je bent ook niet netraal, ookal schort je je
oordeel op.
“do you like me or not? Whether you do or not depends, in coultess instances, on
whether I meet you halfway, am willing to assume that you mist like me, and show
you trust and expectation. The previous faith on my part in your liking’s existence is in
such cases what makes your liking come.”
Clifford: ik wacht tot er bewijs komt dat ze mij leuk vinden
James: ik moet er in geloven dat ze mij leuk vinden om hen de kans te geven
dat ze mij leuk vinden.
Vb: solliciteren: ik moet erin geloven dat ik competent ben, ookal weet ik
nog niet. (kleine manifesting)
Vb: ouders krijgen een kind. Weten nog niet welke kleur het kind wilt. Ze
schilderen de kamer dus niet en wachten tot het kind oud genoeg is om
zelf te bepalen. Zo lijkt het erop dat het kind alle vrijheid heeft om zelf te
beslissen Maar een onbeschilderde muur is ook een kleur, is ook een
keuze.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bdbbdb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now