Summary
Allesomvattende samenvatting bestuursrecht Steven Lierman
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting omvat notities uit de les, aangevuld met het boek. Duidelijke samenvatting 13/20
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marievannuffel
Content preview
Samenvatting Bestuursrecht Marie Van NuffelBestuursrecht
Deel 1 Publiekrecht in perspectief
Hoofdstuk 1 Basisbegrippen en centrale thema’s van het
publiekrecht
Afdeling 1 Inleiding: publiekrecht in een gelaagde rechtsorde
Bestuursrecht = het recht als middel om de samenleving te ordenen en
normeren en verbintenissen juridisch afdwingbaar maken
à Recht tussen burgers en de overheid
- De organisatie en werking van bestuursorganen
- Beslechting van administratieve geschillen (bescherming v/d
burger)
Publiekrecht Privaatrecht
Organisatie en optreden van de Organisatie van relaties tussen
overheid leden van samenleving
Verhoudingen burgers >< overheid Onderlinge verhoudingen tussen
personen
Ruim rechtsgebied Contractenrecht,
à grondwettelijk recht, aansprakelijkheidsrecht,
bestuursrecht, fiscaal recht, goederenrecht
procesrecht en strafrecht
à wij gaan het hebben over het publiekrecht in de gelaagde rechtsorde
Gelaagde rechtsorde:
- Elke burger maakt deel uit van verschillende overheidsverbanden
- = verticale machtenscheiding
- Lokale besturen = ook overheden
- De overheid kan ook een onderneming zijn
Afdeling 2 Grondwettelijk recht (Stefan Sottiaux)
Afdeling 3 Het bestuur
1ste techniek om de macht van de overheid te begrenzen = macht spreiden
over verschillende entiteiten en organen
à functionele/horizontale machtenscheiding
à territoriale/verticale machtenscheiding
- Horizontale machtenscheiding
1
,Samenvatting Bestuursrecht Marie Van Nuffel
o Machtsmisbruik tegengaan
o De verschillende werkzaamheden van de overheid horizontaal
verdelen tussen meerdere instellingen van diezelfde overheid
o Drie overheidsfuncties: WM, UM en RM = trias politica
o Bestuur = organen en instellingen van de uitvoerende macht
o Ook lokale besturen
: gemeenten en provincies
: ressorteren niet onder de UM
o Geen absolute scheiding der machten à het zijn meer dan
‘uitvoerende’ taken
Materiële wetgeving: vb. gemeentereglement
Bestuurlijke rechtscolleges: vb. RvS
Ook WM en RM nemen bestuurlijke beslissingen: vb. gunning
overheidsopdracht, aanwerving personeel, opleggen van een
tuchtmaatregel aan een magistraat
- Verticale machtenscheiding
o Verdeling macht tussen verschillende territoriaal omschreven
overheden
o = gelaagde rechtsorde
o Gemeente, provincie, Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams
Gewest, de Belgische federale staat, de Europese Unie en tal van
internationale organisaties
o Verdeling van de taken tussen de lokale, regionale,
supranationale en internationale niveaus
o 2 bekendste constitutionele technieken
1. Federalisme
= spreiding van bevoegdheden tussen verschillende
autonome rechtsordes
à burger maakt deel uit van verschillende overheidsniveaus
à verhoudingen tussen verschillende bestuursniveaus met
eigen bevoegdheden en administratie
2. Decentralisatie
= de centrale overheid kent kent bepaalde taken toe aan
ondergeschikte (lokale) besturen
à HDN à territoriale decentralisatie
Administratief of bestuurlijk toezicht
>< deconcentratie = delegatie van functies, maar de soevereiniteit
blijft onverdeeld bij de centrale overheid
àgeen aparte rechtspersoonlijkheid: onderdeel van het centraal
bestuur
2
,Samenvatting Bestuursrecht Marie Van Nuffel
à hiërarchisch toezicht
§1 Verhoudingen tussen regering en administratie en belang van
administratieve rekenplichtigheid
A. Voorrang van de politiek
Meeste landen: centrale administratie = 10 – 25 tal overheidsdiensten
(departementen of ministeries)
Vb. financiën, binnenlandse zaken, leefmilieu, informatie- en
communicatietechnologie
à één homogene administratie
Administratie beslaat veeleer een amalgaan van diensten met
gespecialiseerd personeel, waarvoor vaak afzonderlijke regels en
procedures gelden, zoals leger, politie…
Zelfde taakverdeling in de regering
à hiërarchische structuur van de overheidsdiensten
Afbakening tussen de politieke gezagsdragers en de administratie is
duidelijk
à Toch een spanningsveld
- Administratie = een instrument in handen van de regering en zijn
ministers bij de uitwerking, uitvoering en de handhaving van de wet-
en regelgeving.
à Zorgen voor continuïteit & het uitstippelen en uitvoeren van het
beleid
à politisering van de ambtenarij
- Politieke verantwoordelijkheid
: rust bij de ministers
: motie van wantrouwen aangezien zij de verantwoordelijkheid dragen
voor de handelingen van de administratie
à vaak ontslag minister
Vb. Zaak Dutroux 1998
Bij de ontsnapping van Dutrouw à ontslag van linister van Justitie De
Clerck en minister van Binnenlandse Zaken Vande Lanotte
- Regeringen streven naar de controle op de administratie
à verschillende technieken
Vb. spoils system = nieuw verkozen president staat aan de top van de
administratie en kan soms zelfs de administratie vervangen door
personen op wie hij kan vertrouwen dat er zijn beleid getrouw en snel
uitvoeren
Vb. Partijpolitisering: met als doel greep te krijgen op de ambtenarij
3
, Samenvatting Bestuursrecht Marie Van Nuffel
Politisering = gespecialiseerde en permanente equipes die wegen op
beleid
- Andere techniek, bij ons van toepassing
: ministeriële kabinetten = samengesteld uit naaste medewerkers van
de minister
à genieten het vertrouwen van de minister of van diens politieke
partijv
à = directe aanspreekpunt met de minister
à kabinetten vormen de brug tussen politiek en administratie
B. Administratieve rekenplichtigheid
Enerzijds is er sprake van politisering (= het proces waarin steeds meer
kwesties binnen het politiek besluitvormingsproces worden getrokken),
anderzijds is er bureaucratisering (= verambtelijking van aspecten van
de samenleving door de vele voorschriften en paperassen van de
bureaucratie)
Rekenplichtigheid = accountability = administratieve verantwoording
en verantwoordelijkheid
à Ook de administratie is verplicht om rekenschap af te leggen over de
genomen beslissingen en kan verantwoordelijk worden gesteld voor wat
er misloopt
1ste component : rekenschap afleggen
- Hangt samen met de plicht van de administratie om openheid van
zaken te geven
- Inzicht krijgen in het beleid en de motieven die daaraan ten grondslag
liggen
- Sinds de jaren 90 in België verankerd in de wetgeving
- Afleggen van verantwoording: in audits, rapporten en jaarverslagen
- Klokkenluidersbescherming = ambtenaren die onregelmatigheden aan
het licht brengen, weten zich overigens vaak beschermd
2de component : administratieve en tuchtrechtelijke
verantwoordelijkheid van de ambtenaar
- Wanneer ze verkeerd handelen of aan hun plichten verzuimen
- Inrichting ombudsfuncties
à klacht bij ombudsman wegens de werking van de overheidsdienst
à intern onderzoek + via bemiddeling een oplossing nastreven
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marievannuffel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now