Summary
SAMENVATTING SOCIALE ZEKERHEIDSRECHT KUL
- Course
- Institution
Schoukens Paul sociale zekerheidsrecht KUL samenvatting
[Show more]
Seller
Follow
student2883
Content preview
SOCIALE ZEKERHEIDHoofdstuk 1: Begrip SZ
1. Beginselen onderliggend aan SZ-stelsels
1.1 Een omschrijving van SZ in het algemeen
1.1.1 Geen eenduidig begrip
Vss definities
o Prof. Van Langendonck:“het geheel van wettelijke systemen die prestaties leveren op
individueel vlak, hetzij in geld, hetzij in natura, zonder onderscheid naar de wijze van
financiering, uitvoeringsorganisatie of aard of berekeningswijze van de uitkeringen”
Zeer ruime definitie: te weinig accuraat want beschrijft niet risico
o IAO-conventie nr. 102: “dekking van de opgesomde sociale risico’s:
gezondheidsverzorging, ziekte, moederschap, invaliditeit, ouderdom, vroegtijdig
overlijden, arbeidsongevallen, beroepsziekten, kinderlast en werkloosheid.”
Opsomming risico = ook zwakte want conventie < 1952
=> onvoldoende ruimte voor niuewe ontwikkelingen of sociale
problemen binnen SZ
=> laat niet toe om nationaalrechtelijke eigenheid van landen mee te
nemen
(geen inhoudelijke beschrijving)
1.1.2 Voorgestelde werkdefinitie
geheel van (boven)wettelijke regelingen die op basis van solidariteit prestaties leveren aan
personen geconfronteerd met een gebrek aan inkomen en/of met bijzondere kosten,
omwille van ouderdom, overlijden van partner, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid,
gezinslast, nood aan gezondheidszorg of zorg en/of omwille van armoede
1.2 Omschrijving van de sociale risico’s
sociaal risico = dreiging van gebrek aan inkomen uit arbeid of bijzondere kosten
erkend =
o afwezigheid inkomen bij mensen die niet werken < ouderdom
o wegvallen inkomen < overlijden partner
o afwezigheid inkomen < arbeidsongeschiktheid
o afwezigheid inkomen < werkloosheid
o nood aan dekking kosten medische verzorging
o bijzondere kosten die samenhangen met verzorgen van kinderen
o nood aan dekking kosten verlies zelfredzaamheid
o ontbreken voldoende middelen om menswaardig bestaan te leiden
IN INLEIDING CONCENTREREN OP UITKEREN IN GELD
Merken op:
o (1) SZ niet verengen tot loutere compensaties in vorm van geld
Preventie => herstel => compensatie
o (2) dat hierna SZ eng opvatten doet geen afbreuk aan de grote waarde van de
ruimere opvatting: ook veiligheid en hygiëne op het werk, arbeidsvoorziening,
arbeidsbemiddeling, …
o (3) impact verborgen gelduitkeringen van de fiscaliteit niet onderschatten
1
, 1.3 Solidariteitstechnieken om SZ vorm te geven
1.3.1Korte historiek
P 21-22
1.3.2Verticale en horizontale solidariteit
Horizontaal = groepssolidariteit tussen mensen die laag risico lopen en die hoog risico lopen
Verticaal = hogere inkomens betalen meer dan lagere inkomens
Bij individuele particuliere verzekeringen
o = element solidariteit te zwak en kanselement te aanwezig
o => geen SZ
Loutere liefdadigheid
o Slechts SZ voor zover die is ingebeld in publiekrechtelijke regeling
Bepaling premie/bijdrage
Particuliere (privé) verzekering: R = P x D
Sociale zekerheid (sociale verzekering): bijdrage wettelijk vastgelegd – doorgaans
proportioneel (%) hoogte beroepsinkomen
1.3.3 Sociale verzekering en sociale bijstand
Sociale verzekeringen
o Specifieke SZ-bijdragen via belastingen
o Deelname = verplicht
(bestaan afwijkingen)
o Kostendekkende of inkomensaanvullende uitkeringen
tot dekking van de kosten, verbonden aan kinderlast, geneeskundige
verzorging of de hulp van derden.
