Summary

Samenvatting deel histologie

8 purchases

Course
Anatomie I en histologie (E0I40A)

Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Geslaagd in eerste zit! Dit is een samenvatting van het onderdeel histologie. Het bevat de powerpoint (met afbeeldingen), mijn notities uit de lessen, en de belangrijkste onderdelen uit de cursustekst. Ik heb alleen deze samenvatting geleerd en ben geslaagd met een 19/20 (voor het onderdeel histolo...

[Show more]

Last document update: 6 months ago

Preview 10 out of 115 pages

View example

Uploaded on August 4, 2024
File latest updated on August 4, 2024
Number of pages 115
Written in 2023/2024
Type Summary

histologie
cellen
bindweefsel
spieren
preparaten
bot
microscoop
lichtmicroscoop

Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Education
Geneeskunde
Course
Anatomie I en histologie (E0I40A)

$9.13

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Samenvatting Histologie
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Methoden en technieken voor microscopie ................................................................................... 5
Benodigden......................................................................................................................................................... 5
Soorten microscopie ........................................................................................................................................... 6
Lichtmicroscopie (grieks: micros= klein, skopein= zien) ...................................................................................... 6
Resolu'e/oplossend vermogen ..................................................................................................................... 6
3 lenzensystemen .......................................................................................................................................... 6
5 belangrijke delen ........................................................................................................................................ 7
Contrastmicroscopie ...................................................................................................................................... 7
Fluorescen'emicroscoop ............................................................................................................................... 8
Clara Jacobi......................................................................................................................................................... 9
Technieken voor lichtmicroscopie ....................................................................................................................... 9
Voorbereiding van de weefsels ...................................................................................................................... 9
Herkomst van de verse weefsels of cellen ................................................................................................... 10
Ontvangst en voorbereiding ........................................................................................................................ 13
Fixa'e........................................................................................................................................................... 14
Procedure: maken van paraﬃnecoupes (FFPE) ................................................................................................ 16
Macroscopie en versnijden .......................................................................................................................... 16
Inbedden...................................................................................................................................................... 16
Uitbedden .................................................................................................................................................... 17
Coupes snijden met microtoom................................................................................................................... 17
Deparaﬃnering ............................................................................................................................................ 17
Voordelen FFPE (formalin ﬁxed paraﬃn embedded) ................................................................................... 17
Nadelen FFPE (formalin ﬁxed paraﬃn embedded) ...................................................................................... 17
Procedure: maken van vriescoupes .................................................................................................................. 17
Versnijden .................................................................................................................................................... 17
Invriezen ...................................................................................................................................................... 18
Snijden met cryostaat .................................................................................................................................. 18
Voordelen .................................................................................................................................................... 18
Nadelen ....................................................................................................................................................... 18
Kleuren van de coupes ...................................................................................................................................... 18
Soorten kleurstoﬀen .................................................................................................................................... 18
Immunohistochemie ......................................................................................................................................... 20
Monoclonale vs polyclonale an'lichamen................................................................................................... 20
(Eén-stap) directe techniek .......................................................................................................................... 22
Indirecte techniek ........................................................................................................................................ 23
Toepassing ................................................................................................................................................... 23
In situ hybridisaTe ............................................................................................................................................ 24
Monteren van de preparaten ........................................................................................................................... 24
Elektronenmicroscopie ..................................................................................................................................... 25

Hoofdstuk 3: cel-cel en cel-matrix interac6es ................................................................................................ 27
3 belangrijke celcomponenten .......................................................................................................................... 27
Weefsel ............................................................................................................................................................. 27

1

, Celadhesie ........................................................................................................................................................ 27
Cel-matrix interacTe ......................................................................................................................................... 28
Samenstelling ECM ...................................................................................................................................... 28
Integrinen .................................................................................................................................................... 28
Basale membraan ........................................................................................................................................ 29
CeljuncTes......................................................................................................................................................... 31
Zonula occludens ('ght junc'on) à afslui'ng ............................................................................................ 31
Zonula adhaerens à aanhech'ng/adhesie ................................................................................................. 31
Desmosoom (macula adhaerens) à aanhech'ng/adhesie ......................................................................... 32
Nexus (gap junc'on) à communica'e........................................................................................................ 33
Metastasering................................................................................................................................................... 34

