Samenvatting voor het vak SWK 1B: Psychologisch denken. Hoorcolleges en begrippen van de begrippenlijst (staan DIKGEDRUKT) zijn erin verwerkt.
EN
Enkele oefenvragen
EN
Samenvatting van het boek: Psychologie een inleiding, volledig uitgewerkte hoofdstukken:
- 1: Geest, gedrag en psychologische...
Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschap............................................................................3
1. Wat is psychologie en wat is het niet? ............................................................................................................3
2. Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de psychologie? ..................................................................4
3. Hoe vergaren psychologen nieuwe kennis?.....................................................................................................5
Hoofdstuk 2: Biopsychologie, neurowetenschappen en de menselijke aard....................................................5
1. Wat is het verband tussen genen en gedrag?..................................................................................................5
2. Hoe is de interne communicatie van het lichaam geregeld?...........................................................................6
3. Hoe produceren de hersenen gedrag en psychische processen?.....................................................................7
Oefenvragen....................................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3: Sensatie en perceptie................................................................................................................ 8
1. Hoe verandert stimuli in sensatie?...................................................................................................................8
2. Waarin lijken de zintuigen op elkaar? Waarin verschillen ze?.........................................................................8
3. Wat is de relatie tussen perceptie en sensatie?...............................................................................................8
Oefenvragen....................................................................................................................................................9
Hoofdstuk 4: Leren en omgeving.................................................................................................................... 9
1. Hoe verklaart klassieke conditionering leren?.................................................................................................9
2. Hoe leren we nieuw gedrag door operante conditionering?.........................................................................10
3. Hoe verklaart de cognitieve psychologie leren?.............................................................................................11
Hoofdstuk 5: Geheugen............................................................................................................................... 11
1. Wat is geheugen? ..........................................................................................................................................11
2. Hoe vormen we herinneringen? ....................................................................................................................11
3. Hoe halen we herinneringen terug?...............................................................................................................12
Hoofdstuk 6: Denken en intelligentie........................................................................................................... 12
1. Wat zijn de bouwstenen van denken?...........................................................................................................12
2. Over welke vaardigheden beschikken goede denkers?..................................................................................13
3. Hoe wordt intelligentie gemeten?..................................................................................................................15
4. Wat zijn de bouwstenen van intelligentie?....................................................................................................15
5. Hoe verklaren psychologen IQ-verschillen tussen groepen?..........................................................................16
Oefenvragen..................................................................................................................................................16
Hoofdstuk 9: Motivatie en emotie................................................................................................................ 17
1
, 1. Wat motiveert ons?........................................................................................................................................17
2. Hoe worden onze motivatieprioriteiten gesteld?...........................................................................................17
3. Waar staan honger en seksuele motivatie in de motivatiehiërarchie?.........................................................18
4. Hoe motiveren onze emoties ons?.................................................................................................................18
5. Waar komen onze emoties vandaan?............................................................................................................18
Oefenvragen..................................................................................................................................................20
Hoofdstuk 11: Sociale psychologie............................................................................................................... 20
1. Hoe beïnvloed de sociale situatie ons gedrag?..............................................................................................20
2. Het construeren van sociale werkelijkheid: wat beïnvloedt ons oordeel over anderen?...............................21
Hoofdstuk 14: Stress, gezondheid en welzijn................................................................................................22
1. Wat veroorzaakt stress?................................................................................................................................22
2. Wat zijn de lichamelijke effecten van stress?.................................................................................................23
3. Wie is het meest kwetsbaar voor stress?.......................................................................................................23
4. Hoe kunnen we de invloed van stress op onze gezondheid verminderen?....................................................24
Leerdoelen Psychologisch denken
Je kunt kennis over de rol van psychologie in het pedagogisch denken op basis van de
psychologische perspectieven toepassen op concrete casuïstiek.
