- Weet wat eponymen zijn en kan er een aantal opnoemen
- Kan de criteria voor een causale associatie benoemen en illustreren adhv een voorbeeld
- Kent de ranking van wereldwijde doodsoorzaken volgens de Global Burden of Disease
- Kan 4 belangrijke oorzaken van respiratoire sterfte benoemen
- Kan de kost van respiratoire ziektes duiden
PULMONALE TERMINOLOGIE
- CARA: chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen
o Verzamelnaam voor COPD, astma, longemfyseem
o Verouderde term, wordt in de praktijk niet meer gebruikt
- Astma: [engels asthma]
- COPD: chronic obstructive pulmonary disease
o Chronische bronchitis
▪ Klinische diagnose op basis van symptomen bv. slijm ophoesten
o Emfyseem
▪ Pathologische diagnose (longblaasjes beschadigd)
- Bronchiectasieën
→ luchtwegen lokaal of diffuus verwijd → slijmstase, verminderde mucoscilliaire klaring
o CF: cystische fibrose (in BE ook mucoviscidose genoemd = verouderde benaming)
o Non-CF Bronchiectasis
- Tuberculose: ook TBC of TB
- Interstitiële Longaandoeningen: interstitial lung disease (ILD)
EPONYMEN
= een persoon naar wie een ontdekking, uitvinding, instelling, enz. is vernoemd of dacht dat het genoemd
werd
VOORBEELDEN
- Valsalva maneuver
- Babinski teken
- Bacil van Koch
- Syndroom van Behçet
- Ziekte van Wegener
➔ Eponymen zijn traditie maar verouderd, meestal onjuist en wetenschappelijk niet accuraat
o Beter niet gebruiken en vervangen door medische termen
1
,EPONYMEN IN DE LONGZIEKTEN
EPONYM UITLEG
Ellis-Damoiseaulijn De schuin oplopende lijn, van mediaal-onder naar
lateraal-boven, die de grens van de percussiedofheid
vormt bij exsudatieve pleuritis
Golden’s S-sign Te zien op radiografie, wijst op een lob collabs
Kerley B lijntjes Dunne lijnschaduwen op de thoraxfoto (op vocht
berustend)
Ziekte van Wegener GPA = Granulomatosis met polyangiitis
Ziekte van Hamman-Rich Cryptogene fibroserende alveolitis
Syndroom van Horner Neurologisch syndroom dat zich uit door uitval van
de orthosympathische innervatie van het gelaat,
meestal langs één kant
Syndroom van Eaton-Lambert Aandoening van de overgang tussen zenuw en spier
Syndroom van Pierre-Marie Bamberger Hypertrofische osteoartropathie
Syndroom van Pancoast Groep van symptomen die zich voordoen in de
aanwezigheid van een pancoasttumor, waaronder
pijn aan de arm en de schouder alsook spieratrofie in
de arm en de hand
Hoover’s sign Test die gedaan kan worden tijdens neurologisch
onderzoek, in liggende of zittende positie. Er wordt
gekeken naar activiteit van de spieren in het
aangedane (verlamde) been, als de patiënt aandacht
richt op het gezonde been.
EPIDEMIOLOGIE
MORTALITEIT
➔ 600 000 mensen sterven elk jaar in de EU door respiratoire ziekte
o 1/8 van de doden in EU en 1/5 vd doden wereldwijd
o >< CV-aandoeningen blijven hoogste mortaliteit hebben
➔ 1, 2 en 3 + TB: in top 10 vd meest voorkomende globale
doodsoorzaken!
➔ Roken en respiratoire infecties zijn risicofactoren en kunnen we voorkomen!!
2
,ZIEKENHUISOPNAMEN
➔ 6 miljoen ziekenhuisopnamen per jaar door respiratoire ziekten
BRADFORD-HILL: CRITERIA VOOR CAUSALE ASSOCIATIE T SS BLOOTSTELLING EN ZIEKTE
➔ Op basis van epidemiologische data: voldoende bewijs voor causale associatie tussen blootstelling
en ziekte
1. Sterkte (strength): relatief risico (RR) van blootgestelde tov niet-blootgestelde populatie
o Bv. grote kans op longkanker bij rokers tov niet-rokers als er een groot RR is
2. Consistentie: de mate waarop de bevindingen in dezelfde richting wijzen
o Dezelfde resultaten worden in verschillende study designs en populaties gevonden
3. Specificiteit: blootstelling aan (een) goed herleidbare factor(en)
4. Temporele relatie: blootstelling aan de factor moet het optreden vd aandoening voorafgaan
5. Biologische gradiënt: regelmatig toenemend verband tussen dosis en de grootte van het RR
o Soort dosis respons curve moet aantoonbaar zijn
6. Biologische plausibiliteit: beschikbare informatie over het biologisch mechanisme van de factor op
het ontstaan van de ziekte
7. Invloed van interventie: verwijderen van blootstelling doet RR dalen
o Sterkste argument voor causale associatie!
8. Analogie: gelijkaardige associatie beschreven tss blootstelling aan factor en andere ziektes
o Bv. roken veroorzaakt ook andere vormen van kanker
BURDEN OF RESPIRATORY DISEASES
- Astma bij kinderen of volwassenen
o Veel astma pten in de 1e lijn of niet behandeld
- COPD
o Veel meer overlijdens dan astma
o Meer opnames dan bij astma
- Longkanker
o Meer overlijdens in verhouding tot aantal pten
o Slechte prognose
- TBC
o Groot deel vd patiënten kom in het ziekenhuis terecht
3
, KOSTEN VOOR ASTMA EN COPD
DIRECTE VS. INDIRECTE KOSTEN
- Directe kosten:
o kosten aan gezondheidszorg, hospitalisaties, poliklinische zorg, medicamenteuze
behandelingskosten
- Indirecte kosten:
o kosten als gevolg van het feit dat er verlies is aan productie (bv. arbeidsongeschiktheid)
➔ Vergelijkbare verhoudingen tussen astma en COPD
JAARLIJKSE KOSTEN VAN LONGAANDOENINGEN
- COPD: directe en indirecte kosten komen overeen en zijn het hoogst
- Astma: kosten liggen lager dan COPD, vergelijkbaar directe en indirecte kosten
➔ COPD en astma hebben de hoogste kost ivm andere respiratoire aandoeningen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Geneeeskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $20.41. Je zit daarna nergens aan vast.