Hoofdstuk 4: epitheelweefsels ...................................................................................................................... 35
Kenmerken ........................................................................................................................................................ 35
FuncTes............................................................................................................................................................. 35
Morfologie ........................................................................................................................................................ 35
Soorten ............................................................................................................................................................. 38
Eenlagig plaveiselepitheel............................................................................................................................ 38
Eenlagig kubisch epitheel ............................................................................................................................ 38
Eenlagig cilindrisch epitheel ........................................................................................................................ 39
Pseudomeerlagig epitheel ........................................................................................................................... 39
Meerlagig plaveiselepitheel ......................................................................................................................... 39
Meerlagig kubisch epitheel .......................................................................................................................... 40
Meerlagig cilindrisch epitheel...................................................................................................................... 40
Overgangsepitheel/transi'oneel epitheel ................................................................................................... 41
Overzicht ...................................................................................................................................................... 42
RegeneraTe van epithelen ................................................................................................................................ 42
Metaplasie ........................................................................................................................................................ 43
Carcinomen....................................................................................................................................................... 43

Hoofdstuk 5: klierweefsel ............................................................................................................................. 44
ClassiﬁcaTe van klieren .................................................................................................................................... 44
Obv aantal cellen ......................................................................................................................................... 44
Obv manier van secre'e .............................................................................................................................. 45
SecreTe cyclus................................................................................................................................................... 45
Exocriene klieren ............................................................................................................................................... 46
Ontstaan ...................................................................................................................................................... 46
Obv manier van vertakken van afvoergangen ............................................................................................. 46
Obv vorm van hun secretoire einddeel ........................................................................................................ 46
Obv vertakkingspatroon van lozingskanaal.................................................................................................. 47
Obv secreet .................................................................................................................................................. 47
Obv manier van secre'e .............................................................................................................................. 49
Afvoerkanalen................................................................................................................................................... 50
Endocriene klieren ............................................................................................................................................ 51
Ontstaan ...................................................................................................................................................... 51
Hormonen.................................................................................................................................................... 51
Structuur ...................................................................................................................................................... 52
Associa'es van endocriene kliercellen ........................................................................................................ 53

Hoofdstuk 6: bindweefsel ............................................................................................................................. 53

2

, FuncTe .............................................................................................................................................................. 53
Samenstelling ................................................................................................................................................... 53
Cellen ................................................................................................................................................................ 54
Fibroblast/-cyt ............................................................................................................................................. 54
Vezels ................................................................................................................................................................ 55
Collageenvezels ............................................................................................................................................ 55
Elas'sche vezels ........................................................................................................................................... 56
Extracellulaire matrix ....................................................................................................................................... 57
Soorten bindweefsels ........................................................................................................................................ 58
Gewone bindweefsels .................................................................................................................................. 58
Muceus bindweefsel .................................................................................................................................... 61
Vetweefsel ................................................................................................................................................... 61
Kraakbeenweefsel ........................................................................................................................................ 64
Beenweefsel................................................................................................................................................. 68

Hoofdstuk 7: beenweefsel............................................................................................................................. 68
Algemene histologie ......................................................................................................................................... 68
Inleiding ............................................................................................................................................................ 68
Soorten bo`en .................................................................................................................................................. 68
Beencellen ........................................................................................................................................................ 69
Osteoblast .................................................................................................................................................... 69
Osteocyt ....................................................................................................................................................... 70
Osteoclast .................................................................................................................................................... 70
Types ................................................................................................................................................................. 71
Fibreus/plexiform botweefsel ...................................................................................................................... 71
Lamellair botweefsel.................................................................................................................................... 71
Periosteum ........................................................................................................................................................ 73
Endosteum ........................................................................................................................................................ 73
Beenmerg ......................................................................................................................................................... 73
Histogenese/botvorming .................................................................................................................................. 74
Ontstaan en groei plat been ............................................................................................................................. 75
Ontstaan en groei lang been ............................................................................................................................ 76
Structuur van een lang been........................................................................................................................ 76
Ontstaan: enchondraal ................................................................................................................................ 76
Diktegroei .................................................................................................................................................... 77
Lengtegroei .................................................................................................................................................. 77
RemodellaTe ..................................................................................................................................................... 78
Synoviale gewrichten ........................................................................................................................................ 79
Fractuurherstel ................................................................................................................................................. 80
Histofysiologie .................................................................................................................................................. 81
FuncTes............................................................................................................................................................. 82
Osteoporose (botontkalking) ............................................................................................................................ 82

Hoofdstuk 8: spierweefsel ............................................................................................................................. 83
Inleiding ............................................................................................................................................................ 83