Je kunt kennis over de biologische basis voor menselijk gedrag en geestelijke processen
toepassen, alsmede de mate waarin een pedagoog een bijdrage kan leveren aan de
pedagogische ontwikkeling van kinderen en jongeren uitleggen aan de hand van casuïstiek.
Je kunt de essentiële cognitieve bouwstenen van leren, denken en intelligentie herkennen en
kritisch in verband brengen met de pedagogische praktijk.
Je kunt belangrijke sociaal psychologische processen benoemen en deze herkennen in
concrete praktijksituaties uit de actuele (grootstedelijke) context.
**** De dikgedrukte woorden zijn de begrippen van de begrippenlijst SWK 1B ***
2
, Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschap
1. Wat is psychologie en wat is het niet?
= De wetenschap van gedrag en geestelijke processen van het individu.
Psychologie = wetenschap van gedrag en geestelijke processen. Psyche = geest, ologie = gebied
van de studie. Wat: het toepassen van de wetenschappelijke methode om de geest en het gedrag te
onderzoeken. Houdt zich bezig met:
- Interne geestelijke processen: indirect. VB: denken, voelen
- Externe waarneembare gedragingen: direct. VB: praten, lachen, lopen
Drie groepen psychologen
1. Experimenteel psycholoog: onderzoek voor nieuwe kennis. VB: bystander effect en
klassikaal experiment: stroop effect
2. Docent psycholoog
3. Toegepaste psycholoog: gebruiken kennis van experimenteel om problemen van mensen
op te lossen d.m.v. specialisaties. VB: leerlingen motiveren met stickers
Specialisaties toegepaste psychologie
Arbeids- en organisatiepsychologen: aanpassingen aan de werkplek die de productiviteit en
arbeidsmoraal van werknemers moeten maximaliseren
Sportpsychologen: prestaties en motivatie van atleten verbeteren
Schoolpsychologen: deskundigen op het gebied van lesgeven en leren.
Klinisch psychologen en counselors: helpen mensen zich aan te passen op sociaal en
emotioneel gebied, of moeilijke keuzes in relaties te maken
Forensisch psychologen: psychologische expertise leveren aan het wets- en rechtssysteem
Omgevingspsychologen: interactie met onze omgeving en milieu verbeteren
Gerontopsychologen: nieuwste vakgroep. Ouderen helpen gezondheid en welzijn te
behouden en effectief om leren gaan met leeftijd gerelateerde problemen
Psychiatrie: medisch specialisme, maakt geen deel uit van de psychologie. Gespecialiseerde/
medische opleiding. Medische invalshoek met ‘patiënten’.
Psychologie: hele terrein van het menselijk gedrag en de geestelijke processen. Nadruk op
onderzoeksmethoden. Opleiding niet medisch van aard met ‘cliënten’.
Pseudopsychologie: niet onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd. Niet bewezen in experimenteel onderzoek.
Wat is het verschil tussen echte psychologie en pseudopsychologie? Kritisch denken.
Anekdotisch bewijsmateriaal: getuigenmissen die de ervaring van iemand schetst, maar ten onrechte
voor wetenschappelijk bewijs wordt aangezien.
Bias: vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op basis van persoonlijke
ervaringen en waarden.
Emotionele bias: neiging om te oordelen gebaseerd op attitudes en gevoelens i.p.v. op een rationele
analyse van het bewijsmateriaal.
Confirmation (bevestiging)bias: neiging om informatie die niet bij je opvattingen aansluit te negeren of
te bekritiseren en om in plaats daarvan informatie te zoeken waar je het wel mee eens bent.
Correlatie-causaliteit-denkfout: als twee dingen tegelijk voorkomen neemt men aan dat het één, het
ander moet veroorzaken.
6 vaardigheden voor kritisch denken
1. Wat is de bron? Wat is het belang/ partij/ deskundigheid? Financieel belang/ politieke punten?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal? Vaak is het anekdotisch, maar dit moet wetenschappelijk
bewijsmateriaal zijn.
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias? Beperkingen van het denkpatroon/ denk fouten.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rdej. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