Zowel voor werknemers, ambtenaren als voor zelfstandigen (bv.
ziekteverzekering/verstrekkingen)
Niet gekoppeld aan inkomen of loon
Voor zorg en gezin universeel en regionaal
o Vervangingsinkomens
Voor werknemers en ambtenaren in alle eventualiteiten
Voor zelfstandigen: niet voor alle eventualiteit: moederschap, ziekte en
invaliditeit, ouderdom, overlijden van de kostwinner
Niet voor arbeidsongevallen
o Merk op:
2
, (1) ! niet elke publiekrechtelijke en verplichte risicoverplichting = sociale
verzekering
Bv verplichte AH-verzekering voor motorvoertuigen
(2) Niet verplichte regelingen die aansluiten bij en voortbouwen op
verplichte sociale verzekeringen moeten niet als sociale verzekering
aangemerkt
Sociale bijstand
o = kennen uitkeringen toe aan wie daaraan behoefte heeft
o < OH gelden
o Toekenning afhankelijk van middelentoets => financiële middelen vd potentiële
ontvanger worden onderzocht
o 2 types
Algemene = gericht op iedereen die behoeftig is een menswaardig bestaan
verzekeren
Categorale = voor specifieke categorie zoals ouderen of gehandicapten
o Als instantie heeft grote marge discretionaire bvh = bijstand
Achterliggende afweging risico
o Casus notarisvrouw: rijke man en zij werd werkloos
Nogsteeds recht op werkloosheidsuitkering? Ja als zij voldoet aan alle
voorwaarden
Staat niet centraal of nood had aan dit geld => geen minderheidstoets
(zelfde discussie over kinderbijslag: maar primair doel was hier niet
armoedebestrijding)
Gemengde uitkeringen (demogrant)
o Is verschil tussen beiden relevant?
Ja: EU verordeningen kijken voornamelijk naar verzekeringen
o Is pertinent?
Nee: veel hybrides
Grens tussen verzekering en bijstand vervaagd
=> indien niet duidelijk = gemengde prsetatie of demogrant
1.3.4 Andere beschermingstechnieken
Socialecompensatieregelingen
o = geheel regelingen die gemeen hebben dat de OH of gemeenschap erin uitdrukking
geeft haar solidariteit met personen die door OH blootgesteld werden aan bijzondere
lasten en schade
o Bv overlevingspensioen voor oorlog-SO
o Door OH gefinancierd
o Vaak geen middelentoets
o Geen SZ omdat geen georganiseerde solidariteit karakter
Basisinkomen
o = stelsels die alle ingezetenen of burgers v OH-wege een periodieke gelduitkering
toezeggen zonder daaraan vwdn van werkwilligheid of behoeftigheid te verbinden
1.4 Opdeling SZ-prestaties naar inhoud
Inkomen garanderen
o => Niet wegwerken in MS => ° waarborg
o Ouderdom
3
, o Werkloosheid
Kosten verlagen
o Kinderbijslag
o Langdurige zorg (bejaardentehuis)
o Gezondheidszorg
Residuair (als er veel leefloon wordt gevraagd = teken dat bovenstaande niet genoeg werkt
om menswaardig bestaan te lijden)
o Leefloon/bijstand
Wat niet: studiebeurzen, vakantiegeld, …
Wie beslist dit: de WG
Niet alle structuren die bijdragen geven in geval van zulke risico’s gezondheidszorg
o Bv levensverzekering (risico overlijden)
o Bv hospitalisatieverzekering (comfort)
o = privéregeling
SZ = een kost: om solidariteit te bewerkstelligen
o Als solidariteit = beperkt: meer kans dat is privéregeling => vaak contract met bank,
verzekeraar, …
Belang sociale regels ?
o Omdat zijn uitgesloten van mededingingsrecht
1.5 Verschillende vormen van solidariteitstechnieken
Bismarck
o 19e E
o Introductie eerste sociale zekerheidssysteem voor arbeiders
o Vandaag: categoriale sociale verzekeringsregelingen, die per bedrijfstak of
beroepsgroep georganiseerd zijn en waarvoor de sociaal verzekerden bijdragen
betalen
o Focus op werk
o Levensstandaard wordt gehandhaafd
o Sociale partners (vakbonden en werkgeversorganisaties) (niet door OH)
o Continentaal socialezekerheidsbegrip
Beveridge
o Rapport tijdens WOII > grote invloed
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student2883. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now