3

, Skeletspierweefsel ............................................................................................................................................ 83
Structuur ...................................................................................................................................................... 83
Spier-pees-junc'e ........................................................................................................................................ 84
Histologie van de gestreepte spiervezel ...................................................................................................... 84
Elektronenmicroscopie van de gestreepte spiervezel.................................................................................. 85
Contrac'emechanisme ................................................................................................................................ 88
Types ............................................................................................................................................................ 89
Embryogenese, groei, adapta'e en regenera'e .......................................................................................... 89
Motorische bezenuwing .............................................................................................................................. 91
Spanningsreceptoren ................................................................................................................................... 92
Hartspierweefsel............................................................................................................................................... 94
Histologie ..................................................................................................................................................... 94
Elektronenmicroscopie ................................................................................................................................ 95
Motorische bezenuwing .............................................................................................................................. 96
Gewijzigde vezels ......................................................................................................................................... 96
Embryogenese, groei, regenera'e ............................................................................................................... 96
Glad spierweefsel ............................................................................................................................................. 97
Histologie ..................................................................................................................................................... 97
Elektronenmicroscopie ................................................................................................................................ 97
Embryogenese, groei, adapta'e en regenera'e .......................................................................................... 98
Motorische bezenuwing .............................................................................................................................. 99
Fenotypes .................................................................................................................................................... 99
Overzicht ......................................................................................................................................................... 100

Hoofdstuk 9: zenuwweefsel ........................................................................................................................ 100
Kenmerken ...................................................................................................................................................... 100
Neuronen ........................................................................................................................................................ 101
Cellichaam/perikaryon............................................................................................................................... 101
Neurieten ................................................................................................................................................... 102
Indeling van neuronen ............................................................................................................................... 102
Gliacellen (neuroglia)...................................................................................................................................... 103
Microgliacellen .......................................................................................................................................... 104
Macrogliacellen ......................................................................................................................................... 105
Synaps............................................................................................................................................................. 110
Het zenuwstelsel ............................................................................................................................................. 110
Centraal zenuwstelsel ................................................................................................................................ 110
Perifere zenuwstelsel ................................................................................................................................. 112

4

,Hoofdstuk 1: Methoden en technieken voor microscopie

ONDERZOEKSTERREIN
STRUCTUURNIVEAUS
MENSELIJK LICHAAM

organisme

ANATOMIE
(blote oog)
orgaanstelsel
(vaatstelsel)

algemene histologie orgaan + andere weefsels
(hart)
(weefselleer)

weefsel
+ andere cellen
(hartspierweefsel) HISTOLOGIE
bijzondere histologie (microscoop)
(weefselleer)
+ andere organellen

cytologie (celleer) cel (hartspiervezel) + andere macromoleculen organel
(actinefilament)

macromolecule
(actine)
moleculen (aminozuren)

Benodigden
• Een stukje weefsel en een microscoop om de afwijkingen in weefsels en cellen vast
te stellen. Dit impliceert dat het weefsel zo wordt voorbereid dat het microscopisch
kan worden onderzocht
• Kennis van de structuur van normaal weefsel

5

,Soorten microscopie
Lichtmicroscopie Elektronen microscopie

Klassieke (helder veld) microscopie Transmissie elektronen microscopie

Fasecontrast microscopie Scanning elektronen microscopie

DiﬀerenHële interferenHe contrast
microscopie
FluorescenHe microscopie

Confocale microscopie

Lichtmicroscopie (grieks: micros= klein, skopein= zien)
Resolu'e/oplossend vermogen
= Minimale afstand tussen 2 punten om ze als afzonderlijke punten te kunnen herkennen
• Menselijk oog:
o Bij oogafstand van 25 cm: 70 µm (prakHjk 0,1 mm = 100 µm)
• Om punten die dichter bij elkaar liggen toch gescheiden te kunnen zien, moet het
beeld van het object met zo min mogelijk detailverlies over een groter gebied van
het netvlies gespreid worden
• Lichtmicroscoop: beeld wordt over een grotere hoek op het netvlies geprojecteerd
door een lenzenstelsel
o 0,2 µm (200 nm) (500x nauwkeuriger dan blote oog)
• Elektronenmicroscoop
o 0,1 nm (2000x beter dan lichtmicroscoop)
• Maximale resoluHe: is aWankelijk van golﬂengte van hetgeen dat je gebruikt om
beeld te maken -> +/- ½ golﬂengte
o Golﬂengte van zichtbaar licht: +/- 550 nm (0,55µm) -> max resoluHe= 275 nm
o Golﬂengte van versnelde elektronen: +/- 0,2 nm -> max resoluHe= 0,1 nm

3 lenzensystemen
• Condenser: bundelt het invallende licht op het preparaat -> bepaald samen met het
objecHef de lichtsterkte, het oplossend vermogen en de kwaliteit van het beeld
• ObjecHef: beeld het object af

6

, • Oculair: lens om het beeld met het oog te kunnen waarnemen -> Een lens is een
doorzichHg voorwerp – veelal van glas, maar ook wel van heldere kunststof –
waarmee lichtbundels convergent dan wel divergent kunnen worden gemaakt

5 belangrijke delen
1. Lichtbron (halogeen/LED)
2. Stel lenzen om licht te bundelen en
op het preparaat te projecteren 4
(condensor)
3. Tafel waarop het object
(=histologische coupe)
geposiHoneerd kan worden
4. Stel lenzen om het beeld te vergroten 4
(objecHef en oculair) =>
eindvergroHng = vergroHng objecHef
x vergroHng oculair 5
a. ObjecHeven 3
(voorwerplenzen)
i. Gemonteerd op een 2
draaibare revolver
ii. Lens met gewenste 1
vergroHng (2,5x-100x)
wordt boven
preparaat gedraaid
iii. Vormt een vergroot beeld uit het licht dat door het preparaat valt
b. Oculair (ooglens)
i. Vergroot het beeld verder tot een virtueel beeld: 10x
5. Een mechaniek om de lenzen op de juiste afstand tot het object te brengen

Contrastmicroscopie
• Vaak gebruikt voor levende cellen in petrischalen te bekijken -> omkeer (inverted)
microscoop -> condensor en objecHef zijn van plaats veranderd waardoor we cellen
op de bodem kunnen bekijken
• Verhogen van contrast in ongekleurde preparaten -> berust op het bewerken van
kleine faseveranderingen die ontstaan door kleine brekingsverschillen in het
preparaat zodat deze zich voordoen als amplitudeveranderingen (licht/donker)
o (A) Helderveld
o (B) Fasecontrast (typisch halo-eﬀect)

7

, o (C) InterferenHecontrast (typisch pseudo-relief)

Fluorescen'emicroscoop
• Vaak gebruikt bij onderzoek
• LokalisaHe en kwanHﬁcering van ﬂuorescerende
moleculen in cellen -> die moleculen hebben de
eigenschap om licht van een bepaalde golﬂengte
(excitaHelicht= kort) om te zegen in emissielicht
(lang) -> wordt opgevangen door een detector ->
gaan we visualiseren
• Lichtbundel passeert excitaHeﬁlter -> beperkt
excitaHelicht tot een bepaalde golﬂengte
• Emissielicht passeert door een sperﬁlter ->
verwijdert de rest van excitaHelicht uit bundel
• DetecHe o.b.v. uitzenden van licht aan een
speciﬁeke golﬂengte door een ﬂuorescerende molecule na absorpHe van licht
• Door de toepassing van ﬂuorescerende probes (anHlichamen, oligonucleoHden)
kunnen eiwigen (dmv immunohistochemie) of nucleïnezuren (dmv in situ
hybridisaHe) worden gelokaliseerd)
• Voordeel: in 1 preparaat kan je
meerdere structuren aantonen (co-
localisaHe) -> dubbele en trippele
kleuring

8

,Clara Jacobi
• Gezwel in hals is verwijderd
geweest -> vroeger geen
onderzoek op gedaan maar nu
worden zo een dingen
doorgestuurd naar de patholoog
• Microscopisch onderzoek -> type
bepalen, goed- of kwaadaardig ->
rapport schrijven -> versturen
naar clincus die de volgende
stappen bepaald
ð Onderzoek van afwijkende
weefsels -> eerst voorbereiden

Technieken voor lichtmicroscopie
Voorbereiding van de weefsels
• Het te onderzoeken materiaal geschikt maken voor microscopisch onderzoek
o Hetzij door cellen uit te strijken -> cytologisch onderzoek
o Hetzij door dunne sneetjes (5 µm) te maken -> histologisch onderzoek

Histologisch preparaat

Cytologisch preparaat

9

, Herkomst van de verse weefsels of cellen
Chirurgische resec+e

= stuk darm dat is opengeknipt met een tumor

Biopsie
= kleine stukjes weefsel
Endoscopisch biopt

• Worden genomen door maag/darm specialist
• Gebruikmakend van endoscoop
• Neemt kleine hapjes van de wand
Core needle biopt (CNB)
• Stukjes weefsel verkrijgen
van een dieper gelegen orgaan
(lever, nier, tumoren, letstels,
gezwellen (bv in kleine
bekken))

10

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentgnk2029. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $9.13. